İlçə

İlçə (türk. İlçe) — Türkiyənin inzibati-ərazi bölgüsünə əsasən ildən (vilayət) sonra gələn inzibati idarə vahididir yəni inzibati bölgüdə ilçə ikinci yeri tutur. İlçə daha çox rayon bölgü vahidinə yaxındır, çünki ilçələr də öz daxilində belde, kənd, qəsəbə, "mahalle" və "semtlerden" ibarət ola bilər. Ayrıca hər bir ilçəyə seçki yoluyla ilçə bələdiyyə başqanı seçilir. Vilayət (il) bir neçə ilçədən ibarət olur. Yeni bir ilçənin qurulması və ya var olanın ləğv edilməsi sadəcə qanunla ola bilər. Vilayət (il) mərkəzi də bir ilçəni təşkil edir və buna mərkəz ilçə deyilir. Böyükşəhər (Büyükşehir) qurulan vilayət mərkəzlərində mərkəz ilçə anlayışı olmur.[1] Abdullah Gülün təsdiqlədiyi 6 mart, 2008 tarixli 5747 saylı qərarına[2] əsasən əhalisi 2 min nəfərin altına düşən 862 bəldə ləğv olundu və 43 yeni ilçə quruldu. Bu qanunla Adanada 2, Ankarada 1, Antalyada 5, Diyarbakırda 4, Ərzurumda 2, Əskişəhərdə 2, İstanbulda 8, İzmirdə 2, Kocaelində 6, Mersində 4, Sakaryada 4 ve Samsunda 3 yeni ilçə qurulmuş oldu.[3]

Türkiyədə 1999-cu ildə Düzcənin il statusuna yüksəldilməsi ilə birgə 81 il və bunlara bağlı cəmi 923 ilçə var:

  • Ən şimalda olan ilçə; Sinop, Mərkəz
  • Ən cənubda olan ilçə; Yayladağı, Hatay
  • Ən qərbdə olan ilçə; Gökçeada, Çanaqqala
  • Ən şərqdə olan ilçə; Aralıq, İğdır

Adana

  • Adana, Aladağ, Ceyhan, Feke, İmamoğlu, Qaraisalı, Qaradaş, Pozantı, Saimbəyli, Seyhan, Tufanbəyli, Yumurtalıq, Yüreğir

Adıyaman

  • Adıyaman, Besni, Çelikhan, Gərgər, Gölbaşı, Kahta, Samsat, Sincik, Tut

Afyonkarahisar

  • Afyonkarahisar, Başmakçı, Bayat, Bolvadin, Çay, Çobanlar, Dazqırı, Dinar, Əmirdağ, Evçilər, Xocalar, İhsaniyə, İscehisar, Qızılören, Sandıqlı, Sinanpaşa, Sultandağı, Şuhut

Ağrı

  • Ağrı, Diyadin, Doğubəyazıt, Eleşkirt, Xəmir, Patnos, Daşlıçay, Tutak

Ağsaray

  • Ağsaray, Eskil, Gülağaç, Gözelyurd, Ortaköy, Sarıyahşi

Amasya

  • Amasya, Göynücek, Gümüşhacıköy, Hamamözü, Merzifon, Suluova, Daşova

Ankara

  • Ağyurt, Altındağ, Ankara, Ayaş, Bala, Beybazarı, Çamlıdere, Çanqaya, Çubuq, Elmadağ, Etimesqut, Evrən, Gölbaşı, Güdül, Haymana, Qalacıq, Qazan, Keçiörən, Qızılcaxamam, Mamak, Nallıxan, Poladlı, Sincan, Şərəfliqoçhisar, Yeniməhəlle

Antalya

  • Ağsəki, Ağsu, Antalya, Alanya, Almalı, Finike, Gazipaşa, Gündoğmuş, İbradı, Demre, Qaş, Kəmər, Qorqudeli, Qumluca, Manavqat, Serik

Ərdəhan

  • Ərdəhan, Çıldır, Damal, Gölə, Hanak, Posof

Artvin

  • Ardanuç, Arhavi, Artvin, Borçka, Hopa, Murqul, Şavşat, Yusufeli

Aydın

  • Aydın, Bozdoğan, Buharkent, Çinə, Didim, Gərməncik, Əncirliova, Qaracasu, Qarpızlı, Qoçarlı, Köşk, Quşadası, Quyucaq, Nazilli, Sökə, Sultanhisar, Yenibazar

Balıkəsir

  • Heyvalıq, Balıkəsir, Balya, Bandırma, Biqadiç, Burxaniyə, Dursunbey, Edremit, Erdek, Gömeç, Gönən, Havran, İvrindi, Kepsut, Manyas, Mərmərə, Savaştepe, Sındırqı, Susurluq

Bartın

  • Amasra, Bartın, Qurucaşile, Ulus

Batman

  • Batman, Bəşiri, Gercüş, Xəsənkeyf, Qozluq, Sason

Bayburt

  • Aydıntepe, Bayburt, Dəmirözü

Biləcik

  • Biləcik, Bozüyük, Gölbazarı, İnhisar, Osmaneli, Bazaryeri, Söyüd, Yenibazar

Bingöl

  • Adaqlı, Bingöl, Gənc, Qarlıova, Kiğı, Solhan, Yayladere, Yeddisu

Bitlis

  • Adilcevaz, Ahlat, Bitlis, Guroymak, Hizan, Mutki, Tatvan

Bolu

  • Bolu, Dörddivan, Gerede, Göynük, Qıbrıscıq, Mengən, Mudurnu, Sebən, Yeniçağa

Burdur

  • Ağlasun, Altınyayla, Bucaq, Burdur, Çavdır, Çəltikçi, Gölhisar, Qaramanlı, Kəmər, Tefenni, Yaşılova

Bursa

  • Böyükorxan, Gemlik, Gursu, Xırmancıq, İnegöl, İznik, Qaracabey, Keles, Kestəl, Mudanya, Mustafakamalpaşa, Nilufer, Orxaneli, Orxanqazi, Osmanqazi, Yenişəhər, İldırım

Çanaqqala

  • Heyvacıq, Bayramiç, Biqa, Bozcaada, Çan, Çanaqqala, Eceabat, Ezine, Gelibolu, Göyçeada, Lapseki, Yenicə

Çankırı

  • Atqaracalar, Bayramören, Çankırı, Çərkeş, Eldivan, Ilqaz, Qızılirmaq, Qorgun, Qurşunlu, Orta, Şabanözü, Yarpaqlı

Çorum

  • Alaca, Bayat, Boğazqala, Çorum, Dodurqa, İskilip, Kargı, Laçın, Mecitözü, Oğuzlar, Ortaköy, Osmancıq, Sungurlu, Uğurludağ

Dənizli

  • Acıpayam, Ağköy, Babadağ, Baklan, Bekilli, Beyağaç, Bozqurd, Buldan, Çal, Çameli, Çardaq, Çivril, Dənizli, Güney, Honaz, Qala, Sarayköy, Serinhisar, Tavas

Diyarbakır

  • Bismil, Çərmik, Çinar, Çüngüş, Dəclə, Diyarbakır, Əyil, Erqani, Hanı, Hazro, Qocaköy, Qulp, Lice, Silvan, Sur, Bağlar

Düzcə

  • Ağçaqoca, Çilimli, Cumayeri, Düzcə, Gölyaxa, Gümüşova, Qaynaşlı, Yığılca

Ədirnə

  • Ədirnə, Enez, Havsa, İpsala, Keşan, Lalapaşa, Meriç, Süleoğlu, Uzunkörpü

Elazığ

  • Ağın, Alacaqaya, Arıcaq, Baskil, Elazığ, Qaraqoçan, Keban, Qovancılar, Mədən, Palu, Sivricə

Ərzincan

  • Çayırlı, Ərzincan, İliç, Kemah, Kamalıya, Otlukbeli, Rifahıya, Tercan, Üzümlü

Ərzurum

  • Aşqala, Çat, Ərzurum, Hınıs, Xorasan, Ilıca, İspir, Qaraçoban, Qarayazı, Körpüköy, Narman, Oltu, Olur, Pasınlar, Bazaryolu, Şenqaya, Tekman, Tortum, Uzundərə

Əskişəhər

  • Alpu, Beylikova, Çiftələr, Əskişəhər, Günüzü, Xan, İnönü, Mahmuduya, Mihalqazi, Mihalıççıq, Sarıcaqaya, Seyitqazi, Sivrihisar

Qaziantep

  • Araban, İslahıya, Qarqamış, Nizip, Nurdağı, Oğuzeli, Şahinbey, Şehitkamil, Yavuzeli

Girəsun

  • Alucra, Bulancaq, Çamoluk, Çanaqçı, Dərəli, Doğankənd, Espiye, Eynesil, Girəsun, Görələ, Gücə, Keşap, Piraziz, Şebinqarahisar, Tirebolu, Yağlıdere

Gümüşxanə

  • Gümüşxanə, Kəlkit, Köse, Kürtün, Şiran, Torul

Hakkari

  • Çuxurca, Hakkari, Şəmdinli, Yüksəkova

Hatay

  • Altınözü, Antakya, Belen, Dördyol, Erzin, Hassa, İskəndərun, Qırıqhan, Qumlu, Reyxanlı, Samandağ, Yayladağı

İğdır

  • Aralıq, İğdır, Qaraqoyunlu, Duzluca

İsparta

  • Ağsu, Atabəy, Əyirdir, Gələndost, Gönən, İsparta, Keçiborlu, Şarkiqaraağaç, Senirkənd, Südçülər, Uluborlu, Yalvaç, Yenişarbademli

İstanbul

  • Adalar, Ovçular, Bağcılar, Bağçalıevler, Bakırköy, Bayrampaşa, Beşiktaş, Beyqoz, Beyoğlu, Böyükçekmece, Çatalca, Eminönü, Əsənlər, Eyüp, Fateh, Qaziosmanpaşa, Güngörən, Qadıköy, Kağızxana, Qartal, Kiçikçekmece, Maltepe, Pendik, Sarıyer, Şile, Silivri, Şişli, Sultanbeyli, Duzla, Ümraniyə, Üsküdar, Zeytunburnu

İzmir

Qəhrəmanmaraş

  • Afşin, Andırın, Çağlayancerit, Əkinözü, Elbistan, Göysun, Qəhrəmanmaraş, Nurhaq, Bazarcıq, Türkoğlu

Karabük

  • Eflani, Eskibazar, Karabük, Ovacıq, Safranbolu, Yenicə

Karaman

  • Ayrançı, Başyayla, Ermenek, Karaman, Kazımqarabekir, Sarıvelilər

Qars

  • Ağyaxa, Arpaçay, Diqor, Kağızman, Qars, Sarıqamış, Selim, Susuz

Kastamonu

  • Abana, Ağlı, Araç, Azdavay, Bozqurd, Çatalzeytun, Cide, Daday, Devrekani, Doğanyurd, Hanönü, İhsanqazi, İnebolu, Kastamonu, Kürə, Bulaqbaşı, Şenbazar, Seydilər, Daşkörpü, Tosya

Kayseri

  • Ağqışla, Bünyan, Dəvəli, Fəlahiyə, Hacılar, İncəsu, Qocasinan, Məlikqazi, Özvətən, Bulaqbaşı, Sarıoğlan, Sarız, Talas, Tomarza, Yəhyalı, Yaşılhisar

Kilis

  • Əlbəyli, Kilis, Musabəyli, Poladeli

Kırıkkale

  • Bəxşili, Balışeyh, Çələbi, Dəlicə, Qarakeçili, Keskin, Kırıkkale, Sulakyurt, Yahşihan

Kırklareli

  • Babaeski, Dəmirköy, Kırklareli, Kofçaz, Lüləburqaz, Pəhləvanköy, Pınarhisar, Vize

Kırşəhər

  • Ağçakənd, Ağbulaq, Boztəpə, Çiçəkdağı, Kaman, Kırşəhər, Mucur

Kocaeli

  • Başiskele, Çayırova, Dərincə, Dilovası, Gebze, Gölcük, İzmit, Qandıra, Qaramürsəl, Qartepe, Körfəz

Konya

  • Axırlı, Ağörən, Ağşəhər, Altınəkin, Bəyşəhər, Bozqır, Çəltik, Cihanbəyli, Çumra, Dərbənd, Dərəbucaq, Doğanhisar, Əmirqazi, Ereyli, Güneysınır, Xədim, Halkapınar, Hüyük, İlgın, Qadınhanı, Qarapınar, Qaratay, Konya, Kulu, Məram, Sarayönü, Səlcuqlu, Seydişəhər, Daşkənd, Duzluqçu, Yalıhüyük, Yenicəoba, Yunak

Kütahya

  • Altındaş, Aslanapa, Çavdarhisar, Domaniç, Dumlupınar, Emet, Gediz, Hisarcıq, Kütahya, Bazarlar, Şapxana, Simav, Dovşanlı.

Malatya

  • Ağçadağ, Arapgir, Arquvan, Battalqazi, Darəndə, Doğanşəhər, Doğanyol, Hekimhan, Qala, Kuluncak, Malatya, Pötürge, Yazıhan, Yaşılyurd

Manisa

  • Əhmədli, Ağhisar, Alaşəhər, Dəmirçi, Gölmərmərə, Gördes, Qırxağac, Körpübaşı, Kula, Manisa, Salehli, Sarıgöl, Saruxanlı, Selendi, Soma, Turqutlu

Mardin

  • Darkeçid, Dərik, Qızıltəpə, Mardin, Mazıdağı, Midyat, Nusaybin, Ömərli, Sovur, Yaşıllı

Mersin

  • Anamur, Aydıncıq, Bozyazı, Çamlıyayla, Ərdəmli, Gülnar, Mersin, Mut, Silifke, Tarsus

Muğla

  • Bodrum, Dalaman, Datça, Fəthiyə, Qovaqlıdere, Köyceyiz, Marmaris, Milas, Muğla, Ortaca, Ula, Yatağan

Muş

  • Bulanıq, Xasköy, Qorqud, Malazgird, Muş, Varto

Nevşehir

  • Acıgöl, Avanos, Dərinquyu, Gülşəhər, Hacıbektaş, Qozaqlı, Nevşəhər, Ürgüp

Niğdə

  • Altunhisar, Bor, Çamardı, Çiftlik, Niğde, Ulukışla

Ordu

  • Ağquş, Aybasdı, Çamaş, Çatalbulaq, Çaybaşı, Fatsa, Gölköy, Gülyalı, Gürgəntəpə, İkizcə, Qabadüz, Qabataş, Korgan, Qumru, Məsuduya, Ordu, Pərşəmbə, Ulubəy, Ünyə

Osmaniyə

  • Bağça, Düziçi, Həsənbəyli, Qədirli, Osmaniyə, Sumbas, Torpaqqala

Rize

  • Ardeşən, Çamlıhemşin, Çayeli, Derebazarı, Fındıqlı, Güneysu, Hemşin, İkizdere, İyidere, Kalkandere, Bazar, Rize

Sakarya

  • Adabazarı, Ağyazı, Ferizli, Geyve, Xəndək, Qarapürçek, Qurusu, Qaynarca, Qocaali, Pambıqova, Sapanca, Söyüdlü, Daraqlı

Samsun

  • Alaçam, Asarcıq, Heyvacıq, Bafra, Çərşənbə, Hövzə, Qovaq, Ladik, Ondokkuzmayıs, Salıbazarı, Samsun, Tekkeköy, Tərme, Vezirkörpü, Yaxakənd

Şanlıurfa

  • Ağçaqalq, Birecik, Bozova, Ceyranbulaq, Halfeti, Xarran, Hilvan, Şanlıurfa, Siverek, Suruç, Viranşəhər

Siirt

  • Aydınlar, Baykan, Eruh, Qurdalan, Pervari, Siirt, Şirvan

Sinop

  • Ayancıq, Boyabat, Dikmən, Durağan, Ərfelek, Gərze, Saraydüzü, Sinop, Türkeli

Şırnak

  • Beytüşşebap, Cizre, Güclüqonaq, İdil, Silopi, Şırnak, Uluderə

Sivas

  • Axınçılar, Altınyayla, Divriyi, Doğanşar, Gemerek, Gölova, Gürün, Hafik, İmranlı, Yumaq, Qoyulhisar, Şarkışla, Sivas, Suşəhəri, Çat, Ulduzeli, Zara

Təkirdağ

  • Çerkezköy, Çorlu, Hayrabolu, Malqara, Mərmərə Ereyli, Muradlı, Saray, Şarköy, Tekirdağ

Tokat

  • Almus, Artova, Başçiftlik, Erbaa, Niksar, Bazar, Rəşadıya, Sulusaray, Tokat, Turxal, Yaşılyurd, Zilə

Trabzon

  • Ağçaabad, Araxlı, Arsan, Beşikdüzü, Çarşıbaşı, Çayqara, Dernekbazarı, Düzköy, Hayrat, Körpübaşı, Maçka, Of, Şalbazarı, Sürmənə, Tonya, Trabzon, Vakfıkebir, Yomra

Tuncəli

  • Çemişgezek, Hozat, Mazgirt, Nazımıya, Ovacıq, Pərtek, Pülümür, Tuncəli

Uşaq

  • Banaz, Eşme, Qarahallı, Sivaslı, Ulubəy, Uşaq

Van

  • Bağçasaray, Başqala, Çaldıran, Çatak, Edremit, Erciş, Gevaş, Gurbulaq, Muradıya, Özalp, Saray, Van

Yalova

  • Altınova, Armudlu, Çiftlikköy, Çinarcıq, Tərmal, Yalova

Yozqat

  • Ağdağmədəni, Aydıncıq, Boğazlıyan, Çandır, Çayıralan, Çəkərək, Qadışəhəri, Saraykənd, Sarıqaya, Şəfaətli, Sorğun, Yenifakılı, Yerköy, Yozqat

Zonquldak

  • Alaplı, Çaycümə, Devrek, Ereyli, Göyçəbey, Zonquldak
  1. "Arxivlənmiş surət". 2018-06-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-04-02.
  2. "Arxivlənmiş surət". 2015-02-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-04-02.
  3. "Arxivlənmiş surət". 2012-04-18 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-04-02.