Baranya (medye)

Baranya (mac. Baranya, xorv. Baranja, serb. Барања) — Xorvatiya sərhədində Cənubi-Zadunay ərazisində yerləşən Macarıstan medyesi. Medyenin cənub sərhədi Dunay dağının şərqi sərhədi Drava çayı boyunca keçir. İnzibati mərkəzi — Peç.

Baranya
Bayraq Gerb[d]
Bayraq Gerb[d]

46°05′ şm. e. 18°14′ ş. u.

Ölkə
İnzibati mərkəz Peç
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb 1 fevral 1950
Sahəsi
  • 4.429,59 km²
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi
  • 354.022 nəf. (1 oktyabr 2022)[1]
Rəqəmsal identifikatorlar
ISO kodu HU-BA
Rəsmi sayt
Baranya xəritədə
Baranya xəritədə
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Baranya Şomod, Tolna və Baç-Kişkun medyeləri ilə sərhəddir.

Coğrafiyası

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Medyenin şimalında meşə ilə örtülü dağlar, cənubda və şərqdə düzənliklər vardır. Macarıstan kömür yataqlarının 98% -i çoxlu istilik yaylarıdır.

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qədim dövrlərdən bəri medyenin ərazisində yerləşdirilib. Macarıstan tayfalarının gəlməsindən əvvəl, slavyanlar Baranya ərazisində yaşamışlar. İstvan I Müqəddəs Baranya'da bir piskoposluq qurdu və Baranya komitəsini yaratdı.

1526-cı ildə Baranya Osmanlı İmperiyası tərəfindən işğal edilmiş və yalnız 1689-cu ildə azad edilmişdir. 1920-ci ildə sülh müqaviləsinə əsasən, bölgənin cənub hissəsi (1,163 km²) itkin düşmüşdür.

Quzu ən çox Macarıstanda milli azlıqların sayına (orta hesabla 2 dəfə çox) sahibdir. Macarıstanda Almanların 34% -i və Cənubi Slavyan milli azlıqların 32% -i bu sahədə yaşayır.

İnzibati-ərazi bölgüsü

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Yaraşlara bölünməsi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

2013-cü il iyulun 15-dən Macarıstanda medyenin köhnəlmiş ərazilərin əvəzinə yaraşlara bölünməsi qüvvəyə mindi.

№ Yaraş Mərkəz İcma Əhali Sahə Sıxlıq Xəritə
Cəmi Şəhərlər
1 Boy yaraşı Boy 16 1 12 055 220,03 55
2 Şaşd yaraşı[hu] Şaşd 25 2 12 703 360,72 35
3 Komlo yaraşı Komlo 20 1 36 040 292,48 123
4 Moxaç yaraşı Moxaç 26 1 35 796 600,98 60
5 Peç yaraşı Peç 40 2 189 707 623,07 304
6 Peçvarad yaraşı[hu] Peçvarad 17 1 11 690 246,44 47
7 Şeye yaraşı[hu] Şeye 38 1 14 166 493,69 29
8 Şikloş yaraşı[hu] Şikloş 53 3 36 257 652,99 56
9 Sentlörints yaraşı[hu] Sentlörints 21 1 15 042 282,43 53
10 Siqetvar yaraşı[hu] Siqetvar 45 1 25 451 656,76 39

Rayonlara bölünməsi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Medyelərin rayolara bölünməsi (kistershegi) 2013-cü il iyulun 15-dən etibarən köhnəlmişdir. Bu cədvəldə verilən məlumat yalnız tarixi maraqlara malikdir. Ərazi 9 rayona bölünmüşdü, bunlardan birincisi, Petsky rayonu əhalinin sayı ilə müqayisədə ən böyük idi və Mokhaç rayonu sahə baxımından ən böyük idi. Kvadrat kilometr başına təxminən 324 nəfər yaşayan ən sıx məskunlaşmış Pech rayonu.

Rayon Orijinal adı İnz. mərkəz Sahə
(km²)		 Əhali Qəsəbə Rəng Xəritə
Komlo rayonu Komlói kistérség Komlo 314,60 40 602 19
Moxaç rayonu Mohácsi kistérség Moxaç 846,29 50 884 43
Peçvarad rayonu Pécsváradi kistérség Peçvarad 258,49 12 849 19
Peç rayonu Pécsi kistérség Peç 570,83 184 936 39
Sentlörints rayonu Szentlőrinci kistérség Sentlörints 270,29 15 447 20
Siqetvar rayonu Szigetvári kistérség Siqetvar 668,91 27 062 46
Şaşd rayonu Sásdi kistérség Şaşd 383,87 14 731 27
Şeye rayonu Sellyei kistérség Şeye 463,33 14 072 35
Şikloş rayonu Siklósi kistérség Şikloş 652,99 37 632 53

Demoqrafiya

[redaktə | mənbəni redaktə et]

2001-ci ildə Baranya əhalinin sayı 407 448 nəfər təşkil edirdi[2]:

Həmçinin bax

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ A népesség adatai településenként, Population data by settlement (mac.). KSH, 2023.
  2. ↑ "население". 2007-09-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-06-04.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]