Arye Qut

Arye Qut (2 iyun 1975, Bakı – 20 sentyabr 2022^[1]) — "Cəmiyyət üçün beynəlxalq layihələr" təşkilatının başçısı, Bakı Beynəlxalq Multikulturalizm Mərkəzinin İsraildəki nümayəndəliyinin rəhbəri, siyasi analitik, The Jerusalem Post qəzetinin siyasi şərhçisi.

Arye Qut
Doğum tarixi	2 iyun 1975(1975-06-02)
Doğum yeri	Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ
Vəfat tarixi	20 sentyabr 2022(2022-09-20)[1] (47 yaşında)
Vəfat səbəbi	xərçəng xəstəliyi
Dəfn yeri	Netanya[2]
Milliyyəti	yəhudi
İxtisası	Beynəlxalq münasibətlər
Təhsili	Bakı Dövlət Universiteti
Fəaliyyəti	jurnalist
Mükafatları	2020

Arye Qut 2 iyun 1975-ci ildə Bakı şəhərində anadan olub. Bakı Dövlət Universitetinin beynəlxalq münasibətlər fakültəsini Fərqlənmə diplomu ilə bitirib. Sonra müəllimlik təcrübəsi keçmək məqsədi ilə İtaliyanın Genova Universitetinə göndərilib. Üç il ərzində Bakı Dövlət Universitetinin ən gənc müəllimlərindən biri idi. Beynəlxalq münasibətlər sahəsində magistr elmi dərəcəsi var. Arye Qut azərbaycan, rus, ingilis, ivrit, türk və alman dillərində sərbəst danışır.

2000-ci ildə İsrail Dövlətinə köçüb. 2002–2009-cu illər ərzində Arye Qut tanınmış "GİLRO LTD" İsrail şirkətində idxal-ixrac departamentin rəhbəri çalışıb.

2007–2009-cu illərdə Arye Qut Türkiyənin İsraildəki səfiri Namiq Tanın siyasi müşaviri vəzifəsində çalışıb.

Bununla yanaşı, Arye Qut İsrail-Turkiyə və İsrail-Azərbaycan münasibətləri sahəsində İsraildə aparıcı mütəxəssislərindən biri kimi tanınır. Eyni zamanda, Arye Qut İsrailin dövlət radiosunda "Radio Reka" (rus dilində), "Reşet Bet" (ivrit dilində) və İsrailin 9 və 10 televiziya kanallarında daimi siyasi şərhçi kimi çıxış edir.

Beş ildən artıqdır ki, Arye Qut İsrailin hərbi sənaye kompleksində çalışır və bu strukturda post Sovet məkanında olan ölkələr sahəsində nüfuzlu mütəxəssislərindən biri hesab olunur. Eyni zamanda İsrailin müdafiə nazirliyində Arye Qut siyasi analitik və Cənubi Qafqaz regionu üzrə aparıcı mütəxəsislərdən biri hesab olunur.

Arye Qut həm İsrail, həm Azərbaycan mətbuatı ilə fəal şəkildə əməkdaşlıq edir. Arye Qut Türkiyə-İsrail münasibətlərinə, İsrail və Azərbaycan strateji tərəfdaşlığa, Cənubi Qafqazda geosiyasi vəziyyətlə bağlı, Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsi ilə bağlı 700-dən artıq analitik məqalələrin müəllifidir.

Arye Qut İsraildə Azərbaycan diasporunun fəal nümayəndələrindən biridir. Hal-hazırda Arye Qut İsraildəki "Cəmiyyət üçün beynəlxalq layihələr" adlı qeyri-hökumət təşkilatının başçısıdır. Vaxtı ilə "İsrail-Azərbaycan" Beynəlxalq Assosiasiyasının idarə heyətinin üzvü və təşkilatın mətbuat katibi olub. Bununla yanaşı o, İsrail dövlətində "Justice for Khojaly" beynəlxalq kampaniyasınin rəsmi əlaqələndiricisidir.

2016-cı ildən Bakı Beynəlxalq Multikulturalizm Mərkəzinin İsraildəki nümayəndəliyinin rəhbəri kimi fəaliyyət göstərib.

20 sentyabr 2022-ci ildə xərçəng xəstəliyindən vəfat edib.^[3]

İsrailin Təl-Əviv şəhərindəki "Medial" nəşriyyatında "Ağrı" bədii-sənədli romanı ingilis dilində çapdan çıxıb. İsrailli müəlliflər – ata və oğul — Əmir və Arye Qutun bu əsərində 1992-ci ildə erməni silahlı dəstələri tərəfindən Xocalıda törədilən soyqırımı^[4] aktı ilə bağlı dəhşətli hadisələrdən bəhs edilir, müxtəlif dinlərə, müxtəlif millətlərə mənsub olan, müxtəlif mühitlərdə böyümüş, taleyin qismətindən gözəl Bakı şəhərində rastlaşan iki gəncin romantik sevgi tarixçəsi təsvir olunur.

"Romanın qəhrəmanlarından biri - Pol İsraildə yaşayır, digər qəhrəman - Röya isə gənc olmasına baxmayaraq, həyatda çox sarsıntılara sinə gəlməli olub. O hələ uşaq ikən erməni faşist və banditləri tərəfindən Azərbaycanın Xocalı şəhərinin dinc sakinlərinə qarşı törədilmiş amansız qırğının dəhşətlərini görüb. Bu qanlı faciədən iyirmi ildən çox keçdiyinə baxmayaraq həmin hadisələr sanki möcüzə sayəsində salamat qalmış Xocalı sakinlərindən hər birinin qəlbində sağalmaz izlər qoyub." Arye Qut

İsrailli müəlliflər Əmir və Arye Qut bədii-sənədli "AĞRI" romanında Xocalıda törədilmiş dəhşətli kütləvi qırğın barədə söhbət açıblar. "AĞRI" romanının müəllifləri bu qanlı qırğının canlı şahidləri olmuş Xocalı sakinlərinin ifadələri əsasında müasir Ermənistanın terrorçu liderlərinin maskasını yırtırlar. Müəlliflər Azərbaycan xalqının kədərini və faciəsini böyük ürəkağrısı ilə təsvir edirlər. Müəlliflər ölüm və vahimə toxumu səpən, Azərbaycan tarixinin maddi və mədəni irsini məhv etmiş, lakin Vətən oğullarını böyük missiyaya – öz əzəli torpaqlarını müdafiə etməyə ruhlandıran saf və işıqlı duyğuları məhv edə bilməmiş erməni terrorçuların mənfur niyyətləri barədə dünyaya xəbərdarlıq edirlər.^[5]

Məlumata görə bir il öncə isə "Ağrı" romanı İsraildə rus dilində nəşr olunmuşdu. Kitabın ilk nüsxəsi V Bakı Humanitar Forumu zamanı "Cəmiyyət üçün beynəlxalq layihələr" qeyri-hökumət təşkilatının rəhbəri, beynəlxalq münasibətlər sahəsində tanınmış ekspert Arye Qut tərəfindən Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevə təqdim edilmişdi. "Ağrı" bədii-sənədli roman artıq rus, ingilis və italyan dillərində çapdan çıxıb.^[6]

• İsrailin Netanya şəhərində "Xocalıya ədalət" adlı fotosərgi açılıb. Arxivləşdirilib 2015-03-18 at the Wayback Machine
• İsrail eksperti: "Müasir Azərbaycan dünyanın ən tolerant ölkəsidir"
• Xocalı qətliamı ilə bağlı səyyar sənədli fotosərgi öz "yürüşünü" İsrailin Tirat Karmel şəhərində davam etdirir ^{[ölü keçid]}
• İsrailin "Birinci radio"sunda Xocalı qətliamı ilə bağlı şərh verilib ^{[ölü keçid]}
• Arye Qut : "Serj Sarqsyan terrorçudur" ^{[ölü keçid]}
• Арье Гут: "Армения — это моноэтническая страна, где шовинизм и национализм передается с молоком матери"
• "Об этом нечеловеческом варварстве должен узнать весь мир"
• Арье Гут по вопросу о геноциде армян: Сенат Франции забыл о стратегических национальных интересах
• Римма Варжапетян обманывает евреев: комментирует Арье Гут Arxivləşdirilib 2014-10-02 at the Wayback Machine
• Арье Гут: "Армения – самая зависимая страна Южного Кавказа"
• Арье Гут: Армения — единственная страна в мире, поддерживающая терроризм на государственном уровне Arxivləşdirilib 2015-04-25 at the Wayback Machine
• Арье Гут: "О нечеловеческом варварстве армянских бандитов в азербайджанском городе Ходжалы должен узнать весь мир
• Arye Qut: "Bakı Humanitar Forumu "İntellektual Davosa" çevrilir"
• İsrail dövlətinin "İsrailin səsi" radiostansiyasında Azərbaycan haqqında veriliş səslənmişdir Arxivləşdirilib 2014-08-05 at the Wayback Machine
• Arye Qut: "Azərbaycan sivilizasiyalararası və dinlərarası dialoqun nümunəvi meydanıdır" ^{[ölü keçid]}
• Arye Qut: "Azərbaycan Cənubi Qafqazda geosiyasi və geoiqtisadi proseslərin şəksiz lideridir" ^{[ölü keçid]}
• Arye Qut: "Serj Sarkisyan terrorçu kimi düşünməkdə davam edir" ^{[ölü keçid]}
• İsrail məktəbində ilk dəfə Azərbaycan Respublikasına həsr edilən dərs tədris olunub , Arye Qut: "Azərbaycan XİN rəhbərinin İsrailə səfəri strateji əməkdaşlığın inkişafında yeni səhifədir" ^{[ölü keçid]}
• В парламенте Израиля состоялись обсуждения т.н. "геноцида армян" ^{[ölü keçid]}