Bakı Karate-do Akademiyası
Karate, tam adı karate-do (Yaponca: kara — "boş", te — "əl", do — "yol", yəni "boş əlli yol") — yapon əlbəyaxa döyüş sənətidir.
| Bakı Karate-do Akademiyası | |
|---|---|
| yap. 空手道 | |
 | |
| Tam adı | Bakı Karate-do Akademiyası |
| Şüarı | "Bugünün sağlam gənci, dövlətimizin gələcəyi, sabahımızın təminatçısıdır!" |
| Yaranma tarixi | 25.08.2016 |
| Ölkə |
 Azərbaycan |
| Mənzil-qərargahı | Bakı |
| Banisi | Vüsal Abdullazadə |
| Yaranma yeri | Bakı, Azərbaycan |
| Məktəbin rəhbəri | Vüsal Abdullazadə |
Karatenin vətəni Yaponiyanın Okinava adasıdır. XX əsrin əvvəllərində adanın ağır iqtisadi vəziyyəti okinavalıların digər yapon adalarına köçməsinə gətirib çıxarmış, onlar isə öz növbəsində bu idmanın bütün Yaponiyaya yayılmasına yol açmışlar.
Dərəcələr və kəmər rəngləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Karate-do kəmərlərinin rəngləri və sıralaması necə gedir?
Karate-do silahsız döyüş sənətləri arasında ən məşhurlarından biridir. Söz olaraq boş əl mənasını verən karate və sonunda do şəkilçisi yol mənasını verir. O, həm də insanın istedadlarını üzə çıxaran bir sənət kimi görünür. Karate Hindistanın şimal-şərqindən başlayan səyahəti Çinin cənubuna qədər uzanıb. Nəhayət, Yaponiyaya aid olan Okinava adasında formalaşdı. Onun əvvəlcə silahsız mübarizə kimi başlayan yolu burada inkişaf edərək qollara bölünür.
Kəmər sistemi
Karatedə əldə edilən səviyyə kəmər və rənglərə görə təsnif edilir. Ağ kəmərdən başlayaraq sistemdə ən yüksək dərəcə qara kəmərə sahib olmaqdır. Qara kəmər sahibi olmaq böyük təcrübə tələb edir. Kəmər rəngləri də iki mərhələlidir. Birincisi, dərəcələr və rənglər Kyu sistemi ilə başlayır. Bu sistemi tamamlayanlar Dan səviyyəsi ilə dərəcə almağa davam edirlər. Kəmər Rəngləri Karatedə yeni başlayanlar Kyu sistemində ağ kəmərlə başlayırlar. Ağ kəmərdən sonra sarı, narıncı, yaşıl, mavi və qəhvəyi kəmərlər gəlir. Qara kəmər qəhvəyi rəngdən sonra əldə ediləcək ən yüksək rəngdir. Hər nəslin öz rəngi ilə bərabər təmsil etdiyi mərhələ və xüsusiyyəti vardır. Birinci rəng, ağ, günahsızlığı (məhsumluğu), ikinci mərhələ sarı rəng isə köklənməni təmsil edir. Narıncı məhsuldarlığı, yaşıl isə böyüməyi təmsil edir. Mavi kəmər tərəqqini simvolizə etdiyi halda, qəhvəyi kəmər indi təhlükəni təmsil edən rəngdir. Qəhvəyi kəmər qara kəmərdən sonra ən yaxşı qiymətdir.
Kyu dərəcələri
Sistem iki ayrı reytinqlə işləyir. Başlayanlar birinci sistem olan Kyu ilə dərəcə qazanırlar. Kyu qiymətləri 8 səviyyədən ibarətdir. 8-ci Kyu ilə başlayır və 1-ci Kyuya qədər davam edir. Hər Kyu dərəcəsi üçün 4 aylıq gözləmə müddəti var. Bu vaxta qədər heç bir dərəcə artımı baş tuta bilməz.
Qeyd olunan müddətin sonunda keçirilən imtahandan uğurla keçmək lazımdır. İmtahan müvəffəqiyyətlə keçməzsə, əlavə bir ay gözləmək tələb olunur.
Bu şəkildə kəmər rəngləri atlanır və qəhvəyi kəmərə qədər 4 ay irəliləyir. Qəhvəyi kəmər isə üç ayrı səviyyəni ehtiva edir. Burada hər səviyyə arasında 4 ay şərti də keçərlidir. Dərəcə imtahanlarının şərti eyni şərtlərlə davam etdirilir.
Qəhvəyi kəməri tamamlamaq və kvalifikasiya etmək üçün hər üç mərhələdən uğurla keçmək lazımdır. Səviyyələndirmə bu şəkildə baş verir. Orta hesabla, üç-üç il yarım ərzində tamamlana bilər.
Dan dərəcələri
Kyu kəmərləri və dərəcələri tamamlandıqdan sonra ustalığı ifadə edən dan səviyyəsi keçir. Dan səviyyələri 10 mərhələdən ibarətdir. Sıralama 1-ci dan kimi başlayır və 10-cu dana qədər davam edir. Bu, təcrübəni təmsil edir və hər Dan öz soyuma səviyyəsini yaşamalıdır. Ustadlıq və yetkinliyi təmsil etdiyinə görə, vaxt bitməmiş Dan dərəcəsinə atlanmaq mümkün deyil. Ustalıq qədər səbir və təcrübə tələb edən mərhələdir. Bütün 10 mərhələni uğurla başa vurmaqla ən yüksək səviyyəyə çatılır.
Dan qiymətləri də gözləmə müddəti istisna olmaqla, imtahanlarla müəyyən edilir.
Qara kəmərdə gözləmə müddəti 1-ci Dandan 2-ci Dan dərəcəsinə keçmək üçün 2 ildir. Burada müddətin təyinedicisi Dan dərəcəsidir.
Döyüş sənəti kimi qəbul edilən karatedə yetkinliyə, təcrübəyə və ustalığa böyük önəm verilir. Yalnız bədən gücünü deyil, həm də ağıl və konsentrasiyanı birləşdirən bir gücə ehtiyac var. Sürətli hərəkətlər, nəfəs alma, güc və konsentrasiya birlikdə istifadə edilməlidir. Qara kəmər əldə etmək səbir və zəhmət tələb edən uzun bir yoldur. Bu yolda irəliləyərkən, səviyyəni yüksəltmək üçün gözləmə müddətində məşq buraxılmamalı, müntəzəm olaraq davam etdirilməlidir.
Fəlsəfə[redaktə | mənbəni redaktə et]
Karate-do idman növünün fəlsəfəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Karate — Do yapon mənşəli termin olub, kara – boş, te — əl, do — yol deməkdir. Karatenin digər mənası "pis əməllərdən uzaq olan əl" deməkdir. Karate bir tərəfdən hörmət və məhəbbət, digər tərəfdən ədalət və sakitlik aşılayır. Karatenin əqidəsi "ilk hücum edən sən olma" şərəf kodeksidir. Karate Do — özünü və digərlərini məcburi müdafiə vəziyyəti olmadan istifadə edilməsini qadağan edən döyüş sənətidir. Karate Do bir çoxlarının bədənini, ruhunu möhkəmləndirərək yeni bacarıqların və imkanların sərhədlərini genişləndirərək getdikləri həyat yoludur. Karate ilə məşğul olmaq insana yalnız zərbə vurmaq texnikası, müdafiə vəziyyətləri, döyüş strategiyasını deyil, eləcə də bəşəriyyətdəki qarşılıqlı əlaqəni duyaraq təbiətlə ahəngə cəhd etməsini öyrədir.
Karatenin fəlsəfəsindən danışarkən qeyd etməliyik ki, onun əsasında "zor tətbiq etməmək" ideyası durur. "Siz karateni ziyan vurmaq vasitəsi kimi təlim edə bilməzsiniz, bu təbiətin harmoniyasını pozur, lakin siz karateni sizə və ya başqalarına zərər verənləri dayandırmaq imkanı verən vasitə kimi öyrədə bilərsiniz. Beləliklə siz təbiətin ahəngini bərpa etmiş olursunuz".
Müasir dövrümüzdə karate haqqında eşitməyən və özünəməxsus təsəvvürü olmayan insan çətin tapılar. Müasir karate şərti olaraq 3 istiqamətdə inkişaf edir:
1) Kütləvi idman karatesi – fiziki tərbiyə sistemini təqdim edir ki, bu da xüsusi idman keyfiyyətlərinin qorunmasına və inkişafına, hərəki fəallığına xidmət edir.
2) İdman karatesi – idman hərəkatının bir hissəsi sayılır. İdman döyüşündə məqsəd mümkün qədər zədələri azaltmaq və döyüşü baxımlı etməkdir.
3) Döyüş sənəti — əlbəyaxa döyüş növlərindən hesab olunur. Əgər insan karate ilə məşğul olursa, onun öyrəndikləri cəmiyyət üçün faydalı olmalıdır.
Karate fəndləri — əl-ayağını əyləncə üçün atmaq deyil. Döyüşdə karate fəndlərini istifadə etmək, yalnız baza texnikasına əsaslı şəkildə yiyələndikdən sonra mümkündür. Cəldliyə və texnikaya gedən yol, ürəkdən başlayır.
İnsanın bütün hərəkətləri onun daxilinin, ruhunun əksidir.
Karatedə 3 həqiqət qəbul olunmuşdur:
1) Qayda-qanun, nizam-intizam – onsuz heç bir uğura və inkişafa nail olmaq olmaz. Məşq prosesi ciddi təşkil olunmalıdır.
2) Diqqət — məşqçinin göstərişlərinə diqqət etmək, təcrübəli və irəliləmiş tələbələrin yüksək keyfiyyətlərinə nəzər yetirmək, döyüş zamanı diqqətli olub zədələrdən qaçmaq.
3) Özünütəhlil – hər məşqi təhlil edərək karate məşqini həyat tərzinə çevirmək.
"Karate təzimlə başlayıb, təzimlə bitir" kimi deyim məşhurdur. Karate qanunları tələbələrdə şəfqət və hörmət tərbiyə edir. Karatedə davranışı müəyyən edən cəhətlər: sədaqət, nəzakət, cəsarət, düzgünlük və sadəlikdir. Karate-do, karate qaydaları, bütün idman növlərinin içərisində yeganə idman qaydasıdır ki, yarışlarda döyüş bittikdən sonra qalib müəyyən edilir və əgər qalib olan idmançı öz sevincini hansısa jestlə ifadə edərsə, hakimlər tərəfindən məğlub hesab edilib, qalib onun rəqibi elan olunur.
Hazırladı: Vüsal Abdullazadə
Karatedə qırmızı kəmər hansı anlama gəlir?[redaktə | mənbəni redaktə et]
Karate idman növü Yaponiyadan gələn silahsız döyüş sənəti kimi ifadə edilir. Sözün mənşəyi boş əl deməkdir. Əsas mənada tədrisin məqsədi insanlara həm fiziki, həm də əqli cəhətdən özlərini inkişaf etdirmək imkanı verməkdir. Karate həm də insanlara zorakılıqdan qaçmağa və daha dinc hisslər yaşamağa kömək edən bir təlimdir. Demək olar ki, bütün dünyada bir çox insan karateni öyrənməyə və müxtəlif yarışlarda özünü göstərməyə çalışır.
Hər idman növündə olduğu kimi, karatedə də hər bir fərdin qabiliyyəti və biliyi fərqlidir. Bu hadisə karatedə sistematik xarakter alıb. O qədər ki, insanların karate səviyyələri müxtəlif rəngli kəmərlərlə ifadə olunur. Məsələn, karate ilə yeni məşğul olan insanlar təmizlik və zərərsizliyi (məsumluğu) göstərən ağ kəmər, sonuncu pilləyə gələnlər isə ağın əksi olan qara kəmər geyinirlər. Bunlarla yanaşı ümumilikdə 7 nəsil var. Bunlar müvafiq olaraq ağ, sarı, narıncı, yaşıl, mavi, qəhvəyi və qaradır. Bunlar normal bir insanın karate ilə məşğul ola biləcəyi nəsillərdir. Qırmızı kəmər bunlardan başqa verilən xüsusi kəmərdir. Digər nəsillərdən fərqli olaraq, başqa məna daşıyır.
Karate ilə məşğul olanlar arasında qırmızı kəmər normal idmançılara (yəni siravi idmançılar) verilən bir dərəcə deyil. Bunun üçün yüksək karate biliyi tələb olunur. Çünki qırmızı kəmər karate idmanına mühüm töhfələr vermiş ustalara verilir. Bu, ümumiyyətlə, karateyə yeni bir hərəkət, fərqli döyüş tərzi gətirən insanlara verilir. Yəni normal idmançılar istədikləri qədər irəliləsələr də, onların sonuncu yeri qara nəsildir. Unutmaq olmaz ki, qırmızı kəmər idmançılara rəsmi olaraq verilən kəmərlər sırasında deyil.
Qırmızı kəmər qazanmaq üçün dünyaca məşhur, ixtiraçı ustalar arasında olmaq lazımdır. Qırmızı kəmər sahibi olan karateçilərin sayı dünya da çox azdır. Çünki karateyə yeni bir üslub və ya fərqli bir məktəb təqdim etmək göründüyü qədər asan deyil. Belə bir vəziyyət yarandıqda insanlara bunu ifadə etmək üçün qırmızı kəmər geyinməyə icazə verilir.
Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Bakı Karate-do Akademiyası fərqlənənləri mükafatlandırdı
Bakı Karate-do Akademiyasının rəsmi saytı: http://karate-academy.az Arxivləşdirilib 2021-12-01 at the Wayback Machine