Bozumtul böyürtkən

Göyümtül böyürtkən (lat. Rubus caesius) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin moruq cinsinə aid bitki növü.

Göyümtül böyürtkən
Elmi təsnifat
Beynəlxalq elmi adı

Təbii yayılması

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Vətəni Şərqi Avrasi, Kiçik Asiya və İran hesab olunur.

Botaniki təsviri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Sildindirvari əksərən qövsvarı əyilmiş budaqlı, çox hündür olmayan koldur. Əksər budaqlar tüksüz ağımtıl, boz ləçəkli müxtəlif formalı kiçik tikanlı çox zaman tikansızdır. Yarpaqları enli lansetvaridir. Yarpaqları daim üç yarpaqcıqdan ibarətdir. Yarpaqcıqlar bir növ oturan hər iki tərəfdən yaşıl seyrək tüklü kənarı qeyri bərabər kəsik dişli ucdakı rombvari yumurtaşəkilli yandaılar bir qədər enli çəp yumurtavçari qaidədən dilimlidir. Çiçək saplağı bir qədər uzun çiçək qrupu s eyrək azçiçəkli süpürgədir. Kasa yarpaqları xırda keçətuklu çox zaman vəzili və meyvəyə yapışıq kimidir. May iyun avqust aylarında çiçəkləyir.

Meşə kənarı, kolluqlar, arx və yol kənarları, çəmənliklər və bağlardır.

Azərbaycanda yayılması

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Böyük və Kiçik Qafqaz, Kür-Araz ovalığınsa, Talış və Naxçıvan MR təbii halda rast gəlinir.

Bozumtul böyürtkən bir çox botanika bağlarında becərilir. Bu, çox vaxt növlərlə hibridləşir.

  • Rubus caesius subsp. leucosepalus , 1914
  • Rubus caesius subsp. turkestanicus Focke, 1914
  • Rubus caesius var. turkestanicus Regel, 1892
  • Rubus psilophyllus Nevski, 1937, non , 1906
  • Rubus turkestanicus (Regel) , 1935
  • Selnorition caesius (L.) , 1838
  1. Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 493.