Desizionizm

Desizionizm (alm. Dezisionismus‎, qərarçılıq) ― əxlaqi və ya hüquqi göstərişlərin siyasi aktorlar tərəfindən qəbul edilən qərarların nəticəsi olduğunu müdafiə edən siyasi, etik və hüquqi doktrina. Əlavə olaraq, qərarın əsaslılığı onun məzmununda deyil,[1] müvafiq orqan tərəfindən lazımi qaydada qəbul edilməsindədir.[2]

Desizionizm doktrinası alman hüquqşünası Karl Şmitt tərəfindən irəli sürülüb. Şmitt hesab edirdi ki, qanunun qüvvədə olmasını müəyyən edən faktiki hökmlər deyil,[3] onun müvafiq orqanlar tərəfindən qanuna salınması faktıdır. Daha sonra Şmitt NSDAP üzvü olduqda nasist siyasətinə haqq qazandırmaq üçün qərar qəbul etmədən istifadə etdi. Şmitt “Fürer qanunu yaradıb, Fürer qanunu müdafiə edir” deyimi ilə tanınır.[4]

  1. Carl Schmitt: Gesetz und Urteil, 2nd edition, München 1969.
  2. Oliver W. Lembcke, Claudia Ritzi, Gary S. Schaal (eds.): Zeitgenössische Demokratietheorien: Band 1: Normative Demokratietheorien, Springer, 2014, p. 331.
  3. Carl Schmitt: Politische Theologie: Vier Kapitel zur Lehre von der Souveränität, München 1922.
  4. Cristi, Renato. Decisionism // The Encyclopedia of Political Thought. Wiley Online Library. 15 September 2014. 831–833. doi:10.1002/9781118474396.wbept0244. ISBN 9781405191296. 11 July 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 July 2023.