İtiuclu qaraçöhrə
İtiuclu qaraçöhrə (lat. Taxus cuspidata) — bitkilər aləminin i̇ynəyarpaqlılar şöbəsinin i̇ynəyarpaqlılar sinfinin sərvlər dəstəsinin qaraçöhrəkimilər fəsiləsinin qaraçöhrə cinsinə aid bitki növü.
| İtiuclu qaraçöhrə | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
|
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Şöbə: Sinif: Yarımsinif: Dəstə: Fəsilə: Cins: Növ: İtiuclu qaraçöhrə |
||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Bu növə Uzaq Şərq qaraçöhrəsi deyilir. Hündürlüyü 20 m-ə çatan, ortaboylu ağac və ya koldur, çətirləri dairəvi olub, gövdəsinin diametri 1,5 m-ə çatır. Gövdəsi qırmızımtıl rənglidir, üzərində növə xas olan sarımtıl-ağ ləkələri var, yarpaqları lələkvarıdır. Yarpaqlarının uzunluğu 1,2-2,6 sm-ə, eni 2-3,5 mm-ə çatır, yumşaq, hamar, ucu biz, üstdən tünd-yaşıl, altı-dan solğun-yaşıldır, budaqlarda 4-6 il qalır. Toxumları qozalarda "qozagiləmeyvə" adlanan al qırmız rəngli, ətli hissə ilə örtülmüşdür. Uzunömürlüdür 1500 ilə kimi yaşayır. İtiuclu qaraçöhrə şaxtaya (-30 C), kölgəyə davamlıdır. Humus qatı qalın olan torpaqlarda yaxşı bitir, turş mühitli və bataqlıq torpaqlarda inkişaf etmir. Qara-çöhrənin bu növünün bir çox dekorativ: enli çətri, tünd-sarı zoğlu formaları vardır. Bu növ yaxşı meyvə verir və toxumlarla normal çoxalır.
Azərbaycanda təbii halda təsadüf edilmir. İtiuclu qaraçöhrəyə Abşeron yaşıllıqlarında tək-tək rast gəlinir. Oduncağı müxtəlif bəzək materialı kimi yüksək qiymətləndirilir. XX əsrin 60-cı illərinin əvvəllərində ABŞ Milli Xərçənq İnstitutu tərəfindən aşkar olunmuşdur ki, gövdəsinin qabığındakı maddələr bədxassəli şişlərin böyüməsinin qarşısını qalır.
Sinonimləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Homotipik sinonimləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Taxus baccata subsp. cuspidata (Siebold & Zucc.) Pilg.
- Taxus baccata var. cuspidata (Siebold & Zucc.) Carrière