Böyük Ussurskiy

Böyük Ussurskiy (çin. 黑瞎子島, tərçümədə qara ayı mənasını verir — Çay yatağında yerləşən ada Amur çayına tökülən Ussuri çayının məsəbibdə yerləşir.

Böyük Ussurskiy adası
çin. 黑瞎子島,
Ümumi məlumatlar
Sahəsi 350 km²
Hündür nöqtəsi 38 m
Əhalisi 628 nəfər (2008-ci il)
Yerləşməsi
48°21′29″ şm. e. 134°51′05″ ş. u.HGYO
Ölkə  ÇXR
Böyük Ussurskiy adası xəritədə
Böyük Ussurskiy adası
Böyük Ussurskiy adası
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Adanın sahəsi 327 – 350 km² arasında dəyişir[1].

Adanın sahil xətti

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • cınub-qəbdən Tarabarov adasından Pryamaya axarı ilə ayrılır.
  • cənub-qərbdən Çinin əsas ərazisindən Kazakeviçev axarı ilə ayrılır.
  • Şərqdən Rusiyanın əsas ərazisindən Amur axarı ilə ayrılır.

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Böyük Ussurskiy adası ilə Tarabarov və ətraflarında yerlşən adalar 1920–1930 illərdə qoruma altına alınmışdı[2]. SSRİ dağıldıqdan sonra ərazidəki adalar Rusiyanın nəzarətindədir.

1967-ci ildən ərazidəki аdalara Çin iddia edir.

2004-cü ildə imzalanan və 2005-ci ildə ratifikasiya edilmiş sənədlərə görə adanın qərbi Çinə güzəştə gedilmişdir. Adanın qərbinfən əlavə Tarabarov və ətrafında yerləşən bir necə kiçik adalar Cinə verilir. Bu ölkədə böyük narahatlığa səbəb olur.

14 oktyabr 2008 ildə son demarksiya müəyyənləşmiş bir çox adalar tam olaraq Çinə verilir[3].

Rusiya

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Adanın şərqi Rusiyaya məxsus olub Xabarovsk ərazisinə daxildir. Burada Ussurskiy qəsəbəsi yerləşir. Bu yaşayış məntəqəsində 400 nəfər Rusiya vətəndaşı yaşayır.

Adada kənd təsərüffatı inkişaf etmişdir. Əhali arasında həvəskar balıqçılıq yayılmışdır. Burada Adanln elektrikə olsn ehtiyyacı Zeyskaya və Bureyskaya SES vastəsi ilə təhciz edilir. Adada yeni Rus-Çin sərhədi salınmışdır. Zastavalar fəaliyyət göstərir. Adanln bu hissəsində kilsə fəaliyyət göstərir.

2011-ci ilin yazında Amur çayının sahil zolağında sahilbərkitmə işləri başlanır. Oktyabr ayında isə bu işlər tam bitir[4]

Amur çayının sahil ərazilərində Çinlilər tərəfindən son 15 il ərzində irtiqasiya işləri aparılır[5].

Adanın Çinə aid hissəsi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Çinə adanın qərb hissəsi çatmışdır. Ərazi Xeylunszyan vilayətinin Szyamus dairəsinə daxildir. Hazırda bu hissəfə dövlət əhəmiyyətli tikililər inşa edir. Burada sərhəd zastavası, körpü, taptadan ibarət olan tikililər yerləşdirilir.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ sahəsi suyun səviyyəsindən asılı olaraq dəyişir
  2. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2017-10-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-11-27.
  3. ↑ "Остров Тарабаров стал Иньлундао. Би-би-си Россия. 14 октября 2008 г." 2019-09-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-11-27.
  4. ↑ "Ərazidə görülən tədbirlər". 2018-09-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-11-27.
  5. ↑ "Вопрос на насыпку, газета "Коммерсантъ", № 85/П (4626), 16.05.2011". 2019-09-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-11-27.

Mənbə

[redaktə | mənbəni redaktə et]