İvan Buş

İvan Buş Fyodoroviç (3.3.1771, Narva-5.11.1843, Sankt-Peterburq)— cərrah, Rusiyada ilk elmi cərrahlıq məktəbinin banisi. Mənşəcə almandır. Sankt-Peterburq (Kallina) Tibbi-Cərrahlıq Məktəbini bitirmədən 1788 ildə donanmaya səfərbər edilmişdir; 1788–1790 illərdə Rusiya-İsveç müharibəsində gəmi həkimi kimi iştirak etmiş, Stokholmda əsirlikdə olmuşdur. Rusiyaya qayıtdıqdan sonra Admirallıq hospitalında prozektor, Kronştadtda Tibbi-Cərrahlıq Məktəbində anatomiya, fiziologiya və cərrahlıq kafedrasının müdiri işləmişdi. 1797-ci ildən Kallina Tibbi-Cərrahlıq Məktəbində cərrahlıqdan dərs demişdir; 1800–1833-cü illərdə Sankt-Peterburq Tibbi-Cərrahlıq Akademiyasında cərrahlıq kafedrasının müdiri (1809 ildən akad.) olmuşdur. Buşun əsas əsəri cərrahlığı ən yeni nailiyyətlərini və özünün elmi-klinik tərcrübəsini ümumiləşdirdiyi cərrahlıq üzrə fundamental dərslikdir (1807–1808). Travmatologiyanın inkişafında xidmətləri böyükdür (məs., sınıqların dərhal yerinə salınmasını ilk təklif edənlərdən biridir). Rusiyada ilk cərrahlıq klinikasını yaratmışdır (1806). Sankt-Peterburqda Alman Həkimləri Cəmiyyətinə rəhbərlik etmişdir. 1838-ci ildə Tibb-Cərrahlıq Akademiyasında B. ad. mükafatı təsis edilmiş və yubiley medalı təltiv olunmuşdur.[3]

İvan Buş
alm. Johann-Peter Friedrich Busch‎
Doğum tarixi 20 fevral (3 mart) 1771[2]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 24 oktyabr (5 noyabr) 1843[2] (72 yaşında)
Vəfat yeri
Dəfn yeri
  • Smolensk lüteran qəbiristanlığı[d]
Elm sahələri cərrahiyyə, tibb[1]
Elmi dərəcələri
İş yeri
  • İmperator Tibbi Cərrahiyyə Akademiyası[d] (1800–)[2]
Təhsili
  • S. M. Kirov adına Hərbi Tibb Akademiyası[d]
Mükafatları 1-ci dərəcəli "Müqəddəs Stanislav" ordeni 3-cü dərəcəli "Müqəddəs Vladimir" ordeni 4-cü dərəcəli "Müqəddəs Vladimir" ordeni 2-ci dərəcəli "Müqəddəs Anna" ordeni 2-ci dərəcəli "Müqəddəs Stanislav" ordeni
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 Buš, Ivan Fedorovič // Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
  2. ↑ 1 2 3 4 5 Буш, Иван Федорович (rus.). // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. Андреевский, К. К. Арсеньев, Ф. Ф. Петрушевский СПб: Брокгауз — Ефрон, 1891. Т. V. С. 133.
  3. ↑ Azərbaycan Milli Ensiklopediyası. V. Bakı. 2014. səh. 121. ISBN 978-9952-441-10-9 978-9952-441-00-0.