Diospyros chaffanjonii

Üfüqi dovşanalması (lat. Cotoneaster horizontalis) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin dovşanalması cinsinə aid bitki növü.

Üfüqi dovşanalması
Elmi təsnifat
Beynəlxalq elmi adı
  • Cotoneaster horizontalis Decne.
    • Cotoneaster acuminatus var. prostratus Hook. ex Decne.
  • Cotoneaster davidianus hort. ex Dippel
    • Cotoneaster horizontalis var. horizontalis horizontalis
  • Diospyros chaffanjonii H.L‚v.

Təbii yayılması

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Təbii şəraitdə Krımda, Qafqazda, Sibirdə, Orta və Mərkəzi Avropada, Monqolustanın şimalında, Himalayda, Çində yayılmışdır.

Botaniki təsviri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Hündürlüyü 2-3 m-ə çatan, dəyirmi çətirli, yarpağını tökən, çox budaqlı koldur. Cavan budaqları tükcüklərlə örtülüdür. Ağac yaşlandıqca bu tükcüklər hamar və parlaq olur. Yarpaqları yarımdairəvi və ya enli-oval şəkilli olub, diametri 2-5 sm-dir, üst səthi tünd-yaşıl, hamar, alt səthi isə boz keçətükcüklüdür. May ayında çiçəkləyir. Çiçəklər ağımtıl-çəhrayıdır, 2-4 ədəd olmaqla aşağı əyilmiş salxım çiçəkqrupuna yığılmışdır. Meyvələri tünd-qırmızı rəngli, çəyirdəkmeyvədir, avqust ayında yetişir.

Bitki torpağa tələbkar deyil, lakin əhəngli torpaqlarda daha yaxşı bitir. Şaxtaya, quraqlığa davamlı koldur.

Azərbaycanda yayılması

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Böyük Qafqazda təbii halda rast gəlinir.

Güclü inkişaf etmiş kök sisteminə görə torpağın bəkidilməsi üçün yararlıdır. Yaşıllaşdırmada istifadə üçün əlverişlidir.