Abram Hannibal
 | Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır. |
Abram (İbrahim) Petroviç Hannibal (güm. 1696[1][2][…], Efiopiya imperiyası[3][4] – 14 (25) may 1781[5][6]) — rus hərbi mühəndisi. general-anşef(1739).
| Abram(İbrahim)Petroviç Hannibal | |
|---|---|
| Abram(İbrahim)Petroviç Hannibal | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Laqon, Şimali Efiopiya |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | Syuda, Rusiya |
| Dəfn yeri | Syuda |
| Vətəndaşlığı | Rusiya |
| Milliyyəti | ərəb |
| İxtisası | hərbi-mühəndis |
| Fəaliyyəti | mühəndis, müəllim |
| Tanınır | 1-ci Pyotrun ərəbi |
 |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
[redaktə | mənbəni redaktə et]
Efiop knyaz ailəsində doğulmuşdur. Hannibalı yeddi yaşında türklər tərəfindən girov kimi İstanbula aparmışdılar.1706-cı ildə rus səfiri S. Raquzski onu Moskvaya gətirmiş və çara bağışlamışdı. 1-ci Pyotr onu 11 il yanında kamerdiner və katib kimi saxlamış. 1717-ci ildə hərbi-mühəndislik işini öyrənmək üçün Fransaya göndərmişdi. O, 1723-cü ildə Rusiyaya qayıtmış, mühəndis işləmiş, müəllimlik etmiş, 1762-ci ildə istefaya çıxmışdı. Hərbi mühəndislik sənəti haqqında əsəri (1726) var. Hannibal A. S. Puşkinin ulu babasıdır. "Böyük Pyotrun ərəbi" povestində A. S. Puşkin Hannibalın obrazını əbədiləşdirmişdir. Həmin povest əsasında eyni adlı bədii film də cəkilmişdir.[7]
Oğurluq
[redaktə | mənbəni redaktə et]Efiopiyanın Əddis-Əbəbə Universitetinin Efiopiya Tədqiqatları İnstitutunun keçmiş professoru Richard Pankhurst, gənc Abramın, İbrahimin və ya İbrahimin adını verdiyi kimi, təxminən 1698-ci ildə anadan olduğuna inanırdı. O, azyaşlı bir "şahzadənin" oğlu idi. və ya paytaxtı Mareb çayı (indiki Sudanın bir hissəsi) olan rəis. Atası nisbətən varlı idi, həm miras qalan, həm də döyüşdə alınan çoxlu qullara sahib idi. Onun bir neçə arvadı və 19 uşağı var idi. Lakin atası öz ərazisini əhalini əsarət altına almağa çalışan Osmanlı türklərindən müdafiə etməyə çalışan döyüşdə həlak olduqdan sonra Abram əsir götürülərək gəmi ilə Konstantinopola aparılır. Onun bacısı Laqanın qardaşını xilas etmək üçün ümidsiz bir cəhdlə dənizdə boğulduğu deyilir. Qanibalın kürəkəni Rotkirxin tarixi tərcümeyi-halı, bəzi tarixçilər tərəfindən təbliğ edilən Qanibalın Sudanda anadan olması mifinə görə məsuliyyət daşıyırdı. Son araşdırmalar göstərir ki, general Mərkəzi Afrikada, indiki Kamerunun Çad gölü ilə həmsərhəd ərazidə anadan olub.[8] Abram bir ilə yaxın Osmanlı İmperatorluğunda Sultan III Əhmədin evinin xidmətində qaldı. O zaman I Pyotrun təmsilçisi olan rus səfiri Sava Vladislaviç-Raquzinski Moskvadakı çar sarayı üçün "bir neçə ağıllı balaca afrikalı qul" axtarırdı; Kammermohr məhkəmənin nüfuzunun ekzotik simvolu kimi o dövrün Avropa məhkəmələrinin ümumi xüsusiyyəti idi. Vladislaviçin rəislərinin (onlardan biri də görkəmli yazıçı Lev Tolstoyun ulu babası Pyotr Andreyeviç Tolstoy idi) göstərişi ilə Abram bu məqsədlə seçilir və tezliklə Sultanın vəzirlərindən rüşvətlə azad edilir. 1704-cü ildə səfir onu çar I Pyotra təqdim etmək üçün dərhal quru yolu ilə Moskvaya göndərdi.
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ Pas L. v. Abraham Petrovich Hanibal // Genealogics (ing.). 2003.
- ↑ Lundy D. R. Maj.-Gen. Abram Petrovich Hanibal // The Peerage (ing.).
- ↑ Gnammankou D. Abraham Hanibal, l'aïeul noir de Pouchkine, Abraham Hannibal, Pushkin’s African Ancestor. Paris: Présence Africaine, 1996. S. 15–25.
- ↑ Гнамманку Д. Абрам Ганнибал: чёрный предок Пушкина (rus.). Москва: Молодая гвардия, 1999. ISBN 5-235-02335-8
- ↑ Gnammankou D. Abraham Hanibal, l'aïeul noir de Pouchkine, Abraham Hannibal, Pushkin’s African Ancestor. Paris: Présence Africaine, 1996. S. 183–184.
- ↑ ГАННИБАЛ // Большая российская энциклопедия (rus.). Москва: Большая российская энциклопедия, 2004. Т. 6. С. 386–387.
- ↑ Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası 10-cu cild 1987-ci il
- ↑ Schmemann, Serge. "Opinion | of African Princes and Russian Poets". The New York Times. 12 November 2010. 27 February 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 June 2023.