Əhməd Salikov
Əhməd Salikov (1882, Noqkau[d], Alagir rayonu və ya Terek vilayəti – 2 sentyabr 1928, Varşava) — Osetiyalı yazıçı və publisist, Rusiya dövlət və ictimai xadimi.
| Əhməd Tsalikov | |
|---|---|
| oset. Цæлыккаты Ахмæт | |
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 1882 |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 2 sentyabr 1928 |
| Vəfat yeri |
|
| Partiya | |
| Təhsili |
|
| Fəaliyyəti | siyasətçi, ictimai xadim |
| Dini | islam |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Bioqrafiyası
[redaktə | mənbəni redaktə et]Müsəlman Osetin ailəsində anadan olmuşdur. Stavropol klassik gimnaziyasını bitirir. 1899-cu ildə Moskva Dövlət Universitetinin hüquq fakültəsinə daxil olur, tələbə hərəkatında, 1905-ci ilin dekabrında Vladiqafqazdakı inqilabi hadisələrdə iştirak edir.
1902–1904-cü illərdə "Şimali Qafqaz" qəzetinin əməkdaşı kimi fəaliyyət göstərir. 1910-cu ildən "Otkliki Qafqaza" qəzetində və "Na Qafqaz" jurnalında məqalələr dərc edir. 1917-ci ildə Ümum-Rusiya Müsəlmanları Şurasının "İzvestiya" qəzetinin redaktoru olur. 1919-cu ildə Tiflisdə nəşr olunan "Volnı Qoreç" qəzetinin redaktoru işləyir
İyuldan 1920-ci ilin dekabrına qədər Tiflisdəki "Noq Sard" (Yeni Şəfəq) qəzetinin naşiri və redaktoru olur.
Rusiya Sosial Demokrat Fəhlə Partiyası Menşevik fraksiyasının liderlərindən biri olur.
8 may 1917-ci ildə Əhməd Salikov Ümum-Rusiya Müsəlmanları Konqresinin təşkilat komitəsinin üzvü olur və orada məruzə ilə çıxış edir. Hesabatının ideyalarından biri də dövlət daxilindəki müsəlmanların mədəni muxtariyyəti olur. 1917-ci ilin yayında qurultayda seçilən Ümum-Rusiya Müsəlmanları Şurasının təklifi ilə, İslam Şaqiyəhmədovla birlikdə, portfeli olmayan bir nazir olaraq onun Müvəqqəti Hökumətə daxil edilməsi üçün namizədliyi irəli sürülür. Rusiya müsəlmanlarının işləri ilə bağlı məsələləri həll etmək onlarta həvalə olunur[1].
8 saylı siyahıya görə Simbirsk seçki dairəsindən Ümum-Rusiya Təsis Məclisinə seçilir[2]. Vladiqafqazda keçirilən Terek Xalqlarının IV Qurultayında (iyul — avqust) Terek Xalq Şurasının Osetiya fraksiyasının üzvü seçilir. 1918-ci ildə Tiflisdə Qafqaz dağ xalqlarının Məclisinə rəhbərlik edir. 1919-cu ildə general A. I. Denikin ordusuna qarşı dağlıların üsyanına rəhbərlik etmək üçün Tiflisdən Dağıstana göndərilən bu Məclisin nümayəndə heyətinin üzvü olur. Anton Denikinlə mübarizə aparmaq üçün Dağıstan Müdafiə Şurasının üzvü (oktyabr ayında yaradılmışdır) təyin olunur.
Sovet hakimiyyəti Gürcüstanda qalib gəldikdən sonra (1921-ci il fevral Çexoslovakiyaya, sonra Polşaya mühacirət edir. Çexoslovakiyada "Qafqazski Qoreç" jurnalının redaktoru olur. Bu jurnalda 1926-cı ildə Praqada ayrıca bir nəşr olaraq çıxan "Qardaş üçün qardaş" romanının ilk versiyası olan "Qafqazın qeydləri"-ni nəşr etdirir.
Polşada Otvask şəhərində yaşayır. varşavanın Praqa rayonunda dünyasını dəyişir.
Qafqaz tarixi ilə bağlı bir sıra əsərlərin müəllifi olur[3].
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ "Д. М. Усманова. Ислам Шагиахметов: забытые герои 1917 г. // «Гасырлар авазы — Эхо веков», № 3/4, 2017". 2021-10-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-20.
- ↑ "Хронос. Цаликов, Цалык-каты, Ахмед Тембулатович". 2021-05-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-20.
- ↑ Восстановим наследие предков [ölü keçid]
Ədəbiyyat
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Цаликов Ахмед Тембулатович // Бибоева И. Г., Казиты М. Р., Писатели Осетии, библиографический справочник, Владикавказ, Ир, 2015, стр. 76–77, ISBN 978-5-7534-1499-01