Eyfema

Eyfema (lat. Zegris eupheme) — zeqris cinsinə aid kəpənək növü. Cənubi Qafqaz endemidir.

Eyfema
Elmi təsnifat
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Eyfema
Beynəlxalq elmi adı
Zegris eupheme menestho
Şəkil axtarışı

Sarımtıl-ağ rəngli gündüz kəpənəyidir. Ön qanadlarının zirvəsi bozumtul-qara rəngdə olub, narıncı-sarı, bəzən isə qırmızı ləkəlidir, arxa qanadlar üzərində isə şəffaf yaşılımtıl-mərməri naxışlar vardır.^[1]

Cənubi Qafqazda, Naxçıvan MR və Talışın (Zuvand) dağətəyi və dağlıq yerlərinin kserofil bitkilər bitən bölgələrində yayılmışdır.

Dağ kserofitləri ilə örtülü dərə və yamaclarda yaşayır. Kəpənəklərin qanadlarının eni açıq halda 40-45 mm-ə çatır. Mayda və iyunun əvvəlində uçurlar. Uçuşları xırıltılı və sürətlidir. Tırtılları iyun-iyul aylarında şüvəran bitkisinin yarpaqları ilə qidalanır. Puplaşma çim içərisində keçir və puplar qışlayır. İldə bir nəsil verir. Tırtıllar üzərində ichneumonidae və braconidae fəsiləsindən olan müxtəlif minicilər parazitlik edir. ^[2]

Sabit azsaylı növdür. R.Əffəndi tərəfindən Naxçıvan MR-da 4, Talışda 5 kəpənəyi qeydə alınmışdır.

Yaşayış sahələrinin mal-qara tapdağına çevrilməsi, ot örtüyünün insanlar tərəfindən biçilməsi məhdudlaşdırıcı amillərdəndir.

Tutulmasının qadağan edilməsi qorunması üçün qəbul edilmiş tədbirlərdəndir. Rusiyanın, Ukraynanın Qırmızı kitabına və Azərbaycanın Qırmızı kitabinın I nəşrinə daxil edilmişdir.

Kəpənəyin yayıldığı ərazilərdə qorunan sahələrin təşkil edilməsi, onun sayı və populyasiyanın vəziyyəti barədə məlumat əldə etmək üşün hər il monitorinqlərin keçirilməsi qorunması üçün məsləhət görülən tədbirlərdəndir.

1. Azərbaycan SSR-in Qırmızı kitabı. 1989.
2. Azərbaycanın Qırmızı kitabı. II cild. Bakı: 2013.
3. Эффенди Р.М. Высшие чешуекрылые Азербайджана. Автореф.дис.канд.биол.наук. Баку: 1971, 24 с.
4. Коршунов Ю.П. Каталог булавоусых чешуекрылых (Lepidoptera, Rhopalocera) фауны СССР. Энтомологич. обозрение. т. LI. вып. 1-2, 1972, с. 136-154, 352-368.