Ümum-Rusiya Elmi-Tədqiqat Aviasiya Materialları İnstitutu

"Kurçatov İnstitutu" Milli Tədqiqat Mərkəzinin Ümumrusiya Elmi-Tədqiqat Aviasiya Materialları İnstitutu (ÜAMİ; rus. Всероссийский научно-исследовательский институт авиационных материалов Национального исследовательского центра «Курчатовский институт»; ВИАМ) — materialşünaslıq sahəsində Rusiya Federasiyasının dövlət elmi mərkəzi. İnstitut tam innovasiya dövrü həyata keçirmiş, burada fundamental və tətbiqi tədqiqatlar aparılmış, yeni nəsil materiallar, yarımfabrikatlar və unikal texnoloji avadanlıqların istehsalı üçün yüksək texnologiyalı elmtutumlu sənaye sahələri yaradılmışdır. ÜAMİ mütəxəssisləri aviasiya və digər maşınqayırma, energetika, tikinti, tibb və s. üçün metal və qeyri-metal materialların, örtüklərin, texnoloji proseslərin və avadanlıqların, korroziya zədələnməsindən və bioloji zədələnmədən qorunma üsul və vasitələrinin geniş çeşidini hazırlayır və təchiz edir.

Ümum-Rusiya Elmi-Tədqiqat Aviasiya Materialları İnstitutu
()
Loqonun şəkli
Ümumi məlumatlar
Ölkə
Yaradılıb 1932[1]
Digər məlumatlar
İşçi sayı
  • 1.700 nəf. (2023)[2]
Sayt viam.ru

Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

28 iyun 1932-ci ildə Ümumittifaq Aviasiya Materialları Elmi-Tədqiqat İnstitutunun (ÜAMİ) yaradılması haqqında SSRİ Ağır Sənaye Xalq Komissarlığının 435 nömrəli sərəncamı verilmişdir.[3] 1932-ci ildə ixrac tədarükündən qurtulmaq məqsədilə gücü 1600–1700 MPa olan xromansil 30XQSA polad hazırlanmış və sənayeyə təqdim edilmişdir.[4] Alüminium ərintilərinin yenidən kristallaşması nəzəriyyəsi işlənib hazırlanmışdır.[5]

1932–1950-ci illərdə metalların çoxelektrodlu struktur korroziyası nəzəriyyəsinin əsasları yaradılmışdır.[6] 1933–1950-ci illərdə metal ərintilərinin möhkəmlik və etibarlılıq nəzəriyyəsinin əsasları hazırlanmışdır.[7] 1937-ci ildə aviasiya zirehləri yaradılmışdır. Aviasiya zireh laboratoriyası təşkil edilmişdir.[8]

1940-cı ildə delta-ağac kompoziti yaradılmışdır.[9] 1942–1943-cü illərdə sağ qalma qabiliyyətini artıran yumşaq lifli çənlər yaradılmışdır.[10] Döyüş təyyarələrinin konstruksiyalarına aydın olmayan kamuflyaj boya örtükləri daxil edilmişdir.[11] 1942–1944-cü illərdə təyyarə mühərriklərinin klapanları üçün üzlük ərintiləri yaradılmışdır.[12] 1945-ci ildə institut Böyük Vətən müharibəsində qələbədə xidmətlərinə görə "Lenin" ordeni ilə təltif edilmişdir.

1944–1949-cu illərdə nüvə enerjisi üçün materiallar, texnologiyalar və idarəetmə üsulları toplusu yaradılmışdır.[13] 1947-ci ildə qeyri-metal materialların laboratoriyaları[14] və qeyri-metalların eksperimental texnoloji bazası (ETB)[15] təşkil edilmişdir. Sənaye standartlaşdırma laboratoriyası yaradılmışdır.[16]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ ROR Data. v1.19 2023. doi:10.5281/ZENODO.7644942
  2. ↑ ВИАМ СЕГОДНЯ (rus.).
  3. ↑ Из приказа: «На ВИАМ возложить: изучение авиационных материалов, изучение сырьевых баз, изыскание новых материалов и внедрение их в производство самолётов и моторов; разработку технологических процессов по производству и применению материалов и полуфабрикатов в моторо-, самолето-, дирижабле- и авиаприборостроении…»
  4. ↑ И. И. Сидорин , Г. В. Акимов
  5. ↑ А. А. Бочвар
  6. ↑ Г. В. Акимов , В. П. Батраков
  7. ↑ Я. Б. Фридман, Т. К. Зилова, Б. А. Дроздовский. Фридман Я. Б. Механические свойства металлов: Монография. — Изд. 2-е, перер. и доп. — М.: Гос. Издательство оборонной промышленности, 1952.; Дроздовский Б. А., Фридман Я. Б. Влияние трещин на механические свойства конструкционных сталей. — М.: Металлургиздат, 1960.
  8. ↑ С. Т. Кишкин , Н. М. Скляров
  9. ↑ Я. Д. Аврасин
  10. ↑ А. В. Ермолаев
  11. ↑ В. В. Чеботаревский
  12. ↑ А. Т. Туманов , В. П. Гречин , Г. В. Акимов , А. А. Киселев
  13. ↑ Г. В. Акимов , С. Т. Кишкин , Р. С. Амбарцумян , А. А. Киселев , А. М. Глухов
  14. ↑ М. В. Соболевский
  15. ↑ Н. М. Новиков , М. В. Соболевский
  16. ↑ М. Д. Глезер

Əlavə ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Никольский М. ВИАМ — 80 лет. // Авиация и космонавтика. Вчера, сегодня, завтра… — 2012. — № 6. — С. 1—5.

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Авиационных материалов институт // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] (3-е изд.). М.: Советская энциклопедия. гл. ред.: А. М. Прохоров. 1969–1978.
  • История — официальный сайт ВИАМ
  • Испытательный центр ВИАМ