Belintaş
Belintaş (Belantaş) — Bolqarıstanın Rodop dağları ərazisində olan qayalı yayla. Yayla daha çox qədim insan yaşayış məskəni kimi məşhurdur. Ehtimal olunur ki, ərazi qədim bess tayfalarının yaşayış məskəni olub. 1225 metr yükəsklikdə yerləşmiş ərazinin uzunluğu 300 metrə bərabərdir. 2006-cı ildə qaya üzərində qədim yazılar aşkar edilmiş və yazı frakiya mənşəli hesab edilir. Ancaq yazıların orijinallığı arxeoloqlar tərəfindən tam təsdiqini tapmayıb.
| Belintaş | |
|---|---|
 Belintaş | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Mütləq hündürlüyü | 1225 m |
| Sahəsi | 0.023 km² |
| Yerləşməsi | |
| 41°50′49″ şm. e. 24°57′48″ ş. u.HGYO | |
| Ölkə | |
| Yerləşməsi | Rodop dağları |
|
|
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Adın mənası
[redaktə | mənbəni redaktə et]Belintaş sözünün ilk hissəsi "ağ" mənasını verir və bolqar "бял" (ağ) sözündən meydana gəlib. Yerli əhalinin dilində bəzən bu söz "belian" və ya "belan" kimi işlədilir. Sözün digər hissəsi isə türk mənşəli olub "taş" (daş, qaya) mənasını verir.[1].
Məskunlaşma tarixi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Alimlər Belintaşda ilk insan məskunlaşmasını e.ə. V əsrə aid edirlər. Borislavov Borislav ehtimal edir ki, Belintaş Rodop ərazisində olan ən qədim frakiya məskunlaşma ərazisi olan Perperikondan daha qədimdir.[2].
Arxeoloji tədqiqatlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]Belintaşda ilk arxeoloji işlər 1975-ci ildə bolqar arxeoloqları tərəfindən aparılıb.[3]. Tədqiqatlar 1980-cı ilə qədər davam etmiş və sonda belə bir ehtimal irəli sürlüdü: ərazi qədim günəş rəsədxanasıdır. [4][5].
İvan Xristovun 2003-cü ildə apardığı araşdırmalar nəticəsində məlum olmuşdur ki, ərazidə daş-mis, bürünc və erkən dəmir dövründən yaşayış olmuşdur. Ərazidən tapılan ellin və roma artefaktları onu göstərir ki, Belintaş minilliklərlə yaşayış ərazisi olmuşdur.[6].
2011-ci ildə yaylada qədim divar qalıqları aşkar edilmiş və ehtimal ki, bu divarlar əsas ərazini qoruyan divarlar olmuşdur. Divarlarla yanaşı, böyük giriş qapı yerləri də müəyyən edilmişdir.
Şəkillər
[redaktə | mənbəni redaktə et]-
Böyük su quyusu -
İkinci su quyusu -
Qay üzərində xüsusi oyuqlar -
Yaylanın şimal hissəsi -
Ərazidən tapılmış gümüş lövhə -
Şərq tərəfdən görünüş -
Belintaş ətəklərində duman
Belintaş müasir mətbuatda
[redaktə | mənbəni redaktə et]Belintaş Boqarıstan mətbuatının sevimli mövzularından biridir. Ərazi ilə bağlı onlarca əfsanə yayılıb və bunlar jurnalistlər tərəfindən zaman-zaman təkrarlanır. Göstərilir ki, ərazidə Makedoniyalı İsgəndərin iranlılarla döyüşdə həlak olan dayısının qəbri mövcuddur.[7] Guya Belintaş yadplanetlilərin kosmodromudur və yayla üzərindəki ulduz bəşəriyyəti 2012-ci il fəlakətindən xilas edibmiş.[8]. Belintaşı Nuhun gəmisinin ilk dayandığı ərazi hesab edirlər və s.[9]
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ Костадинов (Чешмеджиев), Костадин Ж. Местните имена в Асеновградско. изд. Еко Белан, 1997 г. стр. 158.
- ↑ "monitor.bg «Наше светилище 20 века по-старо от пирамидите» (Автор: Ели Крумова)26.08.2011". 2015-07-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-04-02.
- ↑ "asmuseum-bg.com Музеите на Асеновград «Беланташ»". 2015-07-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-04-02.
- ↑ "Документален филм на БНТ (РТВЦ Пловдив) «Тракийските обсерватории Белинташ, Татул и Харманкая»". 2016-03-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-04-02.
- ↑ Стоев и кол. 1990 : А. Стоев, П. Мъглова, В. Гинева, Ц. Радославова. Тракийското скално светилище Белинташ край с. Мостово, Пловдивска област — модел на древна слънчева обсерватория. — Интердисциплинарни Изследвания, XVII, 1990, 156—167 стр.
- ↑ Агенция «Фокус» интервю с археолога Борислав Бориславов от 20 Юни 2010 Arxivləşdirilib 2020-08-12 at the Wayback Machine (интервью с археологом Бориславовым)
- ↑ "Доц. Калинов: Мистериозен тунел под България крие несметни богатства". 2015-07-15 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-04-02.
- ↑ "Спасете се на Белинташ на 21.12.2012". 2014-07-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-04-02.
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2015-09-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-04-02.
Xarici keçidlər
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Belintaş
- Белинташ — 360° Панорами Arxivləşdirilib 2015-05-08 at the Wayback Machine