Andreas Papandreu

Andreas Georgios Papandreu (yun. Ανδρέας Γεώργιος Παπανδρέου; 5 fevral 1919^[3][4][…], Xios – 23 iyun 1996^[3][4][…], Afina^[2]) — Yunanıstan dövlət xadimi, siyasətçi və iqtisadçısı. İki dəfə Yunanıstanın baş naziri (1981-1989, 1993-1996). Yunanıstanda ən məşhur siyasətçi ailəsinin nümayəndəsidir. Özündən əlavə, müxtəlif vaxtlarda atası və oğlu da Yunanıstan baş naziri vəzifəsini tutmuşlar. Georgios Papandreunun oğlu və George Papandreunun atasıdır.

Andreas Papandreu
Ανδρέας Γεώργιος Παπανδρέου
Yunanıstanın 179-cu baş naziri
13 oktyabr 1993 – 17 yanvar 1996
Prezident	Konstantinos Karamanlis Konstantinos Stefanopulos
Əvvəlki	Konstantin Mitsotakis
Sonrakı	Kostas Simitis
Yunanıstanın 174-cü baş naziri
21 oktyabr 1981 – 2 iyul 1989
Əvvəlki	George Rallis
Sonrakı	Dzannis Dzannetakis
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	5 fevral 1919
Doğum yeri	Xios, Şimali Egey adaları, Yunanıstan
Vəfat tarixi	23 iyun 1996 (77 yaşında)
Vəfat yeri	Afina, Attika, Yunanıstan
Vəfat səbəbi	ürək-damar xəstəliyi[d]
Dəfn yeri	Birinci Afina qəbiristanlığı[1]
Partiya	PASOK
Təhsili	Harvard Universiteti
Fəaliyyəti	siyasətçi, iqtisadçı, universitet müəllimi[d]
Həyat yoldaşları	1. Kristina Rasia (1941–1951) 2. Marqaret Çant (1951–1989) 3. Dimitra Liani (1989–1996)
Uşaqları	George Papandreu Andreas Papandreu Nikos Papandreu Sofiya Papandreu Emilia Niblom
Dini	Yunan Pravoslav Kilsəsi[d]
Elmi fəaliyyəti
Elm sahəsi	siyasət[2], iqtisadiyyat[2]
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Andreas Papandreu Yunanıstan siyasi səhnəsindəki iki əsas siyasi partiyadan biri olan PASOK-un (Ümumyunan sosialist hərəkatı) əsasını qoymuşdur.

Məşhur yunan siyasətçisi Georgios Papandreunun və əslən yarı polyak olan Sofiya Mineykonun oğludur. 1919-cu il 5 fevralda Şimali Egey adalarındakı Xios adasında dünyaya gəlmişdir.

1938-ci ildə İonnis Metaksasın faşist diktaturası dövründə trotskizmin təbliğində ittiham edilərək həbs edilmiş və ali təhsilini yarımçıq qoymuşdur. Həbsdən azad edildikdən sonra ABŞ-yə getmiş və burada Harvard Universitetini bitirmişdir. Universiteti bitirdikdən sonra ABŞ-də ali məktəblərdə müəllim işləmiş, ABŞ vətəndaşlığı almışdır.

1959-cu ildə Yunanıstanın baş naziri Konstantinos Karamanlisin dəvəti ilə ölkənin iqtisadi inkişaf proqramına rəhbərlik etməsi üçün dəvət edilmişdir. Atasının Mərkəz ittifaqı partiyasına qoşulsa da, bəzi məsələlərdə solçu mövqe tuturdu və xüsusilə də ölkəsinin NATO-ya üzvlüyünün əleyhinə idi. ABŞ vətəndaşlığından imtina edərək, 1964-cü ildə parlamentə seçilmiş və atasının qurduğu hökumətdə nazir postu almışdır. 1965-ci ilin iyulunda Yunanıstan kralı II Konstantinlə aralarında yaranan gərginliyə görə vəzifəsindən azad edilmişdir.

1967-ci il dövlət çevrilişi zamanı atası Georgios Papandreu ilə birlikdə "qara polkovniklər" xuntası tərəfindən həbs edilmişdir. 1968-ci ildə ölkəni dərhal tərk etməsi şərti ilə həbsdən azad edilmişdir. İsveçdə sığınacaq alan Andreas Papandreu Stokholm Universitetində dərs demək təklifi almışdır. Parisdə Ümumyunan azadlıq hərəkatını quran Papandreu, qərb ölkələrində xuntanın əleyhinə olan şəxslərin təşkilatlanmasına yardım edir və MKİ-nin 1967-ci il dövlət çevrilişindəki rolunu izah edirdi.

1974-cü ildə xuntanın devrilməsindən sonra Yunanıstana qayıdaraq Ümumyunan sosialist hərəkatını (PASOK) yaratdı və seçkilərdə 13% səs topladı. 1977-ci ildəki növbəti seçkilərdə 25% səs toplayaraq parlamentdə əsas müxalifət partiyası oldu. 1981-ci il seçkilərində 48% səslə PASOK hakim partiya oldu və Andreas Papandreu baş nazir vəzifəsini tutdu. Bu vəzifədə sosial dövlət yaratma istiqamətində islahatlar apardı: ailə hüququnun islahatı, proqressiv vergitutmanın tətbiqi, ümumi pulsuz səhiyyə sisteminin yaradılması, kişi və qadınların əməyinin ödənişində bərabərliyə zəmanət verilməsi və s. Xarici siyasətdə sosialist ölkələri ilə əlaqələrin yaxşılaşdırılmasına çalışırdı.

1985-ci il seçkilərində PASOK 46% səs topladı və Papandreu ikinci müddətə baş nazir vəzifəsini saxladı. 1988-ci ilin avqustunda o, Londonda ürək əməliyyatı keçirdi. 1989-cu il seçkilərində PASOK "Yeni demokratiya" partiyasına məğlub olsa da, 1993-cü ildəki seçkilərdə 47% səslə qalib gəldi və Papandreu yenidən baş nazir vəzifəsinə yüksəldi. 1995-ci ildə səhhətindəki problemlər gücləndi, ürək problemləri və böyrək çatışmazlığı onun 1996-cı ilin yanvarında istefa verməsi ilə nəticələndi. Həmin ilin iyun ayının 23-də Andreas Papandreu Afinada 77 yaşında vəfat etdi.

• The Andreas Papandreou Foundation Arxivləşdirilib 2003-11-20 at the Wayback Machine
• Biography from pasok.gr Arxivləşdirilib 2003-12-27 at the Wayback Machine
• Tribute to Andreas Papandreou Arxivləşdirilib 2004-10-12 at the Wayback Machine
• Clara Thomas Archives and Special Collections Arxivləşdirilib 2012-04-12 at the Wayback Machine

1. ↑ Find a Grave (ing.). 1996.
2. ↑ ^{1 2 3} Papandreu, Andreas // Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
3. ↑ ^{1 2} Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
4. ↑ ^{1 2} Andreas Geòrgios Papandreu // Gran Enciclopèdia Catalana (kat.). Grup Enciclopèdia, 1968.