1943-cü ildə Kiyev uğrunda döyüş Milli Muzey-Qoruğu (ukr. Національний музей-заповідник «Битва за Київ у 1943 році») — 1943-cü ilin payızında baş verən hadisələrə, Dnepr döyüşünə və Lütej əməliyyat meydanının yaradılmasına, 1943-cü ildə Kiyevin hücum əməliyyatının gedişinə həsr olunmuş aparıcı dövlət mədəniyyət, təhsil və elmi tədqiqat muzeyi. Kiyev Vilayət Dövlət Administrasiyasının Mədəniyyət İdarəsinə tabedir.[1]
1943-cü ildə Kiyev uğrunda döyüş Milli Muzey-Qoruğu | |
---|---|
Əsası qoyulub | 20 mart 1945 |
Ölkə | |
50°37′29″ şm. e. 30°25′11″ ş. u. | |
|
|
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Muzey 20 mart 1945-ci il tarixində Ukrayna SSR Xalq Komissarları Sovetinin və Ukrayna K(b)P Mərkəzi Komitəsinin 425 №-li "Kiyev uğrunda döyüş meydanı muzey-qoruğunun yaradılması haqqında" qərarı əsasında yaradılmışdır. Muzey Kiyev vilayətinin Vışqorod rayonunun Novı Petrovtsı kəndinin kənarında yerləşir. Direktoru Vladislav Aleksiyoviç Alyoxindir.
14 may 2008-ci ildə Ukrayna Prezidenti Viktor Yuşşenkonun 437/2008 saylı fərmanı ilə 1943-cü ildə Kiyev uğrunda döyüş Milli Muzey-Qoruğuna milli status verilmişdir.[2] Mövcud olduğu müddətdə onu dünyanın 85 ölkəsindən 10 milyondan çox insan ziyarət etmişdir. Muzeydə mütəmadi olaraq stasionar və səyyar sərgilər yaradılır. Muzeyin ərazisində hər il Dnepr uğrunda döyüşün iştirakçılarının xatirəsinə həsr olunmuş bir sıra tədbirlər, mitinqlər, veteranların görüşləri, and içmə mərasimləri və s. keçirilir.
Muzey işçiləri Kiyev Polisiyasının, XVII–XVIII əsrlərdə Zaporojya ordusunun əsas monastırı Mejıqorski Spaso-Preobrajenski monastırının tarixi materiallarını öyrənərək müharibə dövrü materialları üzərində tədqiqatlar aparır.
Tarixi-mədəni kompleksə aşağıdakılar daxildir:
Qoruq muzeyinin ekspozisiyalarında Dneprə hücum zamanı baş tutan hadisələr, 1943-cü ildə Kiyevə hücum əməliyyatının gedişi, Ləyaqət inqilabı iştirakçılarının, Səmavi yüzlüyün nümayəndələri və Donbas müharibəsi iştirakçılarının əşyaları nümayiş etdirilir.
Kiyevi azad edən əsgərlərə abidə
Nikita Xruşşovun sığınacağı
Nikolay Vatutinin zindanının interyeri
Nikolay Vatuninin sığınacağı
İstismardan çıxarılan T-34 tankı
Şöhrət Xiyabanı
Lütej şəhərətrafı
"Kiyev uğrunda döyüş" dioraması
Muzey ekspozisiyası
"Sülh simvolu" abidəsi
Müqəddəs Georgi Qələbə kilsəsi
Naməlum əsgər abidəsi