Bucağın triseksiyası

Bucağın triseksiyası (lat. tri –üç və sectio — kəsilmə, yarılma) — bucağın üç bərabər hissəyə bölünməsinə aid məsələ.^[1]

Əvvəllər bucağın triseksiyasnı pərgar və xətkeşin köməyi ilə həll etməyə çalışırdılar. Bu yalnız 90° və 90°/2n bu caqları üçün (n natural ədəddir) mümkün idi. Arximed bucağın triseksiyasını pərgar və bölgülü xətkeş vasitəsilə “yerləşdirmə” adlanan üsulun köməyi ilə həll etmişdir: 90°-dən kiçik ABC bucağını üç bərabər hissəyə bölmək üçün onun AB tərəfi üzərində ixtiyari N nöqtəsindən BC-yə perpendikulyar NF və paralel NL xətləri çəkilir. KL=2BN parçasının K və L ucları NF və NL üzərində elə yerləşdirilir ki, onun uzantısı B nöqtəsindən keçsin; KL parçasının ortası M ilə işarə edilir. Bu halda BN=KM=ML=MN olduğu üçün

∠LBC= 1/3∠ABC

Bucağın triseksiyasnın pərgar və xətkeşlə həllinin olmadığını fransız riyaziyyatçısı P. Vansel isbat etmişdir (1837).  

1. ↑ Bucağın triseksiyası// Büssel – Çimli-podzol torpaqlar / baş red. M.K. Kərimov. — Azərbaycan Milli Ensiklopediyası. — Bakı: “Azərbaycan Milli Ensiklopediyası” Elmi Mərkəzi, 2014. — 25 cilddə. — V  cild. — Səhifələrin sayı:  170. — Səh.: 14. — 25 000 nüsx. — ISBN 978-9952-441-10-9.