APK

Bu adın digər istifadə formaları üçün bax: APK (dəqiqləşdirmə).

Android Package, fayl uzantısı adı ilə apk — mobil proqramların, mobil oyunların və aralıq proqramların paylanması və quraşdırılması üçün Android əməliyyat sistemi və bir sıra digər Android əsaslı əməliyyat sistemləri tərəfindən istifadə olunan fayl formatı. Bu formatdan istifadə edən fayl Java və ya Kotlin dilində yazılmış mənbə kodundan qurula bilər.

APK
Fayl adı uzantısı .apk[2], .xapk, .apks və ya .apkm
MIME tipi application/vnd.android.package-archive[1]
Tərtibatçı Google
Uzadılıb JAR

APK faylları Android App Bundle (.aab) istifadə edilərək yaradıla və imzalana bilər. APK Microsoft Windows-da APPX, HarmonyOS-un HAP-da .app və ya Debian əsaslı əməliyyat sistemlərində .deb kimi digər proqram paketlərinin analoqudur. APK faylı yaratmaq üçün proqram əvvəlcə Android Studio[3] və ya Visual Studio kimi alətdən istifadə etməklə tərtib edilir və sonra onun bütün hissələri bir konteyner faylına yığılır. APK faylında proqramın bütün kodu (məsələn, .dex faylları), resurslar, aktivlər, sertifikatlar və manifest faylı mövcud olur. Bir çox fayl formatlarında olduğu kimi, APK faylları da lazım olan hər hansı ada malik ola bilər, lakin belə tanınmaq üçün fayl adının fayl uzantısı ilə bitməsi tələb oluna bilər.[4][5][6]

Əksər Android tətbiqləri istifadəçilərə APK fayllarını yalnız Google Play kimi etibarlı mənbələr yerinə digər mənbələrdən quraşdırmağa imkan verən "Naməlum mənbələr" parametrini yandırdıqdan sonra manual quraşdırmaq imkanı verir. Bunun edilməsinin əsas səbəbləri tapılmayan proqramları quraşdırmaq və ya mövcud proqramın köhnə versiyasını quraşdırmaqdır.[7]

Digər əməliyyat sistemlərində istifadəsi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

BlackBerry Android Runtime vasitəsilə Android 4.1 Jelly Bean proqramlarını və yuxarısını 2014-cü ilin yanvar 10.2.1 mikroproqram yeniləməsi ilə dayandırılmış Blackberry 10-a qədər dəstəklədi.[8] 18 iyun 2014-cü ildə BlackBerry Amazon.com ilə rəsmi partnyorluğunu elan etdi və nəticədə 10.3 yeniləməsi ilə Amazon Appstore əlçatan oldu.

Build 2015-də Microsoft həmçinin "Astoria" kimi tanınan Windows 10 Mobile üçün Android iş mühitini elan etdi. Bu mühit Android proqramlarına minimal dəyişikliklərlə təqlid edilmiş mühitdə işləməyə və ekvivalent Google Mobil Services-i demək olar ki, dəqiq əvəzləyərək Bing Maps və Xbox Live kimi Microsoft platforma API-lərinə daxil olmağa imkan verirdi. Google Mobile Services və bəzi əsas API-lərin əlçatmaz olacağı və "fon tapşırıqlarına dərin inteqrasiyası" olan proqramların mühiti lazımi səviyyədə dəstəkləyə bilməyəcəyi deyilirdi.[9][10]

2015-ci ilin noyabrından etibarən ləngiməyə başladıqdan sonra,[11][12] 25 fevral 2016-cı ildə Microsoft "Astoria" layihəsinin dayandırılacağını elan etdi və bunun doğma Windows Bridge alətlər dəsti üçün lazımsız olduğunu iddia etdi, çünki iOS artıq mobil proqramların inkişafı üçün əsas hədəf idi. Şirkət həmçinin Xamarin məhsullarının (bir gün əvvəl satın aldıqları) C# proqramlaşdırma dilindən istifadə edərək çoxplatformalı proqramların tərtibatı üçün istifadəsini təşviq etdi.[13][14] Astoria-nın bəzi hissələri Windows 10-un WSL platforması üçün əsas kimi istifadə edilmişdir.[15]

2 iyun 2021-ci ildə HarmonyOS-un 2.0 versiyası APK dəstəyi ilə birlikdə buraxıldı.[16]

2021-ci ilin iyun ayında Windows 11-nin buraxılması zamanı Microsoft Android Açıq Mənbə Layihəsi (AOSP) üçün dəstəyi təmin edəcək və istifadəçilərə Windows-da Android proqramlarını idarə etməyə imkan verəcək Windows Subsystem for Android-i nümayiş etdirdi. Microsoft, istifadəçilərin Android proqramlarını Windows-a yükləyə biləcəyini və üçüncü tərəf mənbələrindən endirilmiş APK fayllarını quraşdırmağın mümkün olacağını təsdiqlədi.[17]

Google 2021-ci ilin dekabrında Android oyunlarını 2022-ci ildə Windows-a gətirməyi planlaşdırdığını açıqladı.[18][19]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 TrID. 2003.
  2. ↑ https://www.file-extension.info/format/apk.
  3. ↑ "Application Studio". Android Developers. 2021-09-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-02-22.
  4. ↑ "Inside the Android Application Framework" (video). Google Sites. 2008. 2011-12-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-10-22.
  5. ↑ Hatem Ben Yacoub. "Tips: How to install apk files on Android Emulator". Open Ha Magazine. 20 aprel 2018. 21 may 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 iyul 2021.
  6. ↑ "The Structure of Android Package (APK) Files". OPhone SDN. OPhone Software Developer Network. 17 November 2010. 8 February 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
  7. ↑ "Unknown Sources: Everything you need to know!". Android Central. 27 July 2018. 1 September 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 March 2020.
  8. ↑ Michael, Kozlowski. "BlackBerry 10.2.1 Update Allows you to Install APK Files on your Phone". GoodEReader. 29 yanvar 2014. 1 mart 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 yanvar 2014.
  9. ↑ "How will Android support work in Windows 10 for Phones?". TechRadar Pro. May 19, 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 22, 2015.
  10. ↑ "Microsoft brings Android, iOS apps to Windows 10". Ars Technica. April 29, 2015. July 8, 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: April 30, 2015.
  11. ↑ "Microsoft might not bring Android apps to Windows after all". The Verge. Vox Media. November 16, 2015. November 17, 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: November 16, 2015.
  12. ↑ Collins, Katie. "Microsoft presses pause on tool for porting Android apps to Windows 10". CNET. CBS Interactive. November 16, 2015. July 9, 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 26, 2022.
  13. ↑ "Microsoft confirms: Android-on-Windows Astoria tech is gone". Ars Technica. Conde Nast. February 25, 2016. February 25, 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 25, 2016.
  14. ↑ "An Update on the Developer Opportunity and Windows 10". Building Apps for Windows blog. Microsoft. February 25, 2016. February 26, 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 25, 2016.
  15. ↑ Bright, Peter. "Why Microsoft needed to make Windows run Linux software". Ars Technica. Condé Nast. April 6, 2016. April 6, 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 26, 2022.
  16. ↑ Cheng, Christina. "Google apps still supported on new HarmonyOS upgraded from EMUI". RPRNA (ingilis). 2021-06-12. 2023-04-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-04-15.
  17. ↑ Parmar, Mayank. "Microsoft confirms Android apps will run on all Windows 11 PCs". Windows Latest. 2021-06-27. 2021-06-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-06-28.
  18. ↑ "Google Play Games - Play Android games on PC". play.google.com (ingilis). 2023-01-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-01-04.
  19. ↑ Warren, Tom. "Google is bringing Android games to Windows in 2022". The Verge (ingilis). 2021-12-09. 2021-12-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-12-13.

Əlavə ədəbiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]