Almaniya üçün Alternativ

"Almaniya üçün Alternativ", AfD (alm. Alternative für Deutschland, AfD‎) — 2013-cü ildə yaradılmış Almaniya siyasi partiyasıdır. AfD Almaniyada avroskeptik, milliyyətçi və mühafizəkar populist siyasi partiya kimi xarakterizə olunur.[6] Partiya 2017-ci il federal seçkilərində Bundestaqa (Almaniya parlamenti) daxil olmuşdur və hazırda ölkənin bütün 16 əyalət parlamentində təmsil olunur. AfD-nin yüksəlişi, Almaniya və Avropa siyasətində əhəmiyyətli dəyişikliklərə səbəb olmuşdur.

Almaniya üçün Alternativ
Loqonun şəkli
Sədri Tino Chrupalla[d][1][2]
Quruluş tarixi 6 fevral 2013
Baş qərargah
İdeologiya Avropa skeptisizmi, milli mühafizəkarlıq[d], etnik millətçilik[4], iqtisadi liberalizm[d], Alman milliyətçiliyi, İslamofobiya[4]
İdeoloji spektr sağçılıq, ifrat sağçılıq[5][4]
Şüar Mut zur Wahrheit
Saytı afd.de
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Quruluşu və İlk İlləri (2013–2015)

[redaktə | mənbəni redaktə et]

AfD, 6 fevral 2013-cü ildə Frankfurtda bir qrup iqtisadçı, jurnalist və akademik tərəfindən quruldu. Partiyanın qurucu liderləri arasında iqtisadçı Bernd Lucke, jurnalist Konrad Adam və hüquq professoru Alexander Gauland var idi. AfD-nin qurulmasında əsas motivasiya, Avro böhranına qarşı narazılıq və Almaniyanın Avrozonadan çıxması tələbi idi. Partiya, avronun Almaniya iqtisadiyyatına zərər verdiyini və Almaniyanın Avropa Birliyi (AB) tərəfindən borclu ölkələrə maliyyə yardımı etmək məcburiyyətində qaldığını iddia edirdi.

AfD, qurulduğu ilk gündən etibarən sürətlə böyüdü və 2013-cü ilin sentyabr ayında keçirilən federal seçkilərdə %4.7 səs topladı. Bu nəticə, partiyanın Bundestaqa (Almaniya parlamenti) girməsi üçün yetərli deyildi, lakin AfD-nin Almaniya siyasətində yeni bir güc olaraq ortaya çıxdığını göstərdi.

2014-cü ilin may ayında keçirilən Avropa Parlamentinə seçkilərdə AfD daha da böyük bir uğur qazandı və 7 yer qazanaraq Avropa Parlamentindəki ən böyük Alman partiyalarından biri oldu. Bu nəticə, AfD-nin avroskeptik mesajının Almaniyada əhəmiyyətli bir dəstəyə sahib olduğunu təsdiqlədi.

AfD-nin ilk illərində partiya daxilində müxtəlif fraksiyalar arasında gərginliklər yaşandı. Partiyanın qurucu lideri Bernd Lucke, daha mülayim bir xətt izləmək istəyirdi və AfD-nin əsasən iqtisadi məsələlərə fokuslanmasını müdafiə edirdi. Lakin, partiyanın digər liderləri, xüsusilə də Frauke Petry və Alexander Gauland, daha radikal bir xətt izləmək və immiqrasiya, İslam və milli kimlik kimi məsələlərdə daha sərt mövqelər almaq istəyirdilər.

Bu gərginliklər, 2015-ci ilin iyul ayında Bernd Lucke'nin partiya liderliyindən istefa etməsi ilə nəticələndi. Lucke'nin yerinə Frauke Petry partiyanın yeni lideri seçildi və AfD, daha radikal və milliyyətçi bir xəttə doğru yönəlməyə başladı.

Petry Dönemi ve Radikalizm Artımı (2015–2017)

[redaktə | mənbəni redaktə et]

2015-ci ilin iyul ayında Frauke Petry'nin AfD'nin həmsədri seçilməsi partiyanın siyasi istiqamətində əhəmiyyətli bir dönüş nöqtəsi oldu. Petry, partiyanın əsas fokusunu avrozonadan çıxma tələbindən immiqrasiya və İslam məsələlərinə yönəltdi. Bu dəyişiklik, partiyanın daha geniş kütlələrə hitap etməsini və 2015-ci ildə başlayan Avropa miqrant böhranı fonunda artan immiqrasiya əleyhdarı hisslərdən faydalanmasını təmin etdi.

Petry dövründə AfD, immiqrasiya siyasətinin sərtləşdirilməsi, sərhəd nəzarətinin gücləndirilməsi və sığınacaq prosedurlarının çətinləşdirilməsi kimi tələblərlə çıxış etdi. Partiya, eyni zamanda İslamın Almaniyada yayılmasına qarşı çıxdı və İslamı Alman cəmiyyətinə inteqrasiya ola bilməyən bir din olaraq xarakterizə etdi. AfD'nin bu ritorikası, bəzi çevrələr tərəfindən İslamofobik və ksenofobik olaraq tənqid edildi.

Petry'nin liderliyi altında AfD, 2016-cı ildə keçirilən bir neçə əyalət seçkilərində əhəmiyyətli uğurlar qazandı. Partiya, Saksoniya-Anhalt, Baden-Württemberg və Reynland-Pfalz əyalətlərində ikiqat rəqəmli səslər aldı və ilk dəfə olaraq bu əyalətlərin parlamentlərinə daxil oldu. Bu nəticələr, AfD'nin artan populyarlığını və Almaniya siyasi mənzərəsindəki dəyişiklikləri göstərdi.

Lakin, Petry dövründə AfD daxilindəki fikir ayrılıqları və mübarizələr də davam etdi. Partiyanın radikal qanadı, Petry'yi kifayət qədər sərt mövqe tutmamaqda ittiham etdi və partiyanın daha da sağa kaymasını tələb etdi. Bu mübarizələr, 2017-ci il federal seçkilərindən sonra Petry'nin partiya liderliyindən istefa etməsi və AfD'dən ayrılması ilə nəticələndi.

Petry dövrü, AfD'nin radikal qanadının güclənməsi və partiyanın siyasi platformasının daha da sərtləşməsi ilə xarakterizə olunur. Bu dövr, həmçinin AfD'nin Almaniya siyasətindəki əhəmiyyətini artırması və partiyanın 2017-ci il federal seçkilərində Bundestaqa girməsinin zəminini hazırlaması baxımından mühüm bir mərhələ oldu.

Bundestaqa Giriş və Bölünmələr (2017-Hal-hazırda)

[redaktə | mənbəni redaktə et]

2017-ci il federal seçkiləri, AfD üçün bir zəfər anı oldu. Partiya, səslərin 12,6%-ni toplayaraq 94 millət vəkili ilə Bundestaqa girdi və Almaniya tarixində ilk dəfə olaraq ifrat sağ bir partiya federal parlamentdə təmsil olundu. Bu uğur, AfD'nin 2015-ci ildə başlayan Avropa miqrant böhranından sonra artan immiqrasiya əleyhdarı hisslərdən və yerleşik siyasi partiyalara qarşı duyulan memnuniyyətsizlikdən faydalandığını göstərdi.

Ancaq Bundestaqa giriş, partiya daxilindəki uzun zamandır davam edən fikir ayrılıqlarını daha da dərinləşdirdi. Partiyanın mülayim və radikal qanadları arasındakı mübarizə daha da şiddətləndi. Mülayim qanad, partiyanın əsasən iqtisadi məsələlərə fokuslanmasını və daha mərkəzçi bir siyasi xətt izləməsini istəyirdi. Radikal qanad isə, partiyanın immiqrasiya və İslam əleyhdarı mövqeyini daha da sərtləşdirməsini və milliyyətçi bir xəttə daha da yaxınlaşmasını tələb edirdi.

Bu fikir ayrılıqları, 2017-ci ilin iyul ayında partiyanın qurucu lideri Bernd Lucke və digər mülayim üzvlərin partiyadan ayrılaraq Liberal-Mühafizəkar İslahatçılar (LKR) partiyasını qurması ilə nəticələndi. LKR, AfD'nin orijinal iqtisadi liberallığına geri dönməyi və partiyanın radikal milliyyətçi elementlərindən uzaqlaşmasını hədəfləyirdi.

Lakin, LKR, AfD'nin populyarlığını azaltmaqda uğurlu ola bilmədi. AfD, 2019-cu il Avropa Parlamentinə seçkilərində səslərin 11%-ni toplayaraq Avropa Parlamentindəki təmsilçiliyini davam etdirdi. Bu seçkilərdə partiya, əsasən immiqrasiya və İslam əleyhdarı mesajları ilə seçicilərə müraciət etdi.

2021-ci il federal seçkilərində AfD, səslərini bir qədər itirdi və 83 millət vəkili ilə Bundestaqdakı təmsilçiliyini davam etdirdi. Bu seçkilərdə partiya, COVID-19 pandemiyası ilə bağlı hökumətin tədbirlərini tənqid etdi və daha liberal bir iqtisadi siyasət tələb etdi.

Hal-hazırda AfD, Almaniya siyasətində mühüm bir oyunçu olaraq qalmaqdadır. Partiya, immiqrasiya, İslam və Avropa Birliyi kimi məsələlərdə müxalifətin əsas səsi olaraq çıxış edir. AfD'nin gələcəyi, partiya daxilindəki fikir ayrılıqlarının və mübarizələrin necə həll olunacağına bağlı olacaqdır.

AfD'nin ideoloji duruşu, bir neçə əsas elementin birləşməsindən meydana gəlir və zamanla bu elementlərin nisbi əhəmiyyəti partiya daxilindəki mübarizələr və siyasi şərtlərin dəyişməsi ilə təkamül etmişdir.

AfD, Avropa Birliyinə (AB) qarşı şübhəli və tənqidi bir mövqe tutur. Partiya, AB-nin Almaniyanın milli suverenliyini zəiflətdiyini, Alman iqtisadiyyatına zərər verdiyini və Almaniyanı borclu ölkələrə maliyyə yardımı etmək məcburiyyətində qoyduğunu iddia edir. AfD, AB-nin bürokratik və mərkəzləşdirilmiş quruluşunu tənqid edir və AB-nin Almaniyanın milli maraqlarına zidd qərarlar aldığını iddia edir. Partiya, AB-nin ümumi pul vahidi olan avronun Almaniya iqtisadiyyatına zərər verdiyini və Almaniyanın avrodan çıxması lazım olduğunu müdafiə edir. AfD, həmçinin AB-nin miqrasiya siyasətini tənqid edir və AB-nin sərhədlərinin daha güclü şəkildə qorunması lazım olduğunu iddia edir.

Milliyyətçilik

[redaktə | mənbəni redaktə et]

AfD, Alman milli kimliyinin və mədəniyyətinin qorunmasının vacibliyini vurğulayır. Partiya, Almaniyanın xristian-qərb mədəni irsinin qorunmasının vacibliyini müdafiə edir və multikulturalizmə qarşı çıxır. AfD, Almaniyanın tarixi və ənənələrinə bağlılığını vurğulayır və Alman millətinin nailiyyətləri ilə qürur duyulmasının vacibliyini ifadə edir. Partiya, Alman dilinin və mədəniyyətinin qorunmasının vacibliyini müdafiə edir və Alman cəmiyyətinin homojenliyinin qorunması lazım olduğunu iddia edir. AfD, həmçinin Alman vətəndaşlığının dəyərini vurğulayır və vətəndaşlıq hüququnun daha çətin əldə edilməsi lazım olduğunu müdafiə edir.

Mühafizəkarlıq

[redaktə | mənbəni redaktə et]

AfD, sosial məsələlərdə mühafizəkar bir mövqe tutur. Partiya, ənənəvi ailə dəyərlərinin qorunmasının vacibliyini vurğulayır və abort, eyni cinsli evlilik və evtanaziya kimi məsələlərə qarşı çıxır. AfD, həmçinin cinsi təhsil və gender bərabərliyi kimi məsələlərdə mühafizəkar bir xətt izləyir. Partiya, ailənin cəmiyyətin təməl daşı olduğunu və dövlətin ailəni qoruması və dəstəkləməsi lazım olduğunu müdafiə edir. AfD, həmçinin ənənəvi gender rollarının qorunmasının vacibliyini vurğulayır və feminist hərəkata qarşı çıxır.

AfD, populistik bir ritorika istifadə edərək xalqın iradəsini ifadə etdiyini iddia edir. Partiya, siyasi elitanı xalqın maraqlarına zidd hərəkət etməkdə və xalqın səsini eşitməməkdə ittiham edir. AfD, həmçinin əsas media orqanlarını xalqı manipulyasiya etməkdə və elitanın maraqlarını qorumaqda ittiham edir. Partiya, özünü xalqın həqiqi təmsilçisi olaraq təqdim edir və siyasi qərarların xalqın iştirakı ilə alınması lazım olduğunu müdafiə edir.

İqtisadi Liberalizm

[redaktə | mənbəni redaktə et]

AfD, iqtisadi məsələlərdə liberal bir mövqe tutur. Partiya, vergilərin azaldılması, bürokratiyanın azaldılması və kiçik və orta biznesin dəstəklənməsini müdafiə edir. AfD, həmçinin azad ticarəti və bazar iqtisadiyyatını dəstəkləyir. Partiya, Almaniyanın sosial dövlət modelini tənqid edir və dövlətin iqtisadiyyata müdaxiləsinin azaldılması lazım olduğunu iddia edir. AfD, həmçinin minimum əmək haqqına və işçi qoruma qanunlarına qarşı çıxır.

Siyasi Platforması

[redaktə | mənbəni redaktə et]

AfD'nin siyasi platforması, partiyanın ideoloji duruşunun bir uzantısı olaraq geniş bir yelpazede konuları əhatə edir və Almaniyanın gündəmindəki bir çox məsələyə dair partiyanın təklif və həll yollarını ortaya qoyur.

AfD, immiqrasiya məsələsində sərt və məhdudlaşdırıcı bir siyasət izləyir. Partiya, Almaniyaya gələn miqrantların sayının azaldılmasını və miqrasiya prosesinin daha ciddi şəkildə nəzarət altına alınmasını tələb edir. AfD, sığınacaq hüququndan sui-istifadənin qarşısının alınması üçün sığınacaq prosedurlarının sərtləşdirilməsini və sığınacaq müraciətlərinin daha sürətli şəkildə işlənməsini müdafiə edir. Partiya, həmçinin qeyri-qanuni miqrantların deportasiyasını və miqrantların Almaniya cəmiyyətinə inteqrasiyası üçün daha sərt şərtlər tətbiq edilməsini təklif edir.

Avropa İttifaqı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

AfD, Avropa Birliyi (AB) ilə bağlı şübhəli və tənqidi bir mövqe tutur. Partiya, AB-nin Almaniyanın milli suverenliyini zəiflətdiyini və Alman iqtisadiyyatına zərər verdiyini iddia edir. AfD, AB-nin islahat edilməsini və ya Almaniyanın Avrozonadan çıxmasını tələb edir. Partiya, AB-nin bürokratik və mərkəzləşdirilmiş quruluşunu tənqid edir və AB-nin Almaniyanın milli maraqlarına zidd qərarlar aldığını iddia edir. AfD, həmçinin AB-nin ümumi pul vahidi olan avronun Almaniya iqtisadiyyatına zərər verdiyini və Almaniyanın avrodan çıxması lazım olduğunu müdafiə edir.

AfD, İslamın Almaniya cəmiyyətinə inteqrasiyası ilə bağlı narahatlıqlarını ifadə edir. Partiya, İslamın Almaniyanın xristian-qərb mədəniyyəti ilə uyğun olmadığını və İslamın Almaniyada paralel cəmiyyətlərin yaranmasına səbəb olduğunu iddia edir. AfD, İslamın bəzi təfsirlərinin zorakılığı və ekstremizmi təşviq etdiyini və bunun Almaniya üçün təhlükə yaratdığını iddia edir. Partiya, İslamın Almaniyada yayılmasının qarşısını almaq üçün tədbirlər görülməsini və müsəlmanların Almaniya cəmiyyətinə inteqrasiyası üçün daha sərt şərtlər tətbiq edilməsini təklif edir.

Sosial Siyasət

[redaktə | mənbəni redaktə et]

AfD, sosial məsələlərdə mühafizəkar bir mövqe tutur. Partiya, ənənəvi ailə dəyərlərinin qorunmasının vacibliyini vurğulayır və abort, eyni cinsli evlilik və evtanaziya kimi məsələlərə qarşı çıxır. AfD, həmçinin cinsi təhsil və gender bərabərliyi kimi məsələlərdə mühafizəkar bir xətt izləyir. Partiya, ailənin cəmiyyətin təməl daşı olduğunu və dövlətin ailəni qoruması və dəstəkləməsi lazım olduğunu müdafiə edir. AfD, həmçinin ənənəvi gender rollarının qorunmasının vacibliyini vurğulayır və feminist hərəkata qarşı çıxır.

AfD, iqtisadi məsələlərdə liberal bir mövqe tutur. Partiya, vergilərin azaldılması, bürokratiyanın azaldılması və kiçik və orta biznesin dəstəklənməsini müdafiə edir. AfD, həmçinin azad ticarəti və bazar iqtisadiyyatını dəstəkləyir. Partiya, Almaniyanın sosial dövlət modelini tənqid edir və dövlətin iqtisadiyyata müdaxiləsinin azaldılması lazım olduğunu iddia edir. AfD, həmçinin minimum əmək haqqına və işçi qoruma qanunlarına qarşı çıxır.

Xarici Siyasət

[redaktə | mənbəni redaktə et]

AfD, xarici siyasətdə ABŞ ilə sıx əlaqələrin saxlanılmasını, Rusiya ilə daha konstruktiv dialoq qurulmasını və Çinə qarşı daha sərt mövqe tutulmasını müdafiə edir. Partiya, Almaniyanın Avropadakı liderlik rolunu gücləndirməsini və Almaniyanın milli maraqlarını daha qətiyyətlə müdafiə etməsini tələb edir. AfD, həmçinin NATO-nun rolunu və əhəmiyyətini vurğulayır və Almaniyanın NATO-ya daha çox töhfə verməsi lazım olduğunu iddia edir.

AfD, siyasi spektrın müxtəlif hissələrindən və sivil toplum təşkilatlarından geniş tənqidlərə məruz qalır. Bu tənqidlər, partiyanın ideoloji duruşu, siyasi platforması və bəzi üzvlərinin ifadə və davranışları ilə əlaqədardır.

İfrat Sağçılıq

[redaktə | mənbəni redaktə et]

AfD, bəzi siyasətçiləri və tərəfdarları tərəfindən ifrat sağçı və irqçi baxışları təbliğ etməkdə ittiham olunur. Partiyanın bəzi üzvlərinin etnik milliyyətçilik, ksenofobiya və antisemitizm kimi fikirləri ifadə etməsi bu tənqidlərin əsasını təşkil edir. AfD, bu ittihamları rədd etsə də, partiya daxilindəki bəzi ifrat sağçı qruplar və şəxslərin varlığı inkar edilə bilməz.

AfD, immiqrantlara və azlıqlara qarşı düşmənçilik və ayrı-seçkilikdə ittiham olunur. Partiyanın sərt immiqrasiya siyasəti və İslam əleyhdarı ritorikası, bəzi çevrələr tərəfindən ksenofobik və irqçi olaraq qiymətləndirilir. AfD, bu ittihamları rədd etsə də, partiyanın bəzi üzvlərinin immiqrantlar və azlıqlar haqqında istifadə etdikləri dil və ifadələr bu tənqidləri gücləndirir.

Tarixi Revizionizm

[redaktə | mənbəni redaktə et]

AfD, bəzi üzvləri tərəfindən tarixi revizionizm ilə məşğul olmaqda ittiham olunur. Xüsusilə, partiyanın bəzi üzvlərinin Holokostu inkar etməsi və ya kiçiltməsi, Almaniya və dünya ictimaiyyəti tərəfindən sərt şəkildə tənqid edilir. Bu cür ifadələr, Almaniyanın tarixi ilə yüzləşməsi və demokratik dəyərlərin qorunması baxımından ciddi bir problem olaraq görülür.

Demokratiya Əleyhinə Meyllər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

AfD, bəzi siyasətçiləri tərəfindən liberal demokratik dəyərlərə qarşı çıxmaqda və avtoritar meyllər nümayiş etdirməkdə ittiham olunur. Partiyanın bəzi üzvlərinin plüralizm, azadlıq və bərabərlik kimi dəyərlərə şübhə ilə yanaşması və güclü bir liderlik anlayışını müdafiə etməsi bu tənqidlərin əsasını təşkil edir. AfD, bu ittihamları rədd etsə də, partiya daxilindəki bəzi ifadələr və davranışlar bu tənqidləri gücləndirir.

AfD, bəzi üzvləri və tərəfdarları tərəfindən İslamofobik ritorika və hərəkətlərdə ittiham olunur. Partiyanın İslam əleyhdarı siyasəti və bəzi üzvlərinin İslam haqqında istifadə etdikləri dil və ifadələr, müsəlmanlara qarşı ayrı-seçkilik və düşmənçiliyi təşviq etməkdə ittiham olunur. AfD, bu ittihamları rədd etsə də, partiyanın bəzi üzvlərinin İslamofobik ifadələri və hərəkətləri bu tənqidləri gücləndirir.

Seçki Nəticələri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

AfD, qurulduğu 2013-cü ildən bu yana müxtəlif seçkilərdə iştirak etmiş və zamanla seçicilərin dəstəyini artırmışdır. Aşağıda, AfD'nin qatıldığı əsas seçkilər və nəticələri verilmişdir:

Seçki Tarix Səs Nisbəti (%) Yer Sayısı
2013 Federal Seçkiləri 22 sentyabr 2013 4.7 0
2014 Avropa Parlament Seçkiləri 25 may 2014 7.1 7
2017 Federal Seçkiləri 24 sentyabr 2017 12.6 94
2019 Avropa Parlament Seçkiləri 26 may 2019 11.0 11
2021 Federal Seçkiləri 26 sentyabr 2021 10.3 83

Görüldüyü kimi, AfD ilk federal seçkilərdə Bundestaqa girə bilməsə də, 2014 Avropa Parlament seçkilərində əldə etdiyi uğurla siyasi arenada yerini möhkəmləndirmişdir. 2017 federal seçkilərində isə böyük bir sıçrayış edərək Bundestaqa daxil olmuş və üçüncü ən böyük partiya olmuşdur. 2019 Avropa Parlament seçkilərində və 2021 federal seçkilərində də partiya təmsilçiliyini davam etdirsə də, səs nisbətində bir az geriləmə yaşamışdır.

Bu seçki nəticələri, AfD'nin Almaniya siyasətində əhəmiyyətli bir güc halına gəldiyini və seçicilərin bir hissəsinin partiyanın mesajlarına qarşı həssas olduğunu göstərir. Lakin, partiyanın gələcək seçkilərdəki performansı, Almaniya və Avropadakı siyasi və iqtisadi şərtlərin necə dəyişəcəyinə və partiya daxilindəki mübarizələrin necə həll olunacağına bağlı olacaqdır.

Partiya Strukturu

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Almaniya üçün Alternativ (AfD), demokratik mərkəzçilik prinsipi əsasında qurulmuş bir partiyadır. Partiyanın təşkilati strukturu, müxtəlif səviyyələrdə qərar qəbul etmə mexanizmlərini və partiya daxilindəki müxtəlif qrupların təmsilçiliyini təmin etmək üçün nəzərdə tutulmuşdur.

Federal Konqres

[redaktə | mənbəni redaktə et]

AfD-nin ən yüksək qərarverici orqanı Federal Konqresdir (Bundesparteitag). Federal Konqres, partiyanın proqramını, siyasi platformasını və seçki strategiyalarını müəyyənləşdirir. Həmçinin, partiyanın liderlərini və digər yüksəkvəzifəli şəxslərini seçir. Federal Konqres, bütün partiya üzvlərinin iştirakı ilə ildə bir dəfə toplanır.

Federal İdarə Heyəti

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Federal İdarə Heyəti (Bundesvorstand), partiyanın gündəlik işlərini idarə edən və Federal Konqresin qərarlarını icra edən orqandır. Federal İdarə Heyəti, iki həmsədr, bir neçə sədr müavini və digər üzvlərdən ibarətdir. Həmsədrlər, partiyanın ictimai siması və sözçüsü olaraq çıxış edir.

AfD, 2015-ci ildən bəri iki həmsədr tərəfindən idarə olunur. Bu sistem, partiya daxilindəki müxtəlif fraksiyalar arasında güc balansını təmin etmək üçün nəzərdə tutulmuşdur. Hazırda AfD-nin həmsədrləri Tino Chrupalla və Alice Weideldir. Chrupalla, partiyanın daha radikal qanadını, Weidel isə daha mülayim qanadını təmsil edir.

Fraksiyalar və Qruplar

[redaktə | mənbəni redaktə et]

AfD daxilində müxtəlif fraksiyalar və qruplar mövcuddur. Bu fraksiyalar və qruplar, partiyanın siyasi platforması və gələcəyi ilə bağlı müxtəlif fikirləri təmsil edir. Bəzi fraksiyalar, partiyanın daha radikal və milliyyətçi bir xətt izləməsini müdafiə edir. Digər fraksiyalar isə, partiyanın daha mülayim və mərkəzçi bir siyasi xətt izləməsini istəyir. Bu fraksiyalar və qruplar arasındakı mübarizə, AfD-nin gələcək siyasi istiqamətini təyin etməkdə mühüm rol oynayacaqdır.

Əyalət Təşkilatları

[redaktə | mənbəni redaktə et]

AfD, Almaniyanın bütün 16 əyalətində təşkilatlanmışdır. Əyalət təşkilatları, əyalət səviyyəsində siyasi fəaliyyətləri təşkil edir və əyalət parlamentlərindəki AfD qruplarını dəstəkləyir.

Gənclər Təşkilatı: Gənc Alternativ

[redaktə | mənbəni redaktə et]

AfD-nin gənclər təşkilatı olan "Gənc Alternativ" (Junge Alternative, JA), 14–35 yaş arası gəncləri bir araya gətirir. JA, AfD-nin siyasi platformasını dəstəkləyir və gənclər arasında partiyanın təbliğ edilməsi üçün çalışır.

AfD'nin təşkilati strukturu, partiyanın demokratik işləməsini və müxtəlif fikirlərin təmsil olunmasını təmin etmək üçün nəzərdə tutulmuşdur. Lakin, partiya daxilindəki fraksiyalar arasındakı mübarizə, partiyanın gələcək siyasi istiqaməti və təşkilati birliyi üçün bir sınaq olaraq qalmaqdadır.

AfD və Almaniya Siyasəti

[redaktə | mənbəni redaktə et]

AfD'nin 2013-cü ildəki kuruluşundan bu yana Alman siyasi mənzərəsində yaratdığı təsir inkar edilə bilməz. Partiyanın əsasən immiqrasiya və İslam mövzularına odaklanan sərt ritorikası, Alman siyasi müzakirələrini əhəmiyyətli dərəcədə dəyişdirmişdir. AfD, uzun müddətdir ki, bu mövzuların əsas siyasi partiyalar tərəfindən kifayət qədər müzakirə edilmədiyini iddia edərək, bu mövzuların gündəmə gəlməsində və müzakirə edilməsində mühüm rol oynamışdır.

AfD'nin siyasi müzakirələrə təsiri, yalnız bu mövzularla məhdudlaşmır. Partiyanın Avropa Birliyinə qarşı şübhəli duruşu və milli suverenliyi vurğulayan mesajları, Almaniyanın Avropa Birliyi ilə olan münasibətləri və Almaniyanın xarici siyasəti ilə bağlı müzakirələri də gücləndirmişdir.

AfD'nin yüksəlişi, həmçinin Almaniya siyasətində populistik və milliyyətçi meyllərin güclənməsinə təkan vermişdir. Partiyanın "xalqın səsi" olma iddiası və siyasi elitanı tənqid edən ritorikası, seçicilərin bir hissəsinin dəstəyini qazanmış və digər siyasi partiyaları da daha populistik mesajlar verməyə təşviq etmişdir.

AfD və Avropa Siyasəti

[redaktə | mənbəni redaktə et]

AfD, təkcə Almaniya siyasətində deyil, həm də Avropa siyasətində əhəmiyyətli bir aktora çevrilmişdir. Partiyanın avroskeptik duruşu və milli suverenliyi vurğulayan mesajları, Avropada artan milliyyətçi və populist dalğayla uyğunlaşır. AfD, Avropa Parlamentindəki digər avroskeptik və milliyyətçi partiyalarla ittifaqlar qurmuş və Avropa Birliyinin gələcəyi ilə bağlı müzakirələrdə bu görüşlərin daha çox səsləndirilməsinə yol açmışdır.

AfD'nin Avropa siyasətinə təsiri, Avropa Birliyinin miqrasiya siyasəti, iqtisadi siyasəti və xarici siyasəti kimi bir çox sahədə özünü göstərir. Partiyanın AB-nin miqrasiya siyasətini tənqid etməsi və sərhədlərin daha güclü şəkildə qorunmasını tələb etməsi, AB-nin miqrasiya siyasətinin sərtləşməsinə təsir göstərmişdir. AfD'nin avronu tənqid etməsi və Almaniyanın Avrozonadan çıxması tələbi, AB-nin iqtisadi siyasəti ilə bağlı müzakirələri də gücləndirmişdir.

Partiya Daxili Mübarizələr

[redaktə | mənbəni redaktə et]

AfD, tarixi boyunca partiya daxilindəki mübarizələr və bölünmələrlə üzləşmişdir. Partiyanın mülayim və radikal qanadları arasında yaşanan fikir ayrılıqları, partiyanın siyasi istiqaməti və gələcəyi ilə bağlı müzakirələrə səbəb olmuşdur. Bu mübarizələr, bəzən partiya daxilindəki parçalanmalara və liderlərin dəyişməsinə səbəb olmuşdur.

AfD-nin qurucu lideri Bernd Lucke, partiyanın daha mülayim bir xətt izləməsini istəmiş və partiyanın əsasən iqtisadi məsələlərə fokuslanmasını müdafiə etmişdir. Lakin, Frauke Petry və Jörg Meuthen kimi liderlər, partiyanın daha radikal və milliyyətçi bir xəttə doğru yönəlməsini təmin etmişdir. Bu fikir ayrılıqları, 2017-ci ildə Bernd Lucke'nin partiyadan ayrılması ilə nəticələnmişdir.

AfD və Mədəniyyət Müharibələri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

AfD, Almaniyadakı mədəniyyət müharibələrinin də ön sıralarında yer alır. Partiya, Almaniyanın liberal dəyərlərindən uzaqlaşdığını və ənənəvi Alman kimliyinin təhlükə altında olduğunu iddia edir. Bu kontekstdə, AfD, İslamın Almaniyada yayılması, gender bərabərliyi və LGBT hüquqları kimi məsələlərdə mühafizəkar mövqe tutur. AfD, bu mövzuları "Alman dəyərlərinə" təhdid olaraq görür və bu dəyərləri qorumaq üçün siyasi mübarizə aparır.

AfD'nin mədəniyyət müharibələrinə müdaxiləsi, Almaniya cəmiyyətindəki müzakirələri daha da qızışdırmışdır. Partiyanın mühafizəkar mövqeyi, bəzi çevrələr tərəfindən dəstəklənsə də, digər çevrələr tərəfindən tənqid olunur. AfD'nin mədəniyyət müharibələrinə müdaxiləsi, Almaniya cəmiyyətindəki bölünmələri daha da dərinləşdirmişdir.

AfD, Almaniya mediasında geniş yer alır. Partiya, bəzi media orqanlarını özünə qarşı qərəzli olmaqda və partiyanın görüşlərini təhrif etməkdə ittiham edir. Digər tərəfdən, bəzi media orqanları AfD-nin siyasət və ritorikasını tənqid edir və partiyanın ifrat sağçı meylləri ilə bağlı narahatlıqlarını ifadə edir.

AfD, media ilə olan münasibətlərində özünü "əsas media"ya alternativ olaraq təqdim edir. Partiya, sosial media platformalarını və alternativ xəbər saytlarını aktiv şəkildə istifadə edərək mesajlarını yayır. AfD'nin media ilə olan münasibətləri, Almaniyada media plüralizmi və ifadə azadlığı ilə bağlı müzakirələri də gücləndirmişdir.

AfD-nin Gələcəyi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

AfD-nin gələcəyi ilə bağlı müxtəlif proqnozlar mövcuddur. Bəzi siyasi analitiklər, partiyanın radikal qanadının daha da güclənəcəyini və partiyanın Almaniya siyasətində daha da radikal bir mövqe tutacağını düşünür. Digər analitiklər isə, partiyanın daxili bölünmələr və mülayim qanadın ayrılması ilə zəifləyəcəyini və əhəmiyyətini itirəcəyini proqnozlaşdırır.

AfD-nin gələcəyi, Almaniya və Avropadakı siyasi və iqtisadi şərtlərin necə dəyişəcəyinə və partiya daxilindəki mübarizələrin necə həll olunacağına bağlı olacaqdır. Lakin, AfD-nin Almaniya siyasətində əhəmiyyətli bir aktora çevrildiyi və Almaniyanın gələcəyini formalaşdırmaqda mühüm rol oynayacağı açıqdır.

AfD, Almaniya və Avropa siyasətində son dərəcə mübahisəli və təsirli bir partiyadır. Partiyanın yüksəlişi, Avropada artan populistik və milliyyətçi meyllərin bir göstəricisidir. AfD-nin gələcəyi, Almaniyanın və Avropanın siyasi mənzərəsini formalaşdırmaqda mühüm rol oynayacaqdır.

  1. https://www.zeit.de/politik/deutschland/2019-11/afd-parteitag-tino-chrupalla-wird-neuer-ko-vorsitzender.
  2. https://www.spiegel.de/politik/deutschland/tino-chrupalla-und-alice-weidel-zur-neuen-doppelspitze-der-afd-gewaehlt-a-1d1b1c6c-3bcf-455b-836c-12180dc85a75.
  3. https://www.afd.de/impressum/ (alm.).
  4. 1 2 3 https://www.thueringen.de/th3/verfassungsschutz/themen/pm/index.aspx. Office for the Protection of the Constitution for Thuringia.
  5. Jansen F. Sachsen und Brandenburg prüfen schärfere Beobachtung der AfD-Landesverbände. Tagesspiegel, 2020.
  6. Mudde, Cas. Introduction to the populist radical right // Mudde, Cas (redaktor). The Populist Radical Right: A Reader. Routledge. 2016. 1–10. ISBN 978-1-315-51456-7. 2024-02-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-07-13.