Allahım, bu ölümcül sevgidən qurtulmağıma kömək et
Allahım, bu ölümcül sevgidən qurtulmağıma kömək et (rus. Го́споди! Помоги́ мне вы́жить среди́ э́той сме́ртной любви́, alm. Mein Gott, hilf mir, diese tödliche Liebe zu überleben) — bəzən təsvir olunduğu kimi qardaşın öpüşü (alm. Bruderkuss), Berlin divarının şərq tərəfində rus rəssamı Dmitri Vrubelin qraffiti əsəridir. 1990-cı ildə çəkilib və Berlin Divarında qraffiti sənətinin ən məşhur əsərlərindən birinə çevrilib. Qraffiti əsəri Leonid Brejnev və Erix Honekkeri sosialist qardaşlığının öpüşündə təsvir edir və 1979-cu ildə Almaniya Demokratik Respublikasının yaradılmasının 30-cu ildönümü qeyd etmələri zamanı çəkilmiş fotoşəkildən ilhamlanır.
| Allahım, bu ölümcül sevgidən qurtulmağıma kömək et | |
|---|---|
| rus. Го́споди! Помоги́ мне вы́жить среди́ э́той сме́ртной любви́ alm. Mein Gott, hilf mir, diese tödliche Liebe zu überleben | |
 | |
| Rəssam | Dmitri Vrubel |
| Tarixi | 1990 |
| Üslubu | Qraffiti |
| Ölçüləri | 365 sm × 480 sm |
| Saxlanıldığı yer | Şərq tərəfi qalereyası, Berlin, Fridrixşayn, Şərqi Almaniya |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Fotonun arxa planı[redaktə | mənbəni redaktə et]
Məşhur öpüşü əks etdirən fotoşəkil fransız jurnalist Regis Bossu tərəfindən 7 oktyabr 1979-cu ildə Şərqi Berlində çəkilib. Geniş bucaqlı yenidən nəşr olunan fotoşəkil Sovet İttifaqı Kommunist Partiyasının Baş katibi Leonid Brejnev və Almaniya Sosialist Birlik Partiyası Mərkəzi Komitəsinin baş katibi Erix Honekerlə dodaq-dodağa öpüşərkən çəkilib. Həmin vaxt Şərqi Almaniyanın kommunist milləti kimi yaranmasının ildönümünü qeyd etmək üçün səfər etmişdilər. Sosialist ölkələrinin dövlət xadimləri arasında salamlaşmanın xüsusi forması olan bu öpüşmə ənənəsi sosialist dövlətləri arasında xüsusi bağlılığın mövcudluğunu ifadə edirdi. Oktyabrın 5-də Şərqi Almaniya və Sovet İttifaqı onillik qarşılıqlı dəstək müqaviləsi imzaladılar ki, Şərqi Almaniya Sovet İttifaqına gəmilər, maşınlar və kimyəvi avadanlıqlar, Sovet İttifaqı isə Şərqi Almaniyaya yanacaq və nüvə avadanlıqları verəcək.
Qraffiti[redaktə | mənbəni redaktə et]
1989-cu ildə Berlin divarı yıxılana qədər divar qraffiti sənəti yalnız qərb tərəfində mövcud idi. Vrubel şərq tərəfini rəngləmək üçün icazə almağa çalışdı, lakin Şərqi Almaniya Milli Müdafiə Nazirliyinin rəsmisi buna icazə vermədi. Əvəzində divara rəsm çəkmək üçün icazə satan bir şotland qızı tapdı və əsərin bütün hüquqlarından imtina edən müqavilə imzaladı. 1990-cı ildə Berlin Divarının şərq tərəfində düzəltdi. Brejnev və Honekkeri rəngli boyalarla təsvir edən Vrubel yazır ki, rəsmin qara boya ilə üst tərəfində rus dilində "Господи! Помоги мне выжить среди этой смертной любви", aşağı hissəsində alman dilində, "Mein Gott, hilf mir, diese tödliche Liebe zu überleben" (Allahım, bu ölümcül sevgidən qurtulmağıma kömək et). Divar söküldükdən sonra, qraffiti işləri bölmədəki digər divar rəsmləri ilə birlikdə nümayiş etdirilməyə davam etdi, lakin vandalizm və atmosfer şəraiti tədricən onun deformasiyasına səbəb oldu. 2009-cu ilin mart ayında digərləri ilə birlikdə orijinal rəssamlar tərəfindən daha davamlı boyalarla yenidən rənglənməsinə imkan vermək üçün divardan silindi. Vrubel əsərin yenidən rənglənməsi tapşırılıb və ona ödənilən 3000 avronu Marzahndakı sosial sənət layihəsinə bağışlayıb. Dmitri Vrubel etiraf edib ki, 1990-cı ildə çəkilmiş divar rəsmləri ilə 2009-cu ildə yenidən çəkilmiş divar rəsmləri arasında üslub baxımından cüzi fərqlər olub, lakin metodda təcrübəsi olmadığı üçün orijinal əsərdə texniki səhvlərə yol verib. Berlinlilərin rəssamın əsərini fərqli və ya “daha pis” kimi qəbul edəcəyinə dair şübhələrə baxmayaraq, əsas mesaj dəyişməz qaldı. 2009-cu ildə tanış olan fotoqraflar Bossu və Vrubel iyunun 16-da işlərinin reproduksiyaları ilə birlikdə şəkil çəkdiriblər.
Tənqidi yanaşma və ilham alınması[redaktə | mənbəni redaktə et]
"Allahım, bu ölümcül sevgidən qurtulmağıma kömək et" Berlin divarındakı qraffiti sənətinin ən məşhur əsərlərindən birinə çevrildi. Entoni Rid və Devid Fişerin fikrincə, rəsm kəskin satirik tərəfi ilə xüsusilə diqqətəlayiq sayılırdı. Bununla belə, o, həm də onu ilhamlandıran fotoqrafiya və işin birbaşa mənbəyi olduğu üçün yaradıcılığına görə də çox tənqid olunurdu. 2014-cü ildə verdiyi müsahibədə rəssam Vrubel həm məkanın, həm də personajların əsərə necə məna verdiyini belə ifadə edib: “Bu fotoda bir alman və bir rus var və Berlin Divarı az-çox eyni şey olsa da, əksinə: Burada [rəsmdə] tam sevgi var, Berlin Divarı iki dünyanı ayıranda - bu, mükəmməl uyğun gəlirdi. Çöldə böyük bir şey çəkəndə, yalnız insanların qavrayışını deyil, həm də instinktiv reaksiyalarını düşünürsən. Hər kəsin "aman tanrım!" deməsini gözləyirsən. Mən də bunu gözləyirdim. Amma təbii ki, 25 ildən sonra rəsmimin Berlin divarının simvolu kimi görünəcəyini düşünmürdüm.