Çin püstəsi

Çin püstəsi (lat. Pistacia chinensis) — əslən qərbi Çindən gələn bitki.[1]

Çin püstəsi
Elmi təsnifat
Beynəlxalq elmi adı

Təbii yayılması

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Çin püstəsi təbii olaraq, təpə və dağ meşələrdə, daşlı torpaqlarda, dəniz səviyyəsindən 100-3600 metrə hündürlükdə olan ərazilərində böyüyür. Onu Qitə Çini (ən şimali və ən qərbi hissələrindən istisnası ilə) və Tayvanda tapmaq olar.[1]

Botaniki təsviri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İkievli bitkidir. 5 m hündürlüyündə həmişəyaşıl, enli çətirli ağac və ya koldur.Gövdəsinin qabığı tünd rənglidir.Yarpaqları növbəli,cütlələkvaridir.Yaşılımtıl çiçəkləri xırda,sıx salxımşəkilli çiçək qrupuna toplanmışdır.Meyvələri 4–5 mm uzunluğunda çəyirdəkmeyvədir,ucu itidir.Abşeronda oktyabr-noyabr aylarında çiçəkləyir,meyvələri aprel-may aylarında yetişir.Toxumla çoxaldılır.

Şaxtaya davamsızdır,Abşeronun sərt şaxtalarında yerüstü hissəsi məhv olur,aprel-may aylarında yenidən bərpa olunur.

Azərbaycanda yayılması

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mərdəkan dendrarisində 2009-cu ildə introduksiya olunmuşdur.Abşeronda mədəni şəraitdə becərilir.

Abşeronda dekorativ bitki kimi yaşıllaşdırmada istifadə edilir.Erkək ağacdan qatran alınır.Mastikada 90%-dək rezin,qatran turşuları və 1-3% efir yağı vardır.Efir yağında pinen vardır ki,ondan diş plomblarının hazırlanmasında və yara sağaldan vasitə kimi həlimindən istifadə edilir.

  1. 1 2 Tianlu Min & Anders Barfod. "Pistacia chinensis Bunge, Enum. Pl. China Bor. 15. 1833". Flora of China. Missouri Botanical Garden, St. Louis, MO & Harvard University Herbaria, Cambridge, MA. 26 July 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 September 2012.

Arxivləşdirilib 2019-11-17 at the Wayback Machine