Şərq başınağacı

Şərq başınağacı (lat. Viburnum orientale) — bitkilər aləminin fırçaotuçiçəklilər dəstəsinin adoksakimilər fəsiləsinin başınağacı cinsinə aid bitki növü.

Şərq başınağacı
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Eudicots Klad: Core eudicots Klad: Superasterids Klad: Asterids Klad: Campanulids Dəstə: Fırçaotuçiçəklilər Fəsilə: Adoksakimilər Cins: Başınağacı Növ: Şərq başınağacı
Beynəlxalq elmi adı
Viburnum orientale Pall., 1789[1]
Şəkil axtarışı NCBI   432678

Şərq başınağacı Qərbi və Şərqi Zaqafqaziyada, dağların orta və aşağı zolağında bitir.

Hündürlüyü 2 m-dək, hamar, qonur qabıqlı koldur. Budaqların və gövdələrin qabığı hamar, qonur, bünövrəsində çatlar vardır. Yarpaqları yumru, uzunluğu 6-15 sm, yuxarı hissəsi 3 pərli, əlvari yayılmış, damarcıqlı, bünövrələri ürəkvari və ya uzunsovdur, kənarı iri və iti dişli, bəzən qeyri-bərabərdir. Yarpaq ayasının üstü tünd-yaşıl, çılpaq, alt tərəfi daha açıqdır. Tumurcuqları 2 cüt pulcuqlu, qısa ayaqlarda yerləşir. Saplaqları qısa, bünövrələrində sapvari yarpaq altlıqları yerləşmişdir. Çiçəkləri ikicinslidir, altı-səkkiz şüalı, çoxçiçəkli, diametri 4-7 sm olan, çətirvari süpürgələrə yığılmışdır. Çiçək saplaqları qısa tükcüklərlə sıx örtülmüşdür, zəngvari çiçək tacının uzunluğu təxminən 3 mm, ləçəklərin uzunluğu 4 mm-ə çatır. Erkəkcikləri çiçək tacından uzundur. İyun-iyulda çiçəkləyir. Meyvələri ellipsvari, əvvəlcə parlaq qırmızı, sonra qara-al qırmızı, lətlidir; çəyirdəkləri hamar, uzunluğu 8-9 mm-dir. Meyvələri sentyabrda yetişir. Şərq başınağacı toxumlarla çoxalır, gövdə qələmləri kötük və zoğları ilə bərpa olunur.

İstisevən, kölgəyədavamlıdır. Torpaqların zənginliyinə və nəmişliyinə tələbkardır.

Kiçik Qafqaz meşələrində aşağı və orta yaruslarda bitir..

Yamacların eroziyadan, üst axının torpağın içərisinə keçməsindən qorunması üçün istifadə etmək daha perspektivlidir.