İngilis başlanğıcı

abcdefgh
8
a8 black rook
b8 black knight
c8 black bishop
d8 black queen
e8 black king
f8 black bishop
g8 black knight
h8 black rook
a7 black pawn
b7 black pawn
c7 black pawn
d7 black pawn
e7 black pawn
f7 black pawn
g7 black pawn
h7 black pawn
c4 white pawn
a2 white pawn
b2 white pawn
d2 white pawn
e2 white pawn
f2 white pawn
g2 white pawn
h2 white pawn
a1 white rook
b1 white knight
c1 white bishop
d1 white queen
e1 white king
f1 white bishop
g1 white knight
h1 white rook
8
77
66
55
44
33
22
11
abcdefgh
İngilis başlanğıcı

İngilis başlanğıcı[1], və ya İngilis açılışı1. c4 gedişi ilə başlayan şahmat debütüdur.

1. c4

Şahmatda 4-cü ən məşhur cinah açılışıdır[2][3]. Müxtəlif mənbələrə görə, ağ fiqurların 1-dən 4-ə qədər qiymətləndirilən uğurlu açılışıdır[2][4]. Ağlar, cinahdan d5 xanasına iddia irəli sürərək, hipermodern üslubunda mərkəz uğrunda mübarizə aparır.

Debütün tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Adını İngilis (qeyri-rəsmi) dünya çempionu Howard Stauntondan alır, O, ilk dəfə bu gedişi 1843-cü ildə Saint-Amant ilə keçirdiyi matçda və 1851-ci ildə Londonda keçirilən beynəlxalq turnirdə oynamışdır. Bu, Stauntonun müasirlərini ruhlandırmırdı buna baxmayaraq yalnız XX əsrdə daha geniş nəzərə alınmağa başlanıldı. İndi həm klassik, həm də hipermodern mövqelərə çatmaq üçün istifadə edilə bilən solid açılış kimi tanınır. Mixail Botvinnik, Tiqran Petrosyan, Anatoli Karpov, Garri KasparovMaqnus Karlsen kimi oyunçular dünya çempionat oyunlarında bu gedişdən istifadə ediblər. Bobbi Fişer, karyerasının sonlarında adətən başladığı 1.e4 -dən bu gedişə keçmiş və 1970-ci ildə Palma de Mallorca Interzonal -da Lev Polugaevsky və Oscar Panno -ya qarşı oyunda istifadə etmişdir. Bundan başqa P dünya çempionatı oyununda Boris Spassky- yə qarşı oyununda bir daha bu gedişdən istifadə etmişdir.

Debütün ideyası

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İngilis açılışının klassik d4 açılışından fərqi onun daha çox ağ fiqurlarla üstün bir debüt olmasıdır. Mütəxəssislər bu açılışı ağlarda daha üstün hesab edirlər. Ağ fiqurlarla oynayan şahmatçıya, İngilis açılışını qapalı başlanğıc etmək şansı verir və debütlərdə bir çox kombinasiyaların qarşısını almağa imkan verir (qəbul olunmuş vəzir qambiti, Çiqorin müdafiəsi, Albin kontrqambiti, Budapeşt qambiti, Slavyan müdafiəsi, Qrünfeld müdafiəsi, Nimtsoviç müdafiəsi, yeni hind müdafiəsi, Boqolyubov müdafiəsi, Benoni müdafiəsi və s.). Bir çox şahmatçıların fikrincə 1.c4:e5 -dən sonra ağların üstünlüyü bir qədər azalır.

  1. Azər Zeynallı, Pərviz Əliyev, "Şahmat aləminə səyahət", Bakı, "İşıq", 1986, səh. 9.
  2. 1 2 Meyer-Kahlen, Stefan. "Shredder opening database statistics". İstifadə tarixi: 2008-01-19.
  3. "Chess Opening Explorer". Chessgames.com. İstifadə tarixi: 2008-01-19.
  4. "Chess Openings Database statistics". Archived from the original on 2010-07-26. İstifadə tarixi: 2009-08-17.