Achillea

Boymadərən
Boymadərən
Elmi təsnifat
	Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Evdikotlar Klad: Bazal evdikotlar Klad: Superasteridlər Klad: Asteridlər Klad: Campanulids Dəstə: Astraçiçəklilər Fəsilə: Mürəkkəbçiçəklilər Cins: Boymadərən
Beynəlxalq elmi adı
	Achillea L., 1753;
ITIS	35422
NCBI	13328
EOL	36945

Boymadərən (lat. Achillea) — astraçiçəklilər sırasının mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.

Təbii yayılması

Şimal yarımkürəsinin mülayim qurşağında 100-dən artıq növü var.

Botaniki təsviri

Gövdəsi düz yarpağı neştərşəkilli, çiçəkləri ağ, sarı və ya çəhrayı, çiçək səbətcikləri qalxanvaridir.

Növləri

Azərbaycanın dərman bitkiləri

Alp boymadərəni (Achillea alpina L.)
Asiya boymadərəni (Achillea asiatica Serg.)
Sarıçiçək boymadərən (Achillea clypeolata Sm.)
Adi boymadərən (Achillea millefolium L.)
Pannon boymadərəni (Achillea pannonica Scheele)
Sərttüklü boymadərən (Achillea setacea Waldst. et Kit.)

Digər növləri, yarımnövləri və variasiyaları

Achillea albinea Bjelčić & K.Malý
Achillea aleppica DC.
- Achillea aleppica subsp. densa (Blakelock) Hub.-Mor.
- Achillea aleppica subsp. zederbaueri (Hayek) Hub.-Mor.
Achillea alexandri-regis Bornm. & Rudsky
Achillea alpina L.
- Achillea alpina subsp. camtschatica (Heimerl) Kitam.
- Achillea alpina var. discoidea (Regel) Kitam.
- Achillea alpina subsp. japonica (Heimerl) Kitam.
- Achillea alpina subsp. pulchra (Koidz.) Kitam.
- Achillea alpina subsp. subcartilaginea (Heimerl) Kitam.
Achillea ambrosiaca (Boiss. & Heldr.) Boiss.
Achillea apiculata N.I.Orlova
Achillea arabica Kotschy
Achillea armenorum Boiss. & Hausskn.
Achillea asiatica Serg.
Achillea aspleniifolia Vent.
Achillea atrata L.
Achillea aucheri Boiss.
Achillea auriculata Willd.
Achillea baikalensis Fisch.
Achillea barbeyana Heldr. & Heimerl
Achillea barrelieri (Ten.) Sch.Bip.
- Achillea barrelieri subsp. mucronulata (Bertol.) Heimerl
Achillea biserrata M.Bieb.
Achillea boissieri (Hausskn.) Hausskn. ex Boiss.
Achillea brachyphylla Boiss. & Hausskn.
Achillea bucharica C.Winkl.
Achillea callichroa Boiss.
Achillea cappadocica Hausskn. & Bornm.
Achillea carpatica Błocki ex Dubovik
Achillea chamaecyparissus Sch.Bip.
Achillea chamaemelifolia Pourr.
Achillea cheilanthifolia Sommier & Levier
Achillea chrysocoma Friv.
Achillea clavennae L.
Achillea clusiana Tausch
Achillea clypeolata Sm.
Achillea coarctata Poir.
Achillea collina (Becker ex Rchb.f.) Heimerl
Achillea condensata Miq.
Achillea conferta DC.
Achillea cretica L.
Achillea crithmifolia Waldst. & Kit.
Achillea cucullata Hausskn. ex Bornm.
Achillea cuneatiloba Boiss. & Buhse
Achillea decolorans Schrad. ex Willd.
Achillea decumbens Lam.
Achillea distans Waldst. & Kit. ex Willd.
- Achillea distans subsp. alpina (Rochel) Soó
- Achillea distans subsp. stricta Janch.
- Achillea distans subsp. tanacetifolia (All.) Janch.
Achillea erba-rotta All.
- Achillea erba-rotta subsp. moschata (Wulfen) I.Richardson
- Achillea erba-rotta subsp. rupestris (Porta) I.Richardson
Achillea eriophora DC.
Achillea euxina Klokov
Achillea falcata L.
Achillea filipendulina Lam.
Achillea formosa (Boiss.) Sch.Bip.
- Achillea formosa subsp. amanica (Rech.f.) Ehrend. & Y.P.Guo
Achillea fraasii Sch.Bip.
Achillea fragrantissima (Forssk.) Sch.Bip.
Achillea glaberrima Klokov
Achillea goniocephala Boiss. & Balansa
Achillea × graja Beyer
- Achillea × graja var.albertina Beauverd & Bonati
Achillea grandifolia Friv.
Achillea gypsicola Hub.-Mor.
Achillea haussknechtii Boiss.
Achillea heterophylla Spreng.
Achillea holosericea Sm.
Achillea horanszkyi Ujhelyi
Achillea huber-morathii Rech.f.
Achillea × illiczevski Tzvelev
Achillea impatiens L.
Achillea incognita Danihelka
Achillea inundata Kondr.
Achillea japonica Heimerl
Achillea karatavica Kamelin
Achillea kellalensis Boiss. & Hausskn.
Achillea ketenoglui H.Duman
Achillea kotschyi Boiss.
Achillea laggeri Sch.Bip.
Achillea latiloba Ledeb. ex Nordm.
Achillea ledebourii Heimerl
Achillea leptophylla M.Bieb.
Achillea leptophylloides Prodan
Achillea lereschei Sch.Bip.
Achillea ligustica All.
Achillea lingulata Waldst. & Kit.
Achillea lycaonica Boiss. & Heldr.
Achillea macrocephala Rupr.
Achillea macrophylla L.
Achillea magna Sibth. & Sm.
Achillea magnifica Heimerl ex Hub.-Mor.
Achillea maritima (L.) Ehrend. & Y.P.Guo
- Achillea maritima subsp. atlantica (Chrtek & B.Slavík) Ehrend. & Y.P.Guo
Achillea maura Humbert
Achillea membranacea (Labill.) DC.
Achillea micrantha Willd.
Achillea micranthoides Klokov
Achillea millefolium L.
- Achillea millefolium subsp. alpestris (Wimm. & Grab.) Gremli
- Achillea millefolium subsp. ceretanica (Sennen) Sennen
- Achillea millefolium subsp. stricta (Schleich. ex Heimerl) Hyl.
- Achillea millefolium subsp. sudetica (Opiz) Oborny
Achillea milliana H.Duman
Achillea mollis Andrz. ex Trautv.
Achillea monocephala Boiss. & Balansa
Achillea multifida (DC.) Griseb.
Achillea nana L.
Achillea nigrescens (E.Mey.) Rydb.
Achillea nobilis L.
- Achillea nobilis subsp. densissima (Bässler) Hub.-Mor.
- Achillea nobilis subsp. neilreichii (A.Kern.) Velen.
Achillea obscura Nees
Achillea occulta Constantin. & Kalpoutz.
Achillea ochroleuca Ehrh.
Achillea odorata L.
Achillea oligocephala DC.
Achillea oxyloba (DC.) Sch.Bip.
- Achillea oxyloba subsp. schurii (Sch.Bip.) Heimerl
Achillea oxyodonta Boiss.
Achillea pachycephala Rech.f.
Achillea phrygia Boiss. & Balansa
Achillea pindicola Hausskn.
- Achillea pindicola subsp. corabensis (Heimerl) Greuter
- Achillea pindicola subsp. integrifolia (Halácsy) Franzén
Achillea pseudoaleppica Hub.-Mor.
Achillea pseudopectinata Janka
Achillea ptarmica L.
Achillea ptarmicifolia (Willd.) Rupr. ex Heimerl
Achillea ptarmicoides Maxim.
Achillea pyrenaica Sibth. ex Godr.
Achillea rhodoptarmica Nakai
Achillea roseo-alba Ehrend.
Achillea rupestris Huter & al.
- Achillea rupestris subsp. calcarea ("Huter, Porta & Rigo") Greuter
- Achillea rupestris subsp. lucana (Pignatti) Greuter
Achillea salicifolia Besser
- Achillea salicifolia subsp. septentrionalis (Serg.) Uotila
Achillea santolinoides Lag.
- Achillea santolinoides subsp. wilhelmsii (K.Koch) Greuter
Achillea schischkinii Sosn.
Achillea schmakovii Kupr.
Achillea schneideri Rouy
Achillea schugnanica C.Winkl.
Achillea sedelmeyeriana Sosn.
Achillea seidlii J.Presl & C.Presl
Achillea sergievskiana Shaulo & Shmakov
Achillea setacea Waldst. & Kit.
Achillea sieheana Stapf
Achillea sinensis Heimerl
Achillea sintenisii Hub.-Mor.
Achillea sipikorensis Hausskn. & Bornm.
Achillea spinulifolia Fenzl ex Boiss.
Achillea squarrosa Aiton
Achillea stepposa Klokov & Krytzka
Achillea styriaca Saukel & Danihelka
Achillea × submicrantha Tzvelev
Achillea × subtaurica Tzvelev
Achillea talagonica Boiss.
- Achillea talagonica var. oxylepis (Boiss. & Hausskn.) Hub.-Mor.
Achillea taygetea Boiss. & Heldr.
Achillea tenuifolia Lam.
Achillea teretifolia Willd.
Achillea thracica Velen.
Achillea tomentosa L.
Achillea tuzsonii Ujhelyi
Achillea umbellata Sibth. & Sm.
Achillea valesiaca Suter
Achillea vermicularis Trin.
Achillea virescens (Fenzl) Heimerl
- Achillea virescens subsp. tenorei (Grande) Bässler
Achillea wilsoniana (Heimerl) Hand.-Mazz.

Ekologiyası

Adi Boymadərən meşə, çəmən və çay kənarında bitir. Boymadərən efir yağlıdır (0.4%-ə qədər), dərman və bəzək bitkisidir. Bəzi növləri aşı maddələri ilə zəngindir.

Azərbaycanda yayılması

Azərbaycanda 14 növü məlumdur.

İstifadəsi

Həmçinin bax

İstinadlar

↑ Linney K. Genera plantarum eorumque characteres naturales, secundum numerum figuram, situm, & proportionem omnium fructificationis partium. 5 Stokholm: 1754. S. 382. doi:10.5962/BHL.TITLE.746
↑ Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 896.

Boymadərən The Plant List saytında

[_f0eef70da6d1c05c-1] Linney K. Genera plantarum eorumque characteres naturales, secundum numerum figuram, situm, & proportionem omnium fructificationis partium. 5 Stokholm: 1754. S. 382. doi:10.5962/BHL.TITLE.746

[_6acecade8d669dae-2] Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 896.

[1]

[2]