Eretriyanın mühasirəsi

Eretriyanın mühasirəsi (e.ə. 490-cı il) — Datis və II Artafernin Yunanıstana yürüşü zamanı yunan Eretriya şəhərinin İran qoşunları tərəfindən mühasirəyə alınması və ələ keçirilməsi.

Eretriyanın mühasirəsi
Yunan-İran müharibələri
Tarix	e.ə. 490
Yeri	Eretriya, Evbeya
Nəticəsi	iranlıların qələbəsi
Münaqişə tərəfləri
Eretriya Əhəmənilər dövləti, Kiklad adaları
Komandan(lar)
naməlum Datis, II Artafern
Tərəflərin qüvvəsi
8 min nəfər, 40 gəmi 20 min — 60 min nəfər, 600 gəmi

İranlıların yunan ərazilərinə ilk zorla girmələrinin səbəbi yunanların İoniya üsyanında iştirak etmələri idi. Belə ki, eretriyalılar və afinalılar İran hökmranlığından qurtulmaq istəyən İoniya şəhərlərinə kömək üçün qüvvələr göndərmişdilər. Eretriyalılar və afinalılar Sardis şəhərini zəbt edib yandıra bildilər, lakin sonra ağır itkilərlə geri çəkilmək məcburiyyətində qaldılar. İran hökmdarı I Dara eretriyalılar və afinalılardan intiqam almağa qərar verdi.

Ioniya üsyanı Lada döyüşündən sonra tam yatırıldı və ondan sonra Dara Yunanıstanın fəthi üçün planlar qurmağa başladı. E.ə. 490-cı ildə Datis və II Artafernin komandanlığı altında hərbi dəniz qüvvəsini Egey dənizinə göndərdi. Daranın əmri Kiklad adalarının tabe edilməsi və sonra Afina və Eretriyaya qarşı cəza ekspedisiyaları həyata keçirməkdən ibarət idi. Egey dənizində müvəffəqiyyətli yürüşdən sonra iranlılar Evbeyaya yaxınlaşaraq Eretriyanı mühasirəyə aldılar. Mühasirə altı gün çəkdi və sonda Eretriya zadəganlarının beşinci kolonnası şəhəri iranlılara təslim etdilər. Daranın əmri ilə şəhər talan edildi və əhali əsarət altına alındı. Tutulan eretriyalılar İrana göndərildilər və Xuzistana müstəmləkəçi olaraq yerləşdirildilər.^[1]

Eretriyanı aldıqdan sonra İran donanması Afina tərəfə üzdü və Marafon buxtasında dayandı. Afina ordusu onlara qarşı hərəkət etdi və ilk İran istilasını bitirən məşhur Marafon döyüşündə qələbə qazandı.

• Herodot. Tarix (Herodot)