Şantaram (roman)
Şantaram — (ing. Shantaram, marathi शांताराम, "dinc insan") avstraliyalı yazıçı Qreqori Devid Robertsin romanıdı. Müəllifin öz həyatında baş verən hadisələr kitabın əsasını təşkil etmişdir. Romanın əsas hərəkəti 1980-ci illərdə Hindistanda, Bombeydə (Mumbay) baş verir. İlk dəfə 2003-cü ildə Avstraliyada nəşr olundu, məşhurlaşdı və bir çox dillərə tərcümə edildi. 2022-ci ilin oktyabrında romanın televiziya adaptasiyasının premyerası oldu.
| Şantaram | |
|---|---|
| marathi शांताराम | |
.png) O kitabının azərbaycanca tərcüməsinin üz qabığı | |
| Müəllif | Gregory David Roberts |
| Janr | Roman |
| Orijinalın dili | İngilis |
| Ölkə | Avstraliya |
| Orijinalın nəşr ili | 2003 |
| Nəşriyyat | Qanun nəşriyyatı |
| Cild | Yumşaq |
| Səhifə | 832 |
| ISBN | 978-5-389-11023-6 |
Məzmun[redaktə | mənbəni redaktə et]
Bombeyə turist kimi gələn Lindsi Ford uzun illər münasibət quracağı insanlarla tanış olur. Onların arasında onun ən yaxın dostuna çevrilən bələdçi, Hindistanda məskunlaşmış və Hindistanda kiçik cinayətlər edən bir qrup əcnəbi də var idi. Lindseyin (Linin) həyatını dəyişdirən bu insanlar idi. Bələdçinin vətənini ziyarət edən Lin yerli dilləri öyrənir və adi insanların həyatına qərq olmağa başlayır, onların xeyirxahlığına, həssaslığına və dürüstlüyünə aşiq olur[1]. Təsadüfən Bombey gecəqondularında məskunlaşmalı olur və orada tez bir zamanda yerli əhalinin hörmətini qazanır, yoxsullar üçün pulsuz həkim işləyir. Lin dolanmaq üçün kiçik miqyaslı qeyri-qanuni əməliyyatlarla məşğul olmağa başlayır, narkotiklərin alıcıları və satıcıları arasında vasitəçi kimi çıxış edir. Bombeydə tanış olduğu və aşiq olduğu əcnəbi qız ondan sevgilisini xilas etməsini xahiş edir, onlar bunu edirlər və güclü sahibin qəzəbinə tuş gəlirlər. Məhz bu zaman onu yerli kriminal rəis Kader-xan tapıb və o, onu valyuta mübadiləsi əməliyyatlarına, qızıl alqı-satqısına, saxta pasport hazırlamağa cəlb etməyə başlayıb. Lin dəstənin lideri ilə yaxınlaşır, ona övlad sevgisi ilə müraciət edir. Dostu ilə görüşməyə tələsən Lin polis tərəfindən həbs edilir və heç bir izahat vermədən onu həbsxanaya salır, Lin burada ən ağır 4 ayı keçirir, mühafizəçilərin pis münasibətindən əl çəkmir. Mafiya lideri Lini həbsxanadan satın aldı və onu mafiyanın işinə daha fəal cəlb etməyə başladı. Bir gün Linin ən yaxın 2 dostu az qala eyni vaxtda ölür və Lin psixakası pozulur və yenidən narkotik istifadə etməyə başlayır. Mafiya lideri onu yenidən narkotik yuvasından çıxarır və daha ciddi işə hazırlayır - SSRİ ilə müharibə gedən Əfqanıstana silah qaçaqmalçılığı. Bütün mafiya şurası və bütün ən etibarlı adamlar, o cümlədən Lin, özləri ilə silah, pul, dərman və lazımi ləvazimatlar apararaq mücahidlərin üzərinə kampaniyaya çıxdılar[2]. Bu kampaniya nəticəsində demək olar ki, bütün dəstə öldürüldü, yalnız Lin bir neçə nəfərlə birlikdə sağ qalmağı bacardı, mafiya lideri öldürüldü. Bombaya gələn, yaralarından sağalaraq, Lin saxta pasportların istehsalına cavabdeh olan yenilənmiş mafiyada yer almaq təklifi alır. Beləliklə, rəqib dəstələrlə işdə vaxt keçir. Lin insan olaraq qalaraq mafiyada möhkəm bir yer qazanır. Kənardan mafiya kimi baxan, çoxlu sayda qeyri-qanuni əməliyyatları çevirən Lin yenidən doğulur və mənəvi cəhətdən təkmilləşir. Onun üçün dostluq boş söz deyil. Kitab həyat, dəyərlər, varlığın mənası haqqında çoxlu sayda fəlsəfi düşüncələrlə doludur. Bütün bu fikirlər baş qəhrəmanın həyatına əlavə olunur və Lini başqa, mənəvi cəhətdən daha mükəmməl bir insan edir[3].
Nəşr tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Əvvəlcə "Şantaram" Scribe Publications tərəfindən bərk cildli və daha sonra yumşaq cildli nəşr olundu. 2004-cü ildə Scribe ilə kitabın müəllifi Gregory David Roberts arasında 2003-cü ildə ortaya çıxan mübahisənin vasitəçilik həllindən sonra, Scribe qalan cildli kitab ehtiyatlarını satdıqdan sonra "Şantaramı" yerli nəşrinin bütün formalarının hüquqları müəllifə qayıtdı[4]. Pan Mcmillan daha sonra Picador etiketi altında nəşri öz üzərinə götürdü.
Ekran uyğunlaşması[redaktə | mənbəni redaktə et]
2003-cü ildən Şantaram əsasında tammetrajlı bədii film çəkmək planları var. Onlar həyata keçirilmədi, lakin 2019-cu ildə Apple TV + [5] üçün Şantaram seriyasının çəkilişləri başladı. Onun premyerası 14 oktyabr 2022-ci ildə baş tutdu.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2021-09-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-06.
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2022-01-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-06.
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2022-05-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-06.
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2012-02-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-06.
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2021-01-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-06.