Antonim

Antonim (yun. αντί όνομα) — leksik mənalarına görə bir-birinin əksi olan sözlərə deyilir. Antonim qarşılıqlar köklərinə görə fərqli olmalıdır. Əsl antonimlik müxtəlif köklü sözlərin əksliyi şəklində tazahür edən leksik antonimlərdir. Məsələn: ağ - qara, dost - düşmən, gülmək – ağlamaq, oturub-durmaq. Ağıllı va ağılsız kimi sözlər bir-birinə əks mənalar versələr də, kökləri eyni olduğundan onları antonim adlandırmaq olmaz. Antonim qarşılıqlar da, sinonimlər kimi, eyni nitq hissəsinə mənsub olur yaxud (hər ikisi isim), gediş-gəliş (isim), acı-şirin (sifət) ağlağan-güləyən (sifət), uzun-qısa (sifət), yuxarı-aşağı(zərf), gecə-gündüz (zərf), oturmaq- durmaq(feil), gülmək - ağlamaq(feil), açmaq-bağlamaq (feil), az-çox (say).[1]

Nəzərə almaq lazımdır ki, frazeoloji söz birləşmələrinin antonimi də ancaq özü kimi frazeoloji birləşmə olmalıdır. Məsələn: dilotu yemək - ağza su alıb oturmaq.

Sözlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Söz Sözün əksi
İsti Soyuq
Gecə Gündüz
Arıq Kök
İgid Qorxaq
Sülh Müharibə
Oturmaq Durmaq
Ölü Diri
Səhər Axşam
Böyük Kiçik
Sakit Coşqun
Şirin Acı
Nazik Qalın

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ Antonimlər Virtual Mekteb saytında[ölü keçid] Yoxlanılıb: 11 may 2015

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]