Boymadərən
Boymadərən (lat. Achillea) — astraçiçəklilər sırasının mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
| Boymadərən | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
|
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Cins: Boymadərən |
||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Təbii yayılması
[redaktə | mənbəni redaktə et]Şimal yarımkürəsinin mülayim qurşağında 100-dən artıq növü var.
Botaniki təsviri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Gövdəsi düz yarpağı neştərşəkilli, çiçəkləri ağ, sarı və ya çəhrayı, çiçək səbətcikləri qalxanvaridir.
Növləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Azərbaycanın dərman bitkiləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Alp boymadərəni (Achillea alpina L.)
- Asiya boymadərəni (Achillea asiatica Serg.)
- Sarıçiçək boymadərən (Achillea clypeolata Sm.)
- Adi boymadərən (Achillea millefolium L.)
- Pannon boymadərəni (Achillea pannonica Scheele)
- Sərttüklü boymadərən (Achillea setacea Waldst. et Kit.)
Digər növləri, yarımnövləri və variasiyaları
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Achillea albinea Bjelčić & K.Malý
- Achillea aleppica DC.
- Achillea aleppica subsp. densa (Blakelock) Hub.-Mor.
- Achillea aleppica subsp. zederbaueri (Hayek) Hub.-Mor.
- Achillea alexandri-regis Bornm. & Rudsky
- Achillea alpina L.
- Achillea alpina subsp. camtschatica (Heimerl) Kitam.
- Achillea alpina var. discoidea (Regel) Kitam.
- Achillea alpina subsp. japonica (Heimerl) Kitam.
- Achillea alpina subsp. pulchra (Koidz.) Kitam.
- Achillea alpina subsp. subcartilaginea (Heimerl) Kitam.
- Achillea ambrosiaca (Boiss. & Heldr.) Boiss.
- Achillea apiculata N.I.Orlova
- Achillea arabica Kotschy
- Achillea armenorum Boiss. & Hausskn.
- Achillea asiatica Serg.
- Achillea aspleniifolia Vent.
- Achillea atrata L.
- Achillea aucheri Boiss.
- Achillea auriculata Willd.
- Achillea baikalensis Fisch.
- Achillea barbeyana Heldr. & Heimerl
- Achillea barrelieri (Ten.) Sch.Bip.
- Achillea barrelieri subsp. mucronulata (Bertol.) Heimerl
- Achillea biserrata M.Bieb.
- Achillea boissieri (Hausskn.) Hausskn. ex Boiss.
- Achillea brachyphylla Boiss. & Hausskn.
- Achillea bucharica C.Winkl.
- Achillea callichroa Boiss.
- Achillea cappadocica Hausskn. & Bornm.
- Achillea carpatica Błocki ex Dubovik
- Achillea chamaecyparissus Sch.Bip.
- Achillea chamaemelifolia Pourr.
- Achillea cheilanthifolia Sommier & Levier
- Achillea chrysocoma Friv.
- Achillea clavennae L.
- Achillea clusiana Tausch
- Achillea clypeolata Sm.
- Achillea coarctata Poir.
- Achillea collina (Becker ex Rchb.f.) Heimerl
- Achillea condensata Miq.
- Achillea conferta DC.
- Achillea cretica L.
- Achillea crithmifolia Waldst. & Kit.
- Achillea cucullata Hausskn. ex Bornm.
- Achillea cuneatiloba Boiss. & Buhse
- Achillea decolorans Schrad. ex Willd.
- Achillea decumbens Lam.
- Achillea distans Waldst. & Kit. ex Willd.
- Achillea distans subsp. alpina (Rochel) Soó
- Achillea distans subsp. stricta Janch.
- Achillea distans subsp. tanacetifolia (All.) Janch.
- Achillea erba-rotta All.
- Achillea erba-rotta subsp. moschata (Wulfen) I.Richardson
- Achillea erba-rotta subsp. rupestris (Porta) I.Richardson
- Achillea eriophora DC.
- Achillea euxina Klokov
- Achillea falcata L.
- Achillea filipendulina Lam.
- Achillea formosa (Boiss.) Sch.Bip.
- Achillea formosa subsp. amanica (Rech.f.) Ehrend. & Y.P.Guo
- Achillea fraasii Sch.Bip.
- Achillea fragrantissima (Forssk.) Sch.Bip.
- Achillea glaberrima Klokov
- Achillea goniocephala Boiss. & Balansa
- Achillea × graja Beyer
- Achillea × graja var.albertina Beauverd & Bonati
- Achillea grandifolia Friv.
- Achillea gypsicola Hub.-Mor.
- Achillea haussknechtii Boiss.
- Achillea heterophylla Spreng.
- Achillea holosericea Sm.
- Achillea horanszkyi Ujhelyi
- Achillea huber-morathii Rech.f.
- Achillea × illiczevski Tzvelev
- Achillea impatiens L.
- Achillea incognita Danihelka
- Achillea inundata Kondr.
- Achillea japonica Heimerl
- Achillea karatavica Kamelin
- Achillea kellalensis Boiss. & Hausskn.
- Achillea ketenoglui H.Duman
- Achillea kotschyi Boiss.
- Achillea laggeri Sch.Bip.
- Achillea latiloba Ledeb. ex Nordm.
- Achillea ledebourii Heimerl
- Achillea leptophylla M.Bieb.
- Achillea leptophylloides Prodan
- Achillea lereschei Sch.Bip.
- Achillea ligustica All.
- Achillea lingulata Waldst. & Kit.
- Achillea lycaonica Boiss. & Heldr.
- Achillea macrocephala Rupr.
- Achillea macrophylla L.
- Achillea magna Sibth. & Sm.
- Achillea magnifica Heimerl ex Hub.-Mor.
- Achillea maritima (L.) Ehrend. & Y.P.Guo
- Achillea maritima subsp. atlantica (Chrtek & B.Slavík) Ehrend. & Y.P.Guo
- Achillea maura Humbert
- Achillea membranacea (Labill.) DC.
- Achillea micrantha Willd.
- Achillea micranthoides Klokov
- Achillea millefolium L.
- Achillea millefolium subsp. alpestris (Wimm. & Grab.) Gremli
- Achillea millefolium subsp. ceretanica (Sennen) Sennen
- Achillea millefolium subsp. stricta (Schleich. ex Heimerl) Hyl.
- Achillea millefolium subsp. sudetica (Opiz) Oborny
- Achillea milliana H.Duman
- Achillea mollis Andrz. ex Trautv.
- Achillea monocephala Boiss. & Balansa
- Achillea multifida (DC.) Griseb.
- Achillea nana L.
- Achillea nigrescens (E.Mey.) Rydb.
- Achillea nobilis L.
- Achillea nobilis subsp. densissima (Bässler) Hub.-Mor.
- Achillea nobilis subsp. neilreichii (A.Kern.) Velen.
- Achillea obscura Nees
- Achillea occulta Constantin. & Kalpoutz.
- Achillea ochroleuca Ehrh.
- Achillea odorata L.
- Achillea oligocephala DC.
- Achillea oxyloba (DC.) Sch.Bip.
- Achillea oxyloba subsp. schurii (Sch.Bip.) Heimerl
- Achillea oxyodonta Boiss.
- Achillea pachycephala Rech.f.
- Achillea phrygia Boiss. & Balansa
- Achillea pindicola Hausskn.
- Achillea pindicola subsp. corabensis (Heimerl) Greuter
- Achillea pindicola subsp. integrifolia (Halácsy) Franzén
- Achillea pseudoaleppica Hub.-Mor.
- Achillea pseudopectinata Janka
- Achillea ptarmica L.
- Achillea ptarmicifolia (Willd.) Rupr. ex Heimerl
- Achillea ptarmicoides Maxim.
- Achillea pyrenaica Sibth. ex Godr.
- Achillea rhodoptarmica Nakai
- Achillea roseo-alba Ehrend.
- Achillea rupestris Huter & al.
- Achillea rupestris subsp. calcarea ("Huter, Porta & Rigo") Greuter
- Achillea rupestris subsp. lucana (Pignatti) Greuter
- Achillea salicifolia Besser
- Achillea salicifolia subsp. septentrionalis (Serg.) Uotila
- Achillea santolinoides Lag.
- Achillea santolinoides subsp. wilhelmsii (K.Koch) Greuter
- Achillea schischkinii Sosn.
- Achillea schmakovii Kupr.
- Achillea schneideri Rouy
- Achillea schugnanica C.Winkl.
- Achillea sedelmeyeriana Sosn.
- Achillea seidlii J.Presl & C.Presl
- Achillea sergievskiana Shaulo & Shmakov
- Achillea setacea Waldst. & Kit.
- Achillea sieheana Stapf
- Achillea sinensis Heimerl
- Achillea sintenisii Hub.-Mor.
- Achillea sipikorensis Hausskn. & Bornm.
- Achillea spinulifolia Fenzl ex Boiss.
- Achillea squarrosa Aiton
- Achillea stepposa Klokov & Krytzka
- Achillea styriaca Saukel & Danihelka
- Achillea × submicrantha Tzvelev
- Achillea × subtaurica Tzvelev
- Achillea talagonica Boiss.
- Achillea talagonica var. oxylepis (Boiss. & Hausskn.) Hub.-Mor.
- Achillea taygetea Boiss. & Heldr.
- Achillea tenuifolia Lam.
- Achillea teretifolia Willd.
- Achillea thracica Velen.
- Achillea tomentosa L.
- Achillea tuzsonii Ujhelyi
- Achillea umbellata Sibth. & Sm.
- Achillea valesiaca Suter
- Achillea vermicularis Trin.
- Achillea virescens (Fenzl) Heimerl
- Achillea virescens subsp. tenorei (Grande) Bässler
- Achillea wilsoniana (Heimerl) Hand.-Mazz.
Ekologiyası
[redaktə | mənbəni redaktə et]Adi Boymadərən meşə, çəmən və çay kənarında bitir. Boymadərən efir yağlıdır (0.4%-ə qədər), dərman və bəzək bitkisidir. Bəzi növləri aşı maddələri ilə zəngindir.
Azərbaycanda yayılması
[redaktə | mənbəni redaktə et]Azərbaycanda 14 növü məlumdur.
İstifadəsi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Həmçinin bax
[redaktə | mənbəni redaktə et]İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ Linney K. Genera plantarum eorumque characteres naturales, secundum numerum figuram, situm, & proportionem omnium fructificationis partium. 5 Stokholm: 1754. S. 382. doi:10.5962/BHL.TITLE.746
- ↑ Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 896.