Adam Frank

Adam Frank (1 avqust 1962, Nyu-York, Nyu-York ştatı) — Amerikalı fizik, astronom və yazıçıdır. Onun elmi tədqiqatları ulduzların meydana gəlməsi və inkişafının son mərhələlərinə diqqət yetirməklə hesablama astrofizikasına yönəlmişdir. Onun fəaliyyətinə həm də ekzoplanet atmosferi və astrobiologiya üzrə tədqiqatlar daxildir. O, ekzo-sivilizasiyalar haqqında məlumatlar toplamağa çalışmışdır.

Adam Frank
Adam Frank
Doğum tarixi 1962, 1 avqust
Doğum yeri ABŞ, Nyu Cersi
Vətəndaşlığı ABŞ
İxtisası astronom, fizik
Təhsili Kolorado, Vaşinqton Universitetləri
Fəaliyyəti astronom, fizik, yazıçı, astrofizik, universitet müəllimi[d]
Elmi dərəcəsi professor
Tanınır elmi yazıçı, astrofizik
adamfrankscience.com

Onun əsərlərində bir çox elmi məsələlərə diqqət yetirilmişdir. Mövzulara aşağıdakılar daxildir: iqlim və insan gələcəyi, texnologiya və mədəni təkamül; şüurun təbiəti və təcrübə; elm və din. O, Milli İctimai Radioda (NPR) yaranan 13.7 Kosmos və Mədəniyyət Bloqunun həmtəsisçisidir[1] və o, NPR-nin Hər Şey Nəzərdən keçirilməsi bloquna da müntəzəm olaraq efirdə töhfə verir. O, vaxtaşırı New York Times qəzeti üçün də yazır.

Həyat və karyera

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Frank 1 avqust 1962-ci ildə Nyu Cersi ştatının Belleville şəhərində anadan olub. O, bakalavr təhsilini Kolorado Universitetində və dissertasiya işlərini isə Vaşinqton Universitetində müdafiə edib, Hollandiyanın Leiden Universitetində və Minnesota Universitetində çalışıb. 1995-ci ildə Frank Hubble Təqaüdünə layiq görüldü. 1996-cı ildə o, Roçester Universitetinə daxil olub və oranın hazırda astrofizika üzrə professorudur.

Frankın tədqiqat mərkəzi astrofiziki maye dinamikasıdır . Onun tədqiqat qrupu astrofizik kontekstlərdə maqnit maye dinamikasını simulyasiya etmək üçün istifadə edilən ing. AstroBEAR adaptive mesh refinement kodunu işləyib hazırlamışdır.[2] AstroBEAR-dan istifadə edən layihələrə protoulduzlardan gələn reaktivlərin tədqiqi, həmçinin günəş tipli ulduzun planetar dumanlığının təkamülü daxildir.

Məşhur yazıları

[redaktə | mənbəni redaktə et]

2008-ci ildə Frank Discover jurnalı üçün böyük partlayış nəzəriyyəsi ilə bağlı elmi arqumentləri tədqiq edən məqalə yazmışdı.[3] Frankın The Constant Fire: Beyond the Science vs. Religion Debate adlı ilk kitabı 2009-cu ildə çap olundu. Burada elm və din arasında davam edən əlaqə müzakirə olunub. Onun işi 2009-cu ildə Ən Yaxşı Elm və Təbiət Yazısı[4] və 2009-cu ildə Ən Yaxşı Buddist Yazısı nəşrlərində göründü. 2010-cu ildə Frank Marcelo Gleiser ilə NPR 13.7 Kosmos və Mədəniyyət Blogunu təsis etdi.[5]

Frankın "Zaman haqqında: Böyük Partlayışın Alatoranlığında Kosmologiya və Mədəniyyət" adlı ikinci kitabı 2011-ci ilin payızında nəşr olundu O, bu əsərində kosmologiyada dəyişən ideyalarla zamanın mədəni ideyası arasındakı əlaqəni araşdırır.[6] 2016-cı ildə Frank "Bəli, Yadplanetlilər Vardır" adlı məqalə yazıb.[7] Frank "Kosmosda oynayan Astronomiya" adlı kollec səviyyəli elm dərsliyin də müəllifidir. Dərslik 2016-cı ilin sentyabrında nəşr olundu.[8] Frankın başqa bir kitabı "Ulduzların İşığı. Yad Aləmlər və Yerin Taleyi" 12 iyun 2018-ci ildə nəşr olundu. O, iqlim dəyişikliyi ilə bağlı müzakirələri hər hansı bir planetdə demək olar ki, hər hansı bir texnoloji sivilizasiya ilə baş verə biləcək ümumi bir fenomen kimi göstərərək yenidən qurmağa çalışır.[9] Frank və Gleiser-in bloqu 2018-ci ildə 13.8: Elm, Mədəniyyət və Məna adı ilə Orbiterə[10] köçdü.[11]

O və həmkarları Milli Aeronavtika və Kosmos Administrasiyasından (NASA) günəş sistemindən kənar planetlərdə qabaqcıl texnologiyanın sübutunu axtarmaq üçün qrant aldıqdan qısa müddət sonra, 30 may 2021-ci ildə Frankın "Mən Yadplanetliləri Axtaran Fizikəm. UNO-lar Məni Təəssüratlandırmaz" adlı essesi New York Times qəzetində dərc olundu.[12] Məqalədə o, kainatdakı yerdənkənar sivilizasiyaların riyazi ehtimallarını qeyd edərək 1947-ci ildən bəri mətbuatda dərc olunan xəbərlərdə təsvir olunan fenomenin təbiəti ilə bağlı inandırıcı izahatlar verdi və bu fenomenin elmi cəhətdən öyrənilməməsindən təəssüfləndiyini qeyd etmişdi.

2023-cü ilin sentyabrında astrofiziklər, o cümlədən Frank, ən son Ceyms Vebb Teleskopu tədqiqatlarına əsaslanan Lambda-CDM Modeli şəklində kainatın ümumi cari görünüşünü şübhə altına aldılar.[13]

Mükafatları

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • 1995 Hubble Fellow[14]
  • 1997–2002 NSF KARYERA Qrantı[15]
  • 1999 Amerika Astronomiya Cəmiyyətinin Günəş Fizikası Bölməsi Alim üçün Populyar Yazı Mükafatı[16]
  • 2009 Ən Yaxşı Amerika Elmi və Təbiət Yazısı[17]

Ədəbiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • The Constant Fire: Beyond the Science vs Religion Debate, University of California Press (10 January 2009), ISBN 978-0-520-26586-8
  • The End of the Beginning: Cosmology Culture and Time at the Twilight of the Big Bang, (27 September 2010), ISBN 978-0-452-27606-2
  • Light of the Stars. Alien Worlds and the Fate of the Earth, (12 June 2018), ISBN 978-0-393-60901-1

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ "13.7: Cosmos And Culture". NPR.org. 14 July 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 April 2018.
  2. ↑ "Simulating Magnetohydrodynamical Flow with Constrained Transport and Adaptive Mesh Refinement: Algorithms and Tests of the AstroBEAR Code". 2019-02-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-11-02.
  3. ↑ Frank, Adam, 3 Theories That Might Blow Up The Big Bang Arxivləşdirilib 2018-04-13 at the Wayback Machine,
  4. ↑ Kolbert, Elizabeth; Folger, Tim, redaktorlar The best American science and nature writing 2009. Boston. 2009. ISBN 978-0-547-00259-0.
  5. ↑ "About '13.7: Cosmos And Culture'". NPR. 23 May 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 June 2018.
  6. ↑ Frank, Adam. About Time. Simon and Schuster. 27 September 2011. ISBN 978-1-4391-6961-2.
  7. ↑ Anderson, Ross. "Fancy Math Can't Make Aliens Real". The Atlantic. 17 June 2016. 2 April 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 June 2016.

    - Frank, Adam. "Yes, There Have Been Aliens". The New York Times. 10 June 2016. 15 December 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 June 2016.
  8. ↑ Frank, Adam. Astronomy. W. W. Norton & Company. İstifadə tarixi: 13 June 2018.
  9. ↑ "Light of the Stars". W. W. Norton & Company. İstifadə tarixi: 13 June 2018.
  10. ↑ "Orbiter magazine site". 2022-02-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-11-02.
  11. ↑ "A New Home for 13.7 . . . Make That 13.8". Orbiter. 5 June 2018. 28 March 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 June 2018.
  12. ↑ Frank, Adam, I'm a Physicist Who Searches for Aliens. U. F. O.s Don't Impress Me. Arxivləşdirilib 2021-06-06 at the Wayback Machine, the New York Times, may 30, 2021
  13. ↑ Frank, Adam; Gleiser, Marcelo. "The Story of Our Universe May Be Starting to Unravel". The New York Times. 2 September 2023. 2 September 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 September 2023.
  14. ↑ "Hubble Fellowships: Listing of all Hubble Fellows 1990–2014". Space Telescope Science Institute. 20 February 2017 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 August 2015.
  15. ↑ "Award Abstract #9702484 CAREER: Understanding Stellar Overflows". 15 December 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 December 2015.
  16. ↑ "Previous Winners of the SPD Popular Writing Awards". Solar Physics Division (SPD) of the American Astronomical Society (AAS). 13 January 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 December 2015.
  17. ↑ Kolbert, Elizabeth; Folger, Tim, redaktorlar The best American science and nature writing 2009. Boston. 2009. ISBN 978-0-547-00259-0.