Fəridə Hicran

Fəridə Hicran — azərbaycanlı folklorşünas alim ,filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, AMEA Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun "Türk xalqları ədəbiyyatı" şöbəsinin böyük elmi işçisi, Azərbaycanda yuxu yozumlarının əsas tədqiqatçılarından biridir. Azərbaycan Respublikası Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsinin Şura üzvüdür. Publisist yazıçı, şairə və I Qarabağ müharibəsi qazisidir. Azərbaycan Yazıçılar birliyinin üzvüdür.[1]. Qarabağ gerçəkliklərini Haaqa Ədalət Məhkəməsinə çatdıran ilk yazar və məşhur "Qarabağda talan var" kitabının müəllifidir. Bu kitab müəllif tərəfindən Haaqa Ədalət Məhkəməsinin kitabxanasına təqdim edilmişdir

Fəridə Hicran
Fəridə Talıb qızı Vəliyeva
Doğum tarixi 26 dekabr 1960(1960-12-26) (63 yaş)
Doğum yeri Seyidli, Ağdam rayonu, Azərbaycan SSR, SSRİ
Vətəndaşlığı SSRİ SSRİ→
Azərbaycan Azərbaycan
Milliyyəti azərbaycanlı
Elm sahəsi folklorşünaslıq
Mükafatları Qızıl Qələm(2019), Xan qızı Natəvan mükafatı, Tərəqqi medalı, Xalqın nüfuzlu ziyalısı

Kitabları

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. Yuxu və onun rəmzləri. Bakı: Elm, 1990.
  2. Qarabağda talan var. Bakı: Gənclik, 1992, 160 səh.
  3. Azərbaycan mühacirət folklorşünaslığı. Bakı: Qartal, 2009, 175 səh.
  4. Ruhumuzun irmaqları. Bakı: Elm və təhsil, 2010, 102 səh.
  5. Yuxular-yozmalar və röyanın sirləri müdriklərimizin idrak xəzinəsində. Bakı: Elm və təhsil, 2011, 190 səh.
  6. Güzgü arxetipi folklorda. Mənim güzgülü dünyam. Bakı: Elm və təhsil, 2012, 55 səh.
  7. Qız qalası mövzusu folklorda və bədii ədəbiyyatda. Bakı: Elm və təhsil, 2012.
  8. Zinət əşyalarının mifik anlamı. Bakı: Elm və təhsil, 2013, 160 səh.
  9. Polis təhqiqatı. Bakı: Elm və təhsil, 2013, 111 səh.
  10. Tale varmı? Bakı: Elm və təhsil, 2013, 103 səh.
  11. Hekayələr, oçerklər, miniatürlər. Bakı: Elm və təhsil, 2014 (3-cü nəşr), 83 səh.
  12. Məni görməmisən. Bakı: Aspoliqraf, 2014, 136 səh.
  13. Yunus Əmrə və Folklor. Bakı. Elm və təhsil. 2018, səh.243
  14. Muxtar Auezovün hekayə yaradıcılığında folklor ənənələri, Bakı. Elm və təhsil, 2018 səh.155
  15. Mine Mengi Əski Türk Ədəbiyyatı tarixi Elm və təhsil, 2018. səh.335 (tərcümə)
  16. Qarabağin sorağında.2021

Elmi fəaliyyəti

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Elmi məqalələr

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. Bəhruz Həqqi və onun Koroğlu Tarixi Mifoloji Gerçəklik əsəri[2]
  2. "Almaniyada Azərbaycan folklorunun nəşri"[3]
  3. "Bayatılarımızda Qarabağ qoxusu"[4]
  4. "Məxdumqulu yaradıcılığında şifahi xalq ədəbiyyatı motivləri" ədəbi əlaqələr jurnalı,Bakı,Elm və təhsil 2014, 5 iyun, səh-154–160[5]
  5. "Sarıqamış və Qarabağ bayatılarının bəzi ortaq özəllikləri"[6]
  6. "Abdulla Tokay və Azərbaycan"[7]
  7. "XIII-XV əsrlər Anadilli Türk şeirimdə Multikultural dəyərlər"[8]
  8. "Yunus Əmrə yaradıcılığında şeir şəkillər"[9]
  9. Fərhad və şirin invariantı və yazılı ədəbiyyat ( XIII–XV əsr türkdilli ədəbiyyata istinadən)[10]
  10. "Quş dilin bilən Suleyman obrazı XIII əsr anadilli türk poeziyasında"[11]
  11. "XIII-XVIII əsr anadilli türk şeirimdə eşq motivi"[12]
  12. "XII-XV əsrlər anadilli Türk şeirimdə eşq motivi"[13]
  13. "XIV əsr Türkdilli poeziyanın Görkəmki nümayəndələrindən olan Qazi Bürhanəddin Əhmədini yaradıcılığında eşq aləmi və folklor örnəkləri"[14]
  14. "XIII-XV əsrlər Türk poeziyasında İlahi eşq anlamında Seyri-sülük və Salikın dərəcələri"[15]
  15. "Qazi Burhanəddin lirikasında qiymətli daşların semantikası"[16]
  16. "Sultan Vələd Təsəvvüf,İlahi eşq və folklor kontekstində"[17]
  17. "Gülşəhri XIV əsr Anadilli Türk poeziyasının nümanyəndəsi kimi"[18]
  18. "Ariflik dərəcəsinə çatmaqda eşqin rolu"[19]
  19. "Əhməd Fakihin həyat,yaradıcılığına və mənqəbələrinə yeni bir nəzər"[20]
  20. "Muxtar Auezovun "Abay " romanında folklor ənənələri"[21]
  21. "Bəxtiyar Vahabzadə yaradıcılığında Yunus Əmrə"[22]
  22. "XIII-XV əsrlər Anadilli Türk şeirimdə Multikultural dəyərlər"[8]
  23. "Yunus Əmrə yaradıcılığında şeir şəkillər"[23]

Konfranslar

[redaktə | mənbəni redaktə et]

1."Folklor nümunələri Yunus Əmrə yaradıcılığının qaynağı kimi" Yaşayan Yunus Əmrə Beynalxalq elmi konfransın materialları" Bakı,Elm və təhsil 2013 səh 733–742 2."Qarabağda Beşikbaşı oyunu Ritual kimi" Ümumittifaq kontekstində Qarabağ xalq oyunları və meydan tamaşaları mövzusunda Beynalxalq elmi konfransın materialları Tərtər şəhəri,14 noyabr 2014-cü il,səh 160–166

3."XIII-XV əsrlər Türk poeziyasında təbiət təsvirləri və təbiət gözəlliklərinin ətraf mühitdə rolu ". (konfrans dok. aid Beynəl.xaricdə) Uluslararası cevre ve ahlaq simpoziumu Türkiye , Adıyaman Universiteti 24–26 oktyabr 2014

4. "Mövlana Cəlaləddin Rumi və Yunus Əmrə yaradıcılığında səsləşən məqamlar." Çağımızda görünən orta əsrlər"Beynalxalq konfrans səh 99–103,Bakı Elm RNPM-mətbəəsi II beynalxalq elmi konfrans. 2014 səh 99–103

5. "Yunus Əmrə yaradıcılığı və "Kitabi Dədə Qorqud" dastanları arasında genetik varislik. "Kitabi- Dədə- Qorqud" və Türk dünyası Beynəlxalq elmi konfransın materialları. Bakı 2015, 29 dekabr,səh 137–142

6."Azərbaycan Kəlaqayısı mifik inanclar kontekstində"Azərbaycan folklore nümunələrində milli mənəvi dəyərlərin təcəssümü movzusunda Respublika Elmi konfransın materialları,Bakı,3 iyun 2015,Elm və təhsil,səh 103–109

7.Yunus Əmrə və Füzuli yaradıcılığında folklor paralelliyi" Türk xalqları əbəbiyyat :------,inkişaf mərhələləri və problemləri mövzusunda Beynalxalq elmi konfrans materialları Bakı,elm təhsil 2015 1–2 dekabr səh 45–49

8."Yunus Əmrə ilahiləri " III Uluslararası Yunus Emre simpozyumu14–16 ekim.Manisa Türkiye Yunus Emre Belediyyesi.2016 oktyabr

9."Bəkir Çobanzadə poeziyasında folklorizm"XV Beynalxalq elmi konfrans Bakı 2 may 2016 səh 304

10. "Hacı Bektaş Vəli şeirimdə əski,Türk inancları və folklor qaynaqları"Türkeloji elmi mədəni hərəkatda ortaq dəyərlər və yeni çağırışlar mövzusunda Beynalxalq konfrans 14–15 noyabr 2016,Elm və təhsil nəş.səh 354

11."Vərqa və Gülşa əsəri folklor və divan ədəbiyyatı kontekstində"Mənəvi sərvətimizin sorağında, AMEA-nın muxbir üzvü,prof. E.Səfərlinin 80 illik yubleyinə həsr edimiş Respub.elmi konfransı Bakı 2018 elm və təhsil səh .117–122

12."XIII əsr Türk poeziyası Multikulturalizm ideyalarının bədii mənbəyidir"Bakı,4–5 dekabr 2018.Beynalxalq elmi konfransın materialları,Bakı 4–5 dekabr 2018

13."XIII-XV əsr anadilli Türk ədəbiyyatında folklor ənənələrinin izləri və müasir dövlətçiliyimizin bu ənənələrə verdiyi qiymət"Dövlətçilik və folklor mövzusunda elmi konfransın materialları,Bakı 2018 13 noyarbr səh 162–171

14. "İlahi eşq anlamı Firudin bəy Koçərli tədqiqatlarında" Azərbaycan elminin və təhsilinin müasir problemləri mövzusunda Beynalxalq elmi konfrans materialları.Bakı Qazax 2019,Zərdabi nəsti.mmc 5203,səh 243–246

15."Nuh Peyğəmbər obrazı XIII–XV əsr Türkdilli poeziyada"Türkiyə Anadolu uluslararası ağrı dağı və Nuhun gəmisi simpoziumu 2019. 16–18 oktyabr səh 122–12

Mükafatlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. Qızıl Qələm (16 yanvar 2019)
  2. Media mükafatı laueratı
  3. Xan qızı Nətavan mükafatı
  4. Xalqın nüfuzlu ziyalısı
  5. Tərəqqi medalı[24]
  6. İlin işgüzar xanımı (2021)
  7. Xalqın nüfuzlu ziyalısı

Qalereya

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Atalar sözündə Qarabağ qoxusu
    Atalar sözündə Qarabağ qoxusu
  • Azərbaycan mühacirət folklorşünaslığı
    Azərbaycan mühacirət folklorşünaslığı
  • Qarabağda talan var
    Qarabağda talan var
  • Ruhumuzun irmaqları
    Ruhumuzun irmaqları

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. Fəridə Vəliyeva Talıb qızı
  2. Azərbaycan qadınlarının təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı
  3. Xocalı faciəsi
  4. Fəridə Hicran Ağdam ziyalıları ilə görüşdü
  5. Fəridə Hicran yazır!!!
  6. Qarabağ qaziləri… Fəridə Hicran yazdı….
  7. Qarabağda talan var..
  8. Ədəbiyyat İnstitutunda Türkiyənin təsəvvüf alimlərilə görüş keçirilib
  9. Qarabağın ilaxır çərşənbəsi

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ "Fəridə Hicran". 2021-06-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-06-10.
  2. ↑ Bəhruz Həqqi və onun Koroğlu Tarixi Mifoloji Gerçəklik əsəri..Ədəbi Əlaqələr,Bakı,Qartal,2004,14 aprel, I toplu,səh 36–43.
  3. ↑ "Almaniyada Azərbaycan folklorunun nəşri" Ədəbi əlaqələr II toplu səh 45–50 Bakı,Qartal,2006 səh 45–50
  4. ↑ "Bayatılarımızda Qarabağ qoxusu" Folklor və Etnoqrafiya Bakı 25 oktyabr,N:3 səh 53–59
  5. ↑ "Məxdumqulu yaradıcılığında şifahi xalq ədəbiyyatı motivləri" ədəbi əlaqələr jurnalı,Bakı,Elm və təhsil 2014, 5 iyun, səh-154–160
  6. ↑ "Sarıqamış və Qarabağ bayatılarının bəzi ortaq özəllikləri" Filoloqiya məsələləri,2014, N=5,Elm və təhsil səh 442–447
  7. ↑ "Abdulla Tokay və Azərbaycan" Filoloqiya məsələləri,elm və təhsil nəşriyyatı 2014,səh 510–516
  8. ↑ 1 2 "XIII-XV əsrlər Anadilli Türk şeirimdə Multikultural dəyərlər" Ədəbiyyat məcmuəsi,XXVIII cild,Bakı,elm və təhsil 2016-ci il səh 211–218
  9. ↑ "Yunus Əmrə yaradıcılığında şeir şəkillər". Poetika-izm səh 210–218 N=2 Bakı elm və təhsil.
  10. ↑ Fərhad və şirin invariantı və yazılı ədəbiyyat ( XIII–XV əsr türkdilli ədəbiyyata istinadən) Poetika-izm 2017 Bakı 2017,elm və təhsil s.120–128
  11. ↑ Quş dilin bilən Suleyman obrazı XIII əsr anadilli türk poeziyasında filoloqiya məsələləri ,2017 N=17,elm təhsil səh 274
  12. ↑ "XIII-XVIII əsr anadilli türk şeirimdə eşq motivi"Filoloqiya məsələləri,Bakı elm və təhsil 2018 N=13 səh 229–238
  13. ↑ "XII-XV əsrlər anadilli Türk şeirimdə eşq motivi"Filoloqiya məsələləri,Bakı 2018,elm və təhsil,səh 229–238 N=13
  14. ↑ "XIV əsr Türkdilli poeziyanın Görkəmki nümayəndələrindən olan Qazi Bürhanəddin Əhmədini yaradıcılığında eşq aləmi və folklor örnəkləri" Filoloqiya məsələləri,2019 N=3 səh 298–306 Bakı,elm və təhsil.
  15. ↑ "XIII-XV əsrlər Türk poeziyasında İlahi eşq anlamında Seyri-sülük və Salikın dərəcələri" ( İngilis-dilində) Kopernik Naukoviy Visnik Mijdinorodnova qumanitornovo Universitet vipusk 42 seriya filoloqiya.Ukrayna 2019, Vidavichni Dim Feltika,səh 99–102
  16. ↑ "Qazi Burhanəddin lirikasında qiymətli daşların semantikası" 2019.Poetika.izm 2019 N=1 elm və təhsil səh 10–16
  17. ↑ "Sultan Vələd Təsəvvüf,İlahi eşq və folklor kontekstində"Filoloqiya və sənətşunaslıq,Bakı,2019 N=2 elm və təhsil,səh 188–194
  18. ↑ "Gülşəhri XIV əsr Anadilli Türk poeziyasının nümanyəndəsi kimi"Müqayisəli Ədəbiyyatşunaslıq Beynalxalq elmi jurnal 2019 N=1 Bakı,elm və təhsil səh 93–100
  19. ↑ "Ariflik dərəcəsinə çatmaqda eşqin rolu"Dil və ədəbiyyat,Beynalxalq elmi nəzəri jurnalı.BDU 2019 Bakı 2019,səh 260–265
  20. ↑ "Əhməd Fakihin həyat,yaradıcılığına və mənqəbələrinə yeni bir nəzər" Risalə,elm və təhsil 2019,səh 95–102 elmi araşdırmalar jurnalı.
  21. ↑ Muxtar Auezovun "Abay " romanında folklor ənənələri səh.222–126 Müqayisəli Ədədbiyyatşünalıq , 2020 N2
  22. ↑ "Bəxtiyar Vahabzadə yaradıcılığında Yunus Əmrə" Risalə 11-ci cild Bakı Elm və təhsil 2015 səh 127–128
  23. ↑ "Yunus Əmrə yaradıcılığında şeir şəkillər"poetika-izm səh 210–218 N=2 Bakı elm və təhsil səh. 210–218
  24. ↑ "Azərbaycan qadınlarının təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı". 2021-04-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-06-10.
 Elm xadimi ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.