Berilium nitrat

Berilium nitrat - Be(NO₃)₂ formuluna malik kimyəvi birləşmədir. Berilium və nitrat turşusunun orta duzudur.

Berilium nitrat
Ümumi
Kimyəvi formulu	Be(NO3)2
Molyar kütlə	133,021982 q/mol
Fiziki xassələri
Sıxlıq	1,56 q/sm³
Termik xüsusiyyətlər
Ərimə nöqtəsi	60 °S
Parçalanma temperaturu	100 °S
Təsnifatı
CAS-da qeyd. nöm.	13597-99-4
PubChem	26126
BMT nömrəsi	2464
ChemSpider	24337

Fiziki xassələri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Berilium nitrat – bərk kristal maddədir. Suda yaxşı həll olunur (107 q/100 ml 20 ⁰C –də). Birləşmə müxtəlif tərkibli kristalhidratlar şəklində mövcuddur. Qatı HNO₃ əlavə edildikdə Be(NO₃)₂•4H₂O və ya [Be(H₂O)₄](NO₃)₂) tetrahidrat sulu məhlullardan ayrılır. Be(NO₃)₂•3H₂O trihidrat (xüsusilə 54% HNO₃ olan məhlullardan kristallaşır) və Be(NO₃)₂•2Н₂O dihidrat da məlumdur.

Alınması[redaktə | mənbəni redaktə et]

Berilium nitratı berilium oksid və ya berilium hidroksidin nitrat turşusu ilə və ya mübadilə reaksiyası zamanı almaq olar:

${\displaystyle {\mathsf {BeO+2\ HNO_{3}\longrightarrow \ Be(NO_{3})_{2}+H_{2}O}}}$
${\displaystyle {\mathsf {Be(OH)_{2}+2\ HNO_{3}\longrightarrow \ Be(NO_{3})_{2}+2H_{2}O}}}$
${\displaystyle {\mathsf {BeSO_{4}+Ba(NO_{3})_{2}\longrightarrow \ Be(NO_{3})_{2}+BaSO_{4}}}}$

Kimyəvi xassələri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Berilium nitrat digər nitratlar kimi mübadilə reaksiyalarının əksəriyyətinə daxil olur. Qələvi metalların karbonatları, sulfidləri və ammonium ilə reaksiyaya daxil olaraq berilium hidroksid alınır:

${\displaystyle {\mathsf {Be(NO_{3})_{2}+Na_{2}S+2H_{2}O\longrightarrow Be(OH)_{2}+H_{2}S+2NaNO_{3}}}}$

${\displaystyle {\mathsf {Be(NO_{3})_{2}+Na_{2}CO_{3}+H_{2}O\longrightarrow \ Be(OH)_{2}+CO_{2}+2NaNO_{3}}}}$

Berilium nitrat sulu məhlullarda qismən hidrolizə uğrayır və əsası nitrat alınır:

${\displaystyle {\mathsf {Be(NO_{3})_{2}+H_{2}O\longleftrightarrow Be(OH)NO_{3}+HNO_{3}}}}$

1000 ⁰C –də termiki parçalanma baş verir və berilium oksid,oksigen, azot oksidləri alınır:

${\displaystyle {\mathsf {2Be(NO_{3})_{2}\longrightarrow \ 2BeO+4NO_{2}+O_{2}}}}$

Tətbiqi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Əvvəllər, elektrik işıqlandırmanın geniş yayılmadığı dövrdə berilum nitratı, qaz ilə işləyən lampaların qapaqlarını hazırlamaq üçün istifadə edirdilər.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

• Неорганическая химия. Химия элементов: Учебник для вузов:В 2 книгах. Кн. 1 / Ю.Д. Третьяков,Л.И. Мартыненко,А.Н. Григорьев, А.Ю. Цивадзе. М.:Химия, 2001. - c.104.
• Химия и технология редких и рассеянных элементов: Учеб.пособие для вузов: / Под ред. К. А. Большакова. М.: Высшая школа, 1976. - c.175.