Əsma binti Əbu Bəkr

Əsma binti Əbu Bəkr (ərəb. حفصة بنت عمر بن الخطاب‎; təq. 595, Məkkə – noyabr 692[1], Məkkə) — İslam peyğəmbəri Məhəmmədin səhabələrindən biri, ilk xəlifə Əbu Bəkr əs-Siddiqin qızı.

Əsma binti Əbu Bəkr
ərəb. أسماء بنت أبي بكر‎
Doğum tarixi təq. 595
Doğum yeri
Vəfat tarixi noyabr 692[1]
Vəfat yeri
Həyat yoldaşı
Uşaqları
Atası Əbu Bəkr
Fəaliyyəti mühəddis

Bioqrafiyası

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Əsma Məhəmməd peyğəmbərin ən yaxın dostu Əbu Bəkr əs-Siddiqin qızı idi. Anasının adı Kuteylə bint Əbdül-Uzza idi. Onun Abdullah ibn Əbu Bəkr adlı qardaşı, Aişə və Ümmü Gülsüm adlı bacıları vardır, həmçinin ögey qardaşları Əbdürrəhman və Məhəmməd də mövcud idi. Onun Ummu Ruman binti Amir adlı ögey anası və ət-Tufeyl ibn əl-Haris əl-Əzdi adlı ögey qardaşı var idi[2].

Əsmanın valideynləri Məhəmmədin peyğəmbərlik missiyası başlamazdan əvvəl boşanırlar. Valideynləri boşandıqdan sonra o, atasının evində qalır[3]. После развода родителей она осталась в доме отца[4].

Əsma İslamı ilk qəbul edənlərdəndir. İbn İshaqın tərtib etdiyi “Əbu Bəkrin dəvəti ilə İslamı qəbul edənlər” siyahısında o, 15-ci yerdədir[5]. Məhəmməd peyğəmbər və Əbu Bəkrin Mədinəyə (Yəsrib) hicrəti zamanı Əsma onlara Saur mağarasına yemək gətirirdi[6]. Peyğəmbər və Əbu Bəkr mağaradan çıxanda Əsma yükü iki kəmərə bağlayır və bunun səbəbdən Məhəmməddən “Zatu-Nitakain” (iki kəmər sahibi) titulunu alır.

Mədinəyə köçməzdən bir müddət əvvəl o, Zübeyr ibn Əvvamla evlənir və ərinin hicrətindən bir neçə ay sonra Mədinəyə köçür. Mədinədə yoxsulluq içində yaşayır.

Bir gün anası Kuteylə binti Əbdül-Uza Mədinəyə onu ziyarətə gəlir. Əsma onu evə buraxmır və bacısı Aişəni Məhəmmədlə məsləhətləşməyə göndərənə qədər hədiyyə qəbul etmir. Məhəmməd deyir, Əsma anasına qonaqpərvərlik göstərməsi düzgün olardı, çünki Kutayla müsəlmanlara qarşı heç vaxt düşmənçilik etməyib. Quranı təfsir edənlərin fikrincə, Mumtəhinə surəsinin 8 və 9-cu ayələri bu vəziyyətlə bağlı nazil edilmişdir.

" Allah din yolunda sizinlə vuruşmayan və sizi yurdunuzdan çıxartmayan kimsələrə yaxşılıq etməyi və onlarla ədalətlə rəftar etməyi sizə qadağan etməz. Allah ədalətli olanları sevər!۝ Allah sizə ancaq sizinlə din yolunda vuruşan, sizi yurdunuzdan çıxardan və çıxartmağa kömək edən kimsələrlə dostluq etmənizi qadağan edər. Onlarla dostluq edənlər əsl zalımlardır! "

Əsma və əz-Zübeyrin səkkiz övladı olmuşdur:

  • Abdullah (hicrətdən sonra Mədinədə doğulan ilk müsəlmandır).
  • Əl-Münzir ibn əl-Zubeyr,
  • Asim,
  • Əl-Muhacir,
  • Xədicə,
  • Ümmü əl-Həsən,
  • Aişə,
  • Urva.

Əsma ailə həyatında bədbəxt idi, çünki əl-Zübeyr “insanların ən qısqananı” idi. Mədinədə daha üç qadınla evlənir. Bir dəfə ərinin zülmündən atasına şikayət etsə də, Əbu Bəkr ona nəsihət edir: “Qızım, səbir et. Əgər bir qadının saleh əri olsa və əri vəfat edərsə və o, öldükdən sonra yenidən evlənməzsə, onlar Cənnətdə qovuşarlar”[7]. Zübeyrin digər arvadlarından Ümmü Gülsüm binti Uqbə də ondan şikayətlənərək bir neçə aylıq evlilikdən sonra ondan boşamasını xahiş etmişdir[8]. Zübeyr nəhayət Əsma ilə boşanmışdır[9].

Əsma Yərmuq döyüşündə iştirak etmişdir (636)[10][11].

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 Ərəbcə Vikipediya. 2003.
  2. ↑ Muhammad ibn Saad, Tabaqat, vol. 8. Translated by Bewley, A. (1995). The Women of Madina, p. 193. London: Ta-Ha Publishers.
  3. ↑ Bewley/Saad p. 178.
  4. ↑ Al-Tabari vol. 39 p. 172.
  5. ↑ Guillaume, A. (1955). A Translation of Ishaq’s Sirat Rasul Allah, p. 116. Oxford: Oxford University Press.
  6. ↑ "Family Tree Abu bakr". Quran search online. 2013-02-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 September 2012.
  7. ↑ Cited in Dashti, A. Bist O Seh Sal. Translated by Bagley, F. R. C. (1994). Twenty Three Years: A Study of the Prophetic Career of Mohammad, «Women in Islam». Costa Mesa, California: Mazda Publishers Arxivləşdirilib 2011-08-11 at the Wayback Machine from Tabari’s Tahthib al-Athar and Zamakhshari’s Al-Kashshaaf.
  8. ↑ Bewley/Saad p. 163.
  9. ↑ Bewley/Saad p. 179.
  10. ↑ Walton, Mark W (2003), Islam at war, Greenwood Publishing Group, ISBN 0-275-98101-0, pp. 6, 30
  11. ↑ Islamic Conquest of Syria: A translation of Fatuhusham by al-Imam al-Waqidi Translated by Mawlana Sulayman al-Kindi Pages 325, 331—334, 343—344, 352—353 "アーカイブされたコピー". 2013-10-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-08-22.