Faqositoz

Faqositoz (q.yun. φαγεῖν "udmaq" + κύτος "hüceyrə") — hüceyrələrin (protozoy və ya xüsusi hazırlanmış qan hüceyrələri və orqanizm toxumaları - faqositlər) bərk hissəcikləri tutması və həzm etməsi prosesi.

Faqositoz pinositozla birlikdə endositozun bir növüdür. Bəzi hüceyrələrdə faydalı maddələr əldə etmək üçün istifadə olunur və bir hüceyrəli orqanizmlər üçün qidalanma ilə homologdur. Çoxhüceyrəli heyvanlarda bu proses tullantıların və patogenlərin çıxarılması funksiyasını öz üzərinə götürmüşdür[1][2].

Faqositlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İnsanlarda iki növ peşəkar faqosit var:

  • neytrofillər
  • monositlər

Makrofaqlar və neytrofillər infeksiya və ya iltihab bölgəsinə bakteriyalar və yoluxmuş toxuma tərəfindən ifraz olunan maddələr və ya bakteriyalar və zərdab zülallarının tamamlayıcı sistemi arasında kimyəvi qarşılıqlı təsirlərlə cəlb olunur. Neytrofillər təsadüfən onlarla qarşılaşdıqdan sonra da hissəcikləri qəbul edə bilirlər[3].

Bəzi digər heyvanlarda oositlər, plasental hüceyrələr, bədən boşluğunu əhatə edən hüceyrələr və tor qişanın piqment epiteli faqositoz edə bilir [4].

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ "Mənbə". 2023-07-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-07-04.
  2. ↑ https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S096517481830482X (#bare_url_missing_title). 2023-07-04 tarixində arxivləşdirilib.
  3. ↑ "Faqositoz | Tərif, Proses və Nümunələr | Britannica". www.britannica.com (ingilis). 2023-05-22. 2023-06-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-07-04.
  4. ↑ Биологический энциклопедический словарь / глав. ред. М. С. Гиляров. — М.: Советская энциклопедия, 1986. — С. 664.