Der Spiegel

Der Spiegel, "Şpigel" (azərb. Güzgü‎) — Hamburqda nəşr olunan Almaniyanın ən məşhur həftəlik jurnallardan biri[1]. Jurnal özünü "Almaniya və Avropada ən böyük tirajlı məlumatlandırıcı-siyasi jurnalı" hesab edir. Orta hesabla həftədə təxminən 1,1 milyon nüsxə satılır. 2004-cü ildə jurnal 5,69 milyon insanı oxumuşdur[2][3][4].

Der Spiegel
Loqonun şəkli
Baş redaktor Volfqanq Byuxner
Növ məlumatlandırıcı-siyasi
Dövrilik həftəlik
Tiraj 1 113 078
Təsisçi
  • Rudolf Augstein[d]
Təsis tarixi 1947
İlk buraxılışı 4 yanvar 1947
Şirkət SPIEGEL-Verlag
Ölkə Almaniya Almaniya
Qərargah
Dil alman dili
ISSN 0038-7452, 2195-1349
spiegel.de
spiegel.de/international/
spiegel.de/spiegel/
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Köhnə Spiegel göydələni, Hamburq
Spiegel göydələni 2011-ci ildən, Hamburq

Hələ Birinci Dünya müharibəsindən əvvəl Münhendə Lion Feyxtvanger 1908-ci ilin noyabrında Ziqfrid Yakobsonun "Şaubyune" qəzeti birləşən Der Spiegel adlı bir qəzet nəşr etmişdir.

İkinci Dünya Müharibəsindən sonra ilk nəşr 4 noyabr 1947-ci ildə, Hannoverdə, Diese Woche qəzetinin varisi olaraq nəşr olundu[5]. Jurnal ilk növbədə "Time" jurnalındakı Amerika və Britaniya xəbərlərinin nəşrlərini izlədi. Bir müddət Rudolf Augşteynin rəhbərliyi altında gənc alman redaktorları işlərini tənqidi və ciddi jurnalistikanın prinsipləri ilə yerinə yetirməyə çalışdılar ki, ittihamlar hətta müttəfiqlərə (birinci və ikinci dünya müharibəsində Almaniya opponentlərinə) ünvanlanmışdı. Londonda hökumət və digər üç işğalçı qüvvə bu informasiya formasına etiraz etdi və jurnalın nəşri dayandırıldı.

Rudolf Augştayn bir nəşriyyat lisenziyası aldı, "Der Spiegel" jurnalını dəyişdirdi və 1947-ci ilin yanvar ayından naşir və baş redaktor oldu. Redaksiya şöbəsi Hannover Antsigerhohaus (Almaniyada ilk yüksək mərtəbəli binalardan biri) idi[6].

Der Spiegel, mövcudluğunun başında və ortasında nisbətən böyük bir təsirə malik idi. Sonrakı müharibədən sonra Almaniyada "Spiegel Scandal" (Spiegel-Affäre) adı altında söz azadlığının pozulması ilə bağlı ən səssiz qalmaqal Der Spiegel ilə əlaqələndirilir. 1962-ci ildə baş verən qalmaqala Müdafiə Nazirliyində korrupsiya problemi ilə məşğul olan Der Spiegel jurnalında bir sıra yüksək tənqidi məqalələr səbəb oldu[7]. Xüsusilə jurnalistlər tikinti müqavilələrinin yayılmasında Müdafiə naziri Franz-Josef Straussun şəxsi marağına işıq tutdular. Jurnalistlərin verdiyi məlumata görə, nazir tikinti şirkətlərindən, xüsusilə Fibag-dən böyük rüşvət, kickbacks aldı. Bundan əlavə, Der Spiegel Müdafiə Nazirliyinin Almaniyanı nüvə enerjisinə çox sərt bir şəkildə çevirmək planlarını mütəmadi tənqid etdi. Büyən soyuq müharibə kontekstində redaktorlara görə, Bundeswehr nüvə silahı ilə silahlanma, Federal Almaniyanın Sovet nüvə raketlərinin hədəfi halına çevrilməsini və buna görə də mümkün bir müharibə şəraitində Qərbi Almaniyanın tamamilə məhv olmasını nəzərdə tutur. Toqquşmanın nəticəsi 1962-ci ilin oktyabrında Fallex 62 təlimlərinin nəticələrinə dair "Şərti mühafizəkar" (Bedingt abwehrbereit) adlı bir məqalə idi. Jurnal bu təlimlər nəticəsində Almaniyada olan Bundesvere və NATO-nun birləşmiş qrupunun , Qərb Almaniyanı iki həftədən çox müddətə keçirmək üçün mümkün bir müharibə vəziyyətində olmadı. Straussun reaksiyası dərhal təqib edildi: redaktorları dövlət sirlərini açıqlamaqda günahlandırıldı, redaktorların binası Müdafiə Nazirliyinin xüsusi qüvvələri tərəfindən ələ keçirildi, arxiv ələ keçirildi və Rudolf Augstein da daxil olmaqla aparıcı zabitlər həbs edildi. Müdafiə Nazirliyinin bir sıra rəsmiləri gizli materialları jurnalistlərə təhvil veriblər. Ancaq bir müddətdən sonra münaqişə həll olundu: Nazir Strauss şərəfli istefaya getdi və Bavyera Xristian Demokratik Birliyini (CSU) idarə etməyə başladı və redaksiya heyəti bəraət verildi və azad edildi.

1990-cı illərin ortalarından etibarən baş redaktor Ştefan Auqustanın rəhbərliyi altında və rəqabət təzyiqi altında "Der Spiegel" neoliberal fikirlərə baxdı. Eyni zamanda, məqalələr həm də həcmli və maraqlıdır, baxmayaraq ki, jurnal daha çox "tabloid" nəşrinə çevrilir[8][9][10][11][12][13].

2018-ci ildə Der Spiegel qəzetin skandalına qatılıb və ictimaiyyətə açıqlamışdı ki, onun aparıcı müxbiri Claas Relotius "məqalələrini böyük miqyasda saxtalaşdırdı"[14][15].

Spiegel nəşriyyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Nəşriyyatın qərargahı 1952-ci ildən etibarən Hamburqda yerləşir, 2011-ci ildən etibarən Erikuspitze prospektində yerləşib[16]. Auqştaynın iradəsi ilə, özünün mirasçılarının - səhmlərin 25% -nə sahib olan azlıq səhmdarı - səhmdarların Şurasında həlledici səsə malik olmadığını göstərmişdir[17]. Rudolf Auqştayn GmbH nəşriyyat holdinqinin səhmlərinin 50,5% -i işçilərin məhdud tərəfdaşlığına aiddir. Səhmlərin qalan 24,5% -i Hamburg mətbuatının Bertelsmann AG-nin törəmə şirkəti Gruner und Jahr-a aiddir.

Şef-redaktorlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • 1962–1968: Klaus Yakobi[18]
  • 1968–1973: Günter Qaus
  • 1973–1986: Erix Böme[19] və Yohannes K. Engel
  • 1986–1989: Erix Böme və Verner Funk
  • 1989–1994: Hans Verner Kils və Volfqanq Kaden
  • 1994–2008: Ştefan Aust[20][21]
  • 2008–2011: Matias Müller von Blumenkron və Georq Maskolo
  • 2011–2013: Georq Maskolo[22]
  • 2013–2014: Volfqanaq Büxner[23]
  • 13 yanvar 2015 – hazırda: Klaus Brinkbäumer[24][25][26][27]

Həmçinin bax

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Vikianbarda Der Spiegel ilə əlaqəli mediafayllar var.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ "Der Spiegel - Magazin". Euro Topcis. 2022-05-30 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. (#invalid_param_val)
  2. ↑ "DER SPIEGEL is Germany's oldest news magazine; founded in 1946 as a German version of America's TIME and NEWSWEEK magazines". 16 February 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 April 2011.
  3. ↑ Kevin J. O'Brien. "Scoop on Bundesbank head returns focus to Der Spiegel". International Herald Tribune. 19 April 2004. 26 February 2008 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 January 2008.
  4. ↑ "Average circulation: 1.1 million". 21 July 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 April 2011.
  5. ↑ "Six Decades of Quality Journalism: The History of DER SPIEGEL". Der Spiegel. 5 October 2011. 6 August 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 March 2015.
  6. ↑ "Wicona lands Spiegel project in Hamburg". www.hydro.com (ingilis). 2017-12-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-12-25.
  7. ↑ Frank Esser; Uwe Hartung. "Nazis, Pollution, and no Sex: Political Scandals as a Reflection of Political Culture in Germany". American Behavioral Scientist. 47 (1040). 2004: 1040–1071. doi:10.1177/0002764203262277. 13 December 2019 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 October 2013.
  8. ↑ Georg Hellack. "Press, Radio and Television in the Federal Republic of Germany" (Report). Inter Nationes. Bonn. 1992. 8 April 2015 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 27 April 2015.
  9. ↑ Christina Schäffner. "Bringing a German Voice to English-speaking Readers: Spiegel International". Language and Intercultural Communication. 5 (2). 2005: 154–167. doi:10.1080/14708470508668891. İstifadə tarixi: 4 October 2013.
  10. ↑ Anne Penketh; Philip Oltermann; Stephen Burgen. "European newspapers search for ways to survive digital revolution". The Guardian. Paris, Berlin, Barcelona. 12 June 2014. 17 July 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 January 2015.
  11. ↑ Ingomar Kloss; M. Abe. Advertising Worldwide: Advertising Conditions in Selected Countries. Springer Science & Business Media. 1 January 2001. səh. 130. ISBN 978-3-540-67713-0. 8 April 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 March 2015.
  12. ↑ "European Publishing Monitor" (PDF). Turku School of Economics (Media Group). March 2007. 10 October 2017 tarixində orijinalından (Report) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 March 2015.
  13. ↑ Stephan Russ-Mohl. "The Lemon Dealers". Der Tagesspiegel. 27 June 2007. 23 December 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 December 2014.
  14. ↑ "The Relotius Case: Answers to the Most Important Questions". Spiegel Online. 19 December 2018. 8 January 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 December 2018.
  15. ↑ Connolly, Kate. "Der Spiegel says top journalist faked stories for years". The Guardian. 19 December 2018. 8 January 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 December 2018.
  16. ↑ Thomas Edelmann. "The splash of color did nothing more than get on Spiegel employees' nerves" (ingilis). 15 November 2011. 2014-07-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-07-12.
  17. ↑ Die Spiegel-Gruppe in Zahlen: Gesellschafter und Beteiligungen Arxivləşdirilib 2012-02-25 at the Wayback Machine Spiegel-Gruppe
  18. ↑ "Trauer um Claus Jacobi". Spiegel Online. 2016-10-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-08-18.
  19. ↑ Gestorben: Monica Böhme Arxivləşdirilib 2020-08-10 at the Wayback Machine, Der Spiegel, 30. Juli 1990
  20. ↑ Richter, Konstantin. "Shop Stewards". Columbia Journalism Review. 18 August 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 June 2016.
  21. ↑ "Davids Medienkritik: Der Spiegel's ex-editor-in-chief Stefan Aust Denies Anti-American Populism". Medienkritik.typepad.com. 2022-04-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-12-16.
  22. ↑ Eric Pfanner. "As One German Weekly Falters, Another Celebrates Big Gains". The New York Times. Serraval. 29 April 2013. 10 March 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 November 2014.
  23. ↑ Eric Pfanner. "New Der Spiegel Editor will Also Oversee Web Business". The New York Times. Serraval. 29 April 2013. 16 May 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 October 2013.
  24. ↑ Brinkbäumer Chefredakteur des SPIEGEL, Harms Chefredakteur von SPIEGEL ONLINE - SPIEGEL ONLINE Arxivləşdirilib 2022-07-31 at the Wayback Machine. Website Spiegel Online. Abgerufen am 13. Januar 2015.
  25. ↑ horizont.net: Details zur Brinkbäumer-Abberufung. So baut Geschäftsführer Thomas Hass den Spiegel um Arxivləşdirilib 2021-05-13 at the Wayback Machine (abgerufen am 23. August 2018)
  26. ↑ Klaus Brinkbäumer neuer „Spiegel“-Textchef Arxivləşdirilib 2021-10-24 at the Wayback Machine. mediummagazin.de. Abgerufen am 18. Juni 2015
  27. ↑ Chefredakteur Klaus Brinkbäumer verlässt den SPIEGEL Arxivləşdirilib 2020-11-09 at the Wayback Machine, spiegel.de, 15. Oktober 2018