Arizona Ştat Universiteti

Arizona Ştat Universiteti (ing. Arizona State University) və ya qısaldılmış ASU — Dövlət idarəetməsi altında olan ABŞ-nin ən böyük ictimai təhsil və tədqiqat universiteti. Tələbələrin ümumi sayı 80 mindən çoxdur.[3] Universitet binaları Böyük Finiks ərazisində yerləşən 4 şəhərcik üzərində paylanır.[4]

Arizona Ştat Universteti
ASU
ing. Arizona State University
Loqonun şəkli
Universitetin Tempe kampusu
Universitetin Tempe kampusu
Xəritə
33°25′25″ şm. e. 111°56′07″ q. u.HGYO
Əsası qoyulub 1885
Tip Dövlət universiteti
Prezident Maykl M. Krou
Rektor Mark Sirli
Tələbə sayı 51 585 Tempe şəhərciyi
11 584 Böyük Finiks şəhərciyi
5 095 Politexnik şəhərciyi
4 445 Qərb şəhərciyi
31 702 online
Xarici tələbə sayı 2 500
Bakalavr sayı 89 888
Magistrant sayı 21 361
Müəllim sayı 4 704
Şəhər Tempe, Arizona
Ölkə
İdman Arizona San-Devils[1]
Sayt Arizona State University
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixçə

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Universitet, 1885-ci ildə, Arizona ştatının Tempe şəhərində Tempe məktəbi adı ilə quruldu. 1945-ci ildə məktəb Arizona İdarə Heyətinin nəzarəti altına keçdi və Arizona Dövlət Kolleci adlandırıldı. 1958-ci ildə ştatda səsvermə nəticəsində məktəbin adı Arizona Dövlət Universiteti olaraq dəyişdirildi.[5] Beləliklə, ABŞ-də populyar səsvermə yolu ilə universitet statusunu əldə edən yeganə ali təhsil müəssisəsidir. 1984-cü ildə universitet genişləndi.[6] Tempe şəhərciyi əlavə olaraq, Finiks əyalətinin paytaxtında Qərb şəhərciyi meydana gəldi, bundan sonra 1996-cı ildə Mesa'nın şərqindəki Politexnik şəhərciyi əlavə edildi və 2006-cı ildə Finiks şəhərətrafı bölgələrində bir kampus meydana gəldi. Dörd şəhərciyin hamısı universitetin bir hissəsidir.[7]

Tələbələr

[redaktə | mənbəni redaktə et]

2007-2008 tədris ilində universiteti 14 535 tələbə bitirib. 2008-ci ildə, bir çoxu Berrett Kollecinin məzunları olan, 1988-ci ildə qurulduğu gündən bəri bir dəfədən çox qalib gəlmiş məktəbli universitetdə tələbə adı qazandı.[8] Karneginin ali təhsil müəssisələrini təsnifatına görə, Arizona Ştat Universiteti "RU/VH" sinifinə aiddir.[9]

Şəhərciklər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Akademik proqramlar, Finiks şəhərindəki dörd fərqli şəhərcikdə paylanır; lakin, çoxsaylı kampus institutlarından fərqli olaraq, ASU özünü "çox məkanlı bir universitet" olaraq edir. Universitetin hər bir şəhərciyi "fərqli" hesab edilir. Lakin, bütün kampuslar akademik olaraq universitetin ümumi missiyasının müəyyən istiqamətlərinə yönəldilmişdir.[10] Tempe şəhərciyi universitetin araşdırma şəhərciyidir. Tempe kampusundakı magistratura proqramları, tələbələri məzun məktəbinə, peşə məktəbinə və ya işə qəbul olmağa hazırlayan tədqiqat proqramlarıdır.Politexnik şəhərciyi, işçi qüvvəsinin birbaşa hazırlanması üçün peşəkar və texnoloji proqramlara yönəldilmişdir. Politexnik şəhərciyi, layihə təhsili üçün hazırlanmış bir çox universitet idarəetməsi və laboratoriyasının yerləşdiyi yerdir. Qərb şəhərciyi cəmiyyətə birbaşa təsir göstərən peşəkar proqramları tədris edərkən, fənlərarası dərəcələrə və sərbəst sənətlərə də yönəlmişdir. Böyük Finiks şəhərciyi, xəstələrə qulluq, ictimai siyasət, ədalət, kütləvi informasiya vasitələri və jurnalistika kimi birbaşa şəhər və icma proqramlarına yönəlmişdir. Son zamanlarda bu universitet yeni qayğı və sağlamlıq proqramlarını yeni ASU Tibbi Məktəbinə köçürmüşdür. Şəhərlərarası nəqliyyat və yüngül dəmir yolu qatarları tələbələrə və müəllimlərə kampuslar arasında asanlıqla hərəkət etməyə imkan verir. Fiziki kampuslarla yanaşı, SkySong Universitetinin İnnovasiya Mərkəzindəki ASU-nun "virtual şəhərciyi" də onlayn və qabaqcıl təhsil verir.[11]

Tempe şəhərciyi

[redaktə | mənbəni redaktə et]
border=none Əsas məqalə: Arizona Ştat Universiteti Tempe şəhərciyi

Tempe Universiteti şəhərciyi Arizona ştatının Tempe şəhər mərkəzində, Finiks şəhərindən təxminən 8 mil şərqdə yerləşir. Kampus şəhər sayılır və təxminən 660 akr (2.7 km2) əraziyə malikdir.[12] Geniş piyada ticarət mərkəzləri ətrafında yerləşir və tamamilə bir arboretum ilə əhatə olunmuşdur. Tempe kampusu eyni zamanda ASU kampuslarının ən böyüyüdür, burada 2017-ci ilin payızında ən azı bir kampus sinifində 70.000-dən çox tələbə iştirak etmişdir. Kampusun şərqdəki bir kənd yolundan qərbdəki Mill prospektinə və cənubdakı Apache Bulvarından şimalda Rio Salado Bulvarına qədər uzanacağına inanılır.[13]

Politexnik şəhərciyi

[redaktə | mənbəni redaktə et]
border=none Əsas məqalə: Arizona Ştat Universiteti Politexnik şəhərciyi

1996-cı ildə Şərqi ASU olaraq qurulan ASU Politexnik şəhərciyi texniki proqramlarda 13 000-dən çox tələbəyə təhsil verir.[14] Lou Fulton, İra A. Fulton Mühəndislik Məktəbi və İnteqrasiya Elmləri və İncəsənəti Kolleci, müxtəlif təhsil sahələrində simulyasiya və laboratoriya obyektləri də daxil olmaqla, peşəkar və texnoloji proqramlara da diqqət yetirir. 600 hektar (2.4 km2) sahəyə malik olan kampus, Arizona ştatının Mesanın cənub-şərq hissəsində, Tempe şəhərciyindən təqribən 25 mil (40 km) cənub-şərqdə və Feniks şəhər mərkəzindən 33 mil (53 km) şimal-qərbdə yerləşir. Politexnik Kampus keçmiş Uilliams Hava Qüvvələri bazasının ərazisində yerləşir.

Böyük Finiks şəhərciyi

[redaktə | mənbəni redaktə et]
border=none Əsas məqalə: Arizona Ştat Universiteti Böyük Finiks şəhərciyi

Böyük Finiks şəhərciyi, 2006-cı ildə şəhərin mərkəzindəki Finiks şəhərinin şimal hissəsində qurulmuşdur. Kampus şəhər dizaynına malikdir və tərkibində bir neçə böyük müasir tədris binası, ticarət və ofis binaları vardır.[15] Kampus yeni tikililərə əlavə olaraq bir neçə mövcud strukturun, o cümlədən tarixi yerlərin milli reyestr hissəsində olan 1930-cu illərin poçt şöbəsinin adaptiv istifadəsini də təmin edir.[16] 11 465 şagirdə xidmət verən şəhərcikdə tibb, incəsənət, səhiyyə, idarəetmə korpusları yer alır. Bununla yanaşı, şəhərciyin ətrafında Meri Lou Fulton Təhsil Kolleci və Volter Kroknit Jurnalistika və Kütləvi İnformasiya Vasitələri korpusu var.[17] 2013-cü ildə şəhərcik orijinal binanın yanına San-Devil fitness mərkəzini əlavə etmişdir. Buradaki, Sandra Day O-Konnor Hüquq və İdarəetmə korpusu 2016-cı ildə Tempe şəhər mərkəzindəki Tempe şəhərciyinə köçmüşdür.[18]

Qərb şəhərciyi

[redaktə | mənbəni redaktə et]
border=none Əsas məqalə: Arizona Ştat Universiteti Qərb şəhərciyi

1984-cü ildə Arizona Qanunvericiliyi tərəfindən qurulan Qərb şəhərciyi, Şimal-Qərb Finiks şəhərətrafı ərazisindəki 277.92 akr (1.1247 km2) ərazini əhatə edir.[19] Qərb şəhərciyi, Finiks şəhərinin mərkəzindən təxminən 12 mil (19 km) şimal-qərbdə və Temp şəhərciyindən təxminən 18 mil (29 km) şimal-qərbdə yerləşir. Qərb şəhərciyi Finiks Qürür Nöqtəsi olaraq təyin edilmiş və demək olar ki, binaların tamamı günəş paneli ilə təchiz edilmişdir.[20] Kampus ən azı bir kursda oxuyan 4000-dən çox tələbəyə xidmət göstərir və yeni İncəsənət korpusu, Meri Lou Fulton Təhsil korpusu, Kairey Biznes korpusu, Dövlət İdarəçiliyi və İcma Həllləri korpusu və Tibb və Səhiyyə korpusu ilə 100-dən çox məzun proqramı təklif edir.[21] Oksford Universitetinin memarlığı ilə seçilən Qərb şəhərciyi yaşayış yerləri, yemək otaqları, San-Devil fitness kompleksi və hovuzda müasir şərait təklif edir. Subtropik mənzərə dizaynı, fəvvarələr və açıq anklavlar tələbələr üçün mövcud bakalavr və magistr proqramlarından hər hansı birində təhsil alan tələblərlə və ya müəllimlərlə əməkdaşlıq etmək üçün möhtəşəm məkanlardır.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ "Arizona State University Athletics - Official Athletics Website". Sun Devils (ingilis). 2022-09-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 aprel 2020.
  2. ↑ 1 2 Directory of Open Access Journals. 2003.
  3. ↑ "ASU: What do we need to become?". President Arizona State University. 2018-06-28 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 aprel 2020.
  4. ↑ Ryman, Anne. "ASU enrollment hits more than 100,000 for first time". azcentral (ingilis). 2018-05-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 aprel 2020.
  5. ↑ "ASU Library: The New ASU Story - Academic Programs". www.asu.edu. 2014-10-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 aprel 2020.
  6. ↑ "ASU Library: The New ASU Story: Landmarks". www.asu.edu. 2017-12-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 aprel 2020.
  7. ↑ "ASU Library: The New ASU Story: Leadership". www.asu.edu. 2017-12-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 aprel 2020.
  8. ↑ "ASU announces academic reorganization". ASU Now: Access, Excellence, Impact (ingilis). 21 yanvar 2009. 2014-03-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 aprel 2020.
  9. ↑ "ASU's Ostrom wins Nobel Prize in Economic Sciences". ASU Now: Access, Excellence, Impact (ingilis). 12 oktyabr 2009. 2013-09-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 aprel 2020.
  10. ↑ "ASU Tempe Campus". Campus. 2014-07-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 aprel 2020.
  11. ↑ "Universtiy System Quick Facts | Arizona Board of Regents". www.azregents.edu. 2018-09-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 aprel 2020.
  12. ↑ "Palm Walk is a popular corridor among students, faculty, staff and university visitors alike". ASU Tours. 2018-06-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 aprel 2020.
  13. ↑ "About the museum". ASU Art Museum. 2018-06-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 aprel 2020.
  14. ↑ "Undergraduate Majors|Search Results|ASU Degree Search". webapp4.asu.edu. 2017-08-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 aprel 2020.
  15. ↑ "Downtown Campus Student Services Center". Business and Finance (ingilis). 11 fevral 2016. 2020-04-12 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 aprel 2020.
  16. ↑ "ASU Downtown Phoenix campus opens its doors". ASU Now: Access, Excellence, Impact (ingilis). 15 avqust 2006. 2018-06-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 aprel 2020.
  17. ↑ "Edson College of Nursing and Health Innovation". ASU. 2012-10-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 aprel 2020.
  18. ↑ "Downtown Phoenix fitness complex hosts grand opening". ASU Now: Access, Excellence, Impact (ingilis). 1 oktyabr 2013. 2018-06-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 aprel 2020.
  19. ↑ "Session Laws State of Arizona" (PDF). ASU. 2017-08-13 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 aprel 2020.
  20. ↑ "ASU's West campus a Point of Pride". ASU Library. 2018-06-29 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 aprel 2020.
  21. ↑ "ASU energizes West campus with large solar project". ASU Now: Access, Excellence, Impact (ingilis). 30 aprel 2009. 2018-06-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 aprel 2020.

Həmçinin bax

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Vikianbarda Arizona Ştat Universiteti ilə əlaqəli mediafayllar var.