Fiame Naomi Mataafa

Afioga Fiamē Naomi Mata ʻ afa (29 aprel 1957, Apia)[1] (Şablon:IPA-sm) Samoanın yeddinci Baş Naziridir və eyni zamanda [[Faʻatuatua i le Atua Samoa ua Tasi]] (FAST) partiyasının lideri vəzidəsində[2][3] -ci ildən bəri xidmət edən Samoalı siyasətçi və ölkənin Ali Rəisdir (matai).[4]

Fiame Naomi Mataafa
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi 29 aprel 1957(1957-04-29) (67 yaş)
Doğum yeri
Partiya [[Faʻatuatua i le Atua Samoa ua Tasi]] (since 2021)
Təhsili Victoria University of Wellington
Fəaliyyəti siyasətçi
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar
Fiame Naomi Mataafa ʻ Gender Ədalətinin İnkişafı Proqramı üzrə BRIDGE təlim seminarında çıxış edirkən; Samoa — 19 yanvar 2014-cü il
Fiame Naomi Mataʻafa (ayaq üstdə, ən solda) Sakit okean adaları liderlərinin ABŞ Dövlət katibi Kondoliza Rays ilə görüşündə (ortada) Samoada — 26 iyul 2008-ci il

Samoa tarixinin ilk baş naziri olmuş Fiamē Mataʻafa Faumuina Mulinuʻu II- nin qızı olan Mata'afa da öz növbəsində Samoanın hökumət başçısı vəzifəsini icra edən ilk qadın və 1982-ci ildən bəri İnsan Hüquqlarını Müdafiə Partiyasının (HRPP) üzvü olmayan ilk qadın siyasətçidir. 2020-ci ilə qədər HRPP-nin üzvü olub, O həm də Samoa tarixində Nazirlər Kabinetinə təyin olunan ilk qadın olub. Mata'afa 1991–2006-cı illər arasında ölkədə baş nazir postunu tutmuş Tofilau Eti Alesana və [[Tuilaʻepa Saʻilele Malielegaoi|Tuilaʻepa Saʻilele Malieleqaoi]] hökumətlərində Təhsil Naziri vəzifəsini icra etmişdir. Bundan əlavə o, 2006–2011-ci illərdə Qadın naziri, 2011–2016-cı illərdə isə Ədliyyə naziri vəzifələrini icra edib.

Mata'afa 2016–2020-ci illər arasında Samoanın ilk qadın baş nazirinin müavini və HRPP liderinin müavini vəzifəsində çalışıb, ancaq o mübahisəli Torpaq və Titllər Qanununa qarşı istefa verib. Növbəti il yeni yaradılmış FAST partiyasına qoşuldu. Partiyanın 2021-ci ilin martında keçirdiyi seçdikdə yekdilliklə partiyanın lideri seçildi[5][6][7]

Mata ʻ 2021-ci il seçkilərində lazım olan səs çoxluğunu qazandı, lakin məğlub olan keçmiş Baş nazir [[Tuilaʻepa Saʻilele Malielegaoi]] vəzifəsini tərk etməkdən imtina etdi və yaranmış bu vəziyyət 2021-ci ildə Samoa konstitusiya böhranına səbəb oldu. Böhran 23 iyul 2021-ci ildə Samoanın Apellyasiya Məhkəməsi tərəfindən həll edildi və məhkəmə Mata ʻ fanın həmin ilin 24 Maydan bu yana ölkənin baş nazir olduğuna qərar verdi.[8][9][10]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ "F.A.S.T. celebrates Fiame's birthday". Samoa Observer. 1 May 2021. 1 May 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 May 2021.
  2. ↑ "Hon. Fiame Naomi Mata'afa". 9 November 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 August 2021.
  3. ↑ "THE HON FIAMÈ NAOMI MATA'AFA". Pacific Islands Forum. 9 November 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 August 2021.
  4. ↑ "THE HON FIAMÈ NAOMI MATA'AFA". Pacific Islands Forum. 9 November 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 August 2021.
  5. ↑ "Palemia". www.samoagovt.ws. 11 November 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 December 2021.
  6. ↑ "The 'gals' behind Samoa's first woman PM". BBC News (ingilis). 2021-12-08. 2022-07-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-12-08.
  7. ↑ "Samoa's first female leader has made history — now she faces a challenging future at home and abroad". The Conversation. 28 July 2021. İstifadə tarixi: 31 July 2021.
  8. ↑ Lanuola Tusani Tupufia - Ah Tong. "F.A.S.T. declared new Government as appeal upheld". Samoa Observer. 23 July 2021. 23 July 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 July 2021.
  9. ↑ Faa, Marian; Fennell, Jordan. "Samoa welcomes first female Prime Minister following court ruling, but not without challenges". ABC News (ingilis). 23 July 2021. İstifadə tarixi: 25 July 2021.
  10. ↑ "Samoa's political crisis ends and first female prime minister installed after court ruling". The Guardian (ingilis). 23 July 2021. 30 January 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 July 2021.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]