Cichorium perenne

Adi kasnı (lat. Cichorium intybus)[2] – kasnı cinsinə aid bitki növü.[3]

Adi kasnı
Elmi təsnifat
Domen:
Eukariotlar
Klad:
Diaphoretickes
Ranqsız:
Arxeplastidlər
Aləm:
Bitkilər
Klad:
Streptophyta
Klad:
Embryophytes
Klad:
Polysporangiophytes
Klad:
Tracheophytes
Klad:
Toxumlu bitkilər
Klad:
Çiçəkli bitkilər
Klad:
Eudicots
Klad:
Core eudicots
Klad:
Superasterids
Klad:
Asterids
Klad:
Campanulids
Dəstə:
Astraçiçəklilər
Fəsilə:
Mürəkkəbçiçəklilər
Yarımfəsilə:
Cichorioideae
Triba:
Cichorieae
Yarımtriba:
Cichoriinae
Cins:
Kasnı
???:
Adi kasnı
Beynəlxalq elmi adı

Qısa morfoloji təsviri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Çoxillik bitkidir. Gövdəsi dikduran, hündürlüyü 20-125 sm, aşağı hissədə tüklü, şırımlı, açıq budaqlıdır. Bəzi bölgələrdə çırtlıq (çırtdıq) adlandırılan bu bitkinin aşağı yarpaqları uzunsov-lansetvari, oyüqlu, lələkvarı bölümlü, hər iki tərəfdən nahamar-tüklüdür. Gövdəyanı yarpaqları seyrək, oturaq, gövdəni bürüyən, yuxarı yarpaqlar xırda, bütöv, lansetvari, ucubizdir. Səbətləri 10 mm yaxın uzunluqda, gövdə yarpaqların qoltuğunda tək-tək və ya dəstəşəklində yerləşir. Çiçəkləri mavi rəngdə, sarğıdan 2-3 dəfə uzundur. Toxumcaları 2-3 mm uzunluqda, tərsyumurtavari, açıq rəngdən qara rəngə kimi; kəkili çox qısa nazik pərdələrdən ibarətdir.[4]

Yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]

BQ bütün rayonlarında arandan orta dağ qurşağına kimi yayılmışır. Kolluqlarda, əkinlərdə, bağlarda, bostanlarda (alaq kimi) və yol kənarlarında bitir.[5]

Sinonim[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Cichorium balearicum Porta
  • Cichorium byzantinum Clem.
  • Cichorium byzantinum Clementi
  • Cichorium caeruleum Gilib. [Invalid]
  • Cichorium cicorea Dumort.
  • Cichorium commune Pall.
  • Cichorium cosnia Buch.-Ham. [Invalid]
  • Cichorium divaricatum Heldr. ex Nyman
  • Cichorium glabratum C.Presl
  • Cichorium glaucum Hoffmanns. & Link
  • Cichorium hirsutum Gren.
  • Cichorium illyricum borb.
  • Cichorium intybus f. alba Farw.
    • Cichorium intybus subsp. balearica (Porta) Gand.
    • Cichorium intybus subsp. balearicum (Porta) Gand.
    • Cichorium intybus var. callosum (Pomel) Maire
  • Cichorium intybus f. crispum Makino
    • Cichorium intybus var. eglandulosum Freyn & Sint.
    • Cichorium intybus subsp. foliosum (Hegi) Janch.
    • Cichorium intybus var. foliosum Hegi
    • Cichorium intybus var. glabratum (C.Presl) Batt.
    • Cichorium intybus subsp. glabratum (C.Presl) Arcang.
    • Cichorium intybus var. glabratum (C.Presl) Gren. & Godr.
    • Cichorium intybus var. glabrum (C.Presl) Gren. & Godr.
    • Cichorium intybus subsp. glaucum (Hoffmanns. & Link) Tzvelev
    • Cichorium intybus subsp. illyricum (borb.) Jáv.
    • Cichorium intybus subsp. intybus intybus
    • Cichorium intybus var. intybus intybus
  • Cichorium intybus f. intybus
    • Cichorium intybus var. longipes Faure & Maire
    • Cichorium intybus var. radicosum Alef.
  • Cichorium intybus f. rubicunda Farw.
  • Cichorium intybus f. sativum (DC.) Bisch.
    • Cichorium intybus subsp. sativum (Bisch.) Janch.
    • Cichorium intybus var. sativum (Bisch.) Janch.
  • Cichorium intybus f. sylvestre Bisch.
    • Cichorium intybus subsp. sylvestre (Bisch.) Janch.
  • Cichorium officinale Gueldenst. ex Ledeb.
  • Cichorium perenne Stokes [Illegitimate]
  • Cichorium rigidum Salisb. [Illegitimate]
  • Cichorium sylvestre Garsault [Illegitimate]
  • Cichorium sylvestre (Tourn.) Lam. [Illegitimate]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 813.
  2. ↑ Nurəddin Əliyev. Azərbaycanın dərman bitkiləri və fitoterapiya. Bakı, Elm, 1998.
  3. ↑ Elşad Qurbanov. Ali bitkilərin sistematikası, Bakı, 2009.
  4. ↑ Validə M. Əlizadə, Naibə P. Mehdiyeva,Vüqar N. Kərimov, Aidə Q. İbrahimova BÖYÜK QAFQAZIN BİTKİLƏRİ (Azərbaycan) Bakı 2019
  5. ↑ Флора Азербайджана. Баку: Изд. АН Азерб.ССР, 1950-1961, Т. I-VIII.

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]