Armata

T-14 Armata Rusiya Federasiyası tərəfindən istehsal olunmuş əsas döyüş tankıdır. Bu, ilk dəfə seriyalı istehsal olunmuş yeni nəsil tankdır.^[3] Rusiya Ordusu 2015-2020-ci illər aralığında orduya təhvil verilmək üzrə 2,300 ədəd T-14 tankı sifariş vermişdir.^[4] T-14 tankı ilk dəfə 2015-ci il may ayının 9-da Faşizm üzərində qələbənin 70 illiyi münasibətilə Moskva şəhərində Qırmızı meydanda keçirilmiş hərbi parad zamanı nümayiş etdirilmişdir.T-14 Armata tanklarıRusiya Federasiyasının istehsal etmiş olduğu ən müasir tankdır.T-14 Armata tanklarının maksimum sürəti saatda təxminən 80-90 kilometr arasında dəyişir.Bu tankların hərəkət mənzili də kifayət qədər yüksəkdir-500 kilomerdir.

T-14 Armata
Rusiya Ordusuna məxsus T-14 Armata tankı.
Tipi	Əsas döyüş tankı
Ölkə	Rusiya
İstismar tarixçəsi
İstismar illəri	2015-davam edir
İstismar edənlər	Rusiya
İstehsal tarixçəsi
Konstruktor	Uralvagonzavod
Konstruksiya tarixi	2009-2014
İstehsalçı	Uralvaqonzavod
İstehsal illəri	2015-davam edir
İstehsal sayı	20+[1]
Xüsusiyyətləri
Ağırlığı	50 t
Zireh	900 mm vs APFSDS və 1400 mm vs HEAT. Daxili zireh kapsulu ilə birlikdə 900 mm RHA ekvivalenti Malaxit (4-cü nəsil ERA aktiv zireh) APFSDS və HEAT mərmilərinin dağıdıcılığını ən azı 50% azaldır.[2]
Sürət	80-90 km/s
Güc nisbəti	31 AG/ton
Əsas silah	125 mm yivsiz 2A82-1M topu
Köməkçi silah	12.7 mm Kord pulemyotu, 7.62 mm PKTM pulemyotu
Uzunluğu	10.8 m
Eni	3.5 m
Hündürlüyü	3.3 m
Ekipaj	3
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

T-14 Armata yeni nəsil tank olaraq digər tanklarla müqayisədə daha fərqli dizayna sahibdir. Tank insansız qüllənin olması və üç nəfərdən ibarət ekipajının ön tərəfdə zirehli kapsul içərisində olması kimi bir sıra fərqli xüsusiyyətlərə sahibdir. Konstruksiya müddəti 5 il(2009-2014-cü illər arasında)çəkmişdir.

T-14 Armata tankının əsas silahı əvvəlki rus tanklarında olduğu kimi 125 mm-lik yivsiz topdur. Dəqiqədə 10-12 atəş açmaq qabiliyyətinə malik olan bu top 8 km uzaqlıqda yerləşən zirehli maşını məhv etməyə qadirdir. Gün işığında 5 km, gecə qaranlığında isə termal kamera sayəsində 3.5 km uzaqlıqdakı hədəfi təyin edə bilir. Lazer məsafəölçən 7.5 km məsafədəki hədəfə kilidlənə bilir. Tank hərəkət halında da atəş açmaq qabiliyyətinə sahibdir.

2A82-1M topundan atılan inkişaf etdirilmiş Vacuum-1 mərmisi 900 mm uzunluğunda zireh dəliciyə sahibdir və 2 km məsafədən 1000 mm qalınlığındakı RHA zirehini dələ bilər.

Yüngül silah olaraq tankın üzərində 12.7mm-lik Kord pulemyotu(300 güllə)və 7.62mm-lik PKTM pulemyotu(1000 güllə) quraşdırılmışdır. Top da daxil olmaqla tankın bütün silahları uzaqdan komanda ilə idarə oluna bilər.

T-14 Armata üçün gələcək illərdə T-95 tanklarının prototipi üçün 2000-ci illərdə hazırlanmış 2A83 152mm-lik topun istifadəsi planlaşdırılır. Bu top yüksək sürətlə APFSDS mərmisini istifadə edə bilir və mərminin qüllədən çıxma sürəti 1,980ms-dir.Bununla bərabər hal-hazırkı topun kifayət etdiyini düşünən rus hərbi mütəxəssisləri mərminin qüllədən çıxma sürətinin artırılması ilə məşğul olurlar.

Misir Rusiyanın ticarət və sənaye naziri Denis Manturov, Armata tankını Misirə satmaq üçün hazır olduğunu söylədi. Ria Novosti, 2015-ci ilin mayında Qahirə səfəri zamanı "Rusiyanın Misirlə bu yeni nəsil tankına hazırladığı planları yerinə yetirdikdən sonra T-14 Armata tankının tədarükünü Misirlə müzakirə etməyə hazırdır" Rusiya Armata tankının istehsalçısı, yeni tankın qabiliyyətinin nümayiş ediləcəyi Rusiyadan bir heyətə Rusiyaya hərbi texnika və silah sərgisinə dəvət etdi. "Biz Misir nümayəndə heyətini 2015-ci ilin sentyabr ayında keçiriləcək silah sərgisinə dəvət etdik. Bu maşının nə edə biləcəyini göstərmək üçün", - şirkətin direktoru Oleq Sienko "Rusiya-24" telekanalına bildirib.

Asiya-Sakit okean Rusiya prezidentinin köməkçisi Vladimir Kozhin Rusiyanın xarici tərəfdaşları, o cümlədən Çin və Hindistan, Moskvada 9 May Victory Day paradında, Armata tankı da daxil olmaqla, təqdim edilən yeni hərbi texnika almaq istəyirdilər. "İzvestiya" qəzetinə "Daha geniş şəkildə, bizim ənənəvi tərəfdaşlarımız: Hindistan, Çin və Cənub-Şərqi Asiya". Çin T-14-yə maraq göstərsə də, Çin şirkəti Norinco şirkətinin yerli VT-4 tankı Armata dizaynına mexaniki etibarlılığı, yanğının idarə edilməsi və birləşmə dəyəri baxımından üstündür.

T-14 Armata seriya istehsalına çıxmaq üçün ilk yeni nəsil tank ola bilər. Tank Qərb qoşunları üçün əhəmiyyətli bir qayda olaraq təsvir edilmişdir və ingilis kəşfiyyatı insansız qüllələri çox üstünlük təmin edərkən görür. Qərb müşahidəçiləri, Rusiyanın T-90 və T-14 kimi müasir tankları əhəmiyyətli sayıda ala biləcəyini soruşurlar.

Alman Rheinmetall AG, Armataya cavab olaraq, Bundeswehr ilə xidmətdə 120 mm L/55-dən artıq zireh penetrasında yüzdə 50 artım təmin etdiyini iddia edərək yeni bir 130 mm L/51 tankı hazırladı. Almaniya və Fransa Armatanın texnoloji inkişafı ilə rəqabət aparmaq üçün 2030-cu ildə Leclerc və Leopard-ın 2 MBT-lərinin əvəzinə müəyyən bir “əsas müharibə sistemi” (MGCS) inkişaf etdirmək üçün qüvvələri birləşdirdi.

Rusiya Federasiyası 2020-ci ilədək təslim üçün 2300 yeni əsas döyüş tankı sifariş etməyi planlaşdırırdı. Lakin 2016-cı ildə Rusiya Müdafiə Nazirliyi 2020-ci ilə qədər 100 tankın "test paketinə" dair müqavilə imzaladığını elan etdi, tam layihə 2025-ci ilə qədər uzadılıb. Müdafiə və kosmik sənayesi baş nazirinin müavini Yuri Borisov 2018-ci ilin iyul ayında Armata-nın köhnə sələfləri, yəni T-72-nin ən son variantları olan amerikalı, alman və fransızlara qarşı təsirli olduğu zaman kütləvi istehsal etməyə ehtiyac olmadığını söylədi "T-72 tanklarına bazarda böyük tələbat mövcud ikən, nəyə görə ordunu "Armata" ilə doldurmalıyıq?" Rusiya Müdafiə Nazirliyinin məlumatına görə, 2018-2019-cu illərdə yalnız T-80 və T-90 tanklarının satın alınması planlaşdırılır. 2018-ci ilin avqust ayında Rusiya Müdafiə Nazirliyi 32 T-14s tankı və 100 T-15 piyada döyüş maşını alması üçün müqavilə imzaladı. 2021-ci ilə qədər çatdırılacaq.

Tank 2015-ci ildə Moskvada keçiriləcək Victory Day Parade üçün məşq zamanı ilk dəfə ictimaiyyətdə nümayiş olundu. Təcrübələr zamanı tanklardan biri qəflətən hərəkətə keçdi və təxirə salınmağa cəhd göstərdikdən sonra, təxminən 15 dəqiqədən sonra öz gücündən uzaqlaşdı.

Bir sıra yenilikçi xüsusiyyətlərə sahib olan T-14, Rus əsas döyüş tanklarının yeni bir nəsilini təmsil edir. Ən əhəmiyyətli xüsusiyyət insansız bir qüllədir, gövdənin önündəki zirehli bir kapsula oturan üç nəfərlik heyət. Tankın inkişafı beş il çəkdi.

1. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2016-09-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-04-30.
2. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2017-03-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-04-30.
3. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2016-08-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-04-30.
4. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2021-06-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-04-30.