Ficar müharibələri (ərəb. حرب الفِجَار, Hərb əl-Ficar) — VI əsrin sonlarında əsasən Ərəbistanın iki böyük qəbilə konfederasiyası, Qureyş və Həvazin arasında baş vermiş döyüşlər. Mənbələrin məlumatına görə, döyüşlər dörd il ərzində səkkiz gün davam etmişdir.
| Ficar müharibələri | |
|---|---|
| Tarix | VI əsr |
Münaqişə adını döyüşlərin müharibənin qadağan edildiyi müqəddəs aylarda baş verməsindən alır. Bu, adətən ticarətin qəbilə çəkişmələrinin müdaxiləsi olmadan baş tutmasına imkan verən qadağadır.
Müharibə "Məkkə və Taif şəhərləri də daxil olmaqla iki böyük konfederasiya" arasında gedirdi: bir tərəfdən Qeys ( Qətafan istisna olmaqla) və digər tərəfdən Qureyş və Kinanə.[1] Müxtəlif Qeysi qəbilələri, o cümlədən Həvazin, Bəni-Səqif, Bəni-Əmir və Bəni-Süleym iştirak edirdi.[1][2]
Hiyrənin Ləxmi padşahı III Numan Bəni-Əmirinin başçısı Ürvə Rəhhəli padşahın karvanını Hicazda yerləşən Ukazda illik bazara aparmağı tapşırmışdı. Qəbiləsindən qovulmuş Kinanə üzvü Bərrad ibn Qeys bu tapşırığı tələb etmişdi, lakin padşahın sarayına tez-tez gələn Ürvə[3][4] Bərradı qanundankənar olduğu üçün ələ salmış, III Numanı bu vəzifəyə onun yerinə özünü təyin etməyə razı salmışdı.[3] O, karvanı Ukaza apararkən Ürvə Bərrad tərəfindən pusquya salınaraq öldürülmüş və o, karvanın məhsullarını ələ keçirmişdir.[3] Bərradın hücumu ərəblər arasında döyüşün qadağan edildiyi müqəddəs aylarda baş vermişdir.[1]
Buna cavab olaraq, Bəni-Əmirin və onun himayədar qəbiləsi olan Həvazinin başçısı Əbu Bəra öz qəbilələrini silahlanmağa çağırmışdı. Qureyşin lideri Hərb ibn Üməyyə Bərradın müttəfiqi idi,[5] lakin Qureyş də Ürvə və Əbu Bəranın mənsub olduğu Bəni-Əmirin qolu olan Kilab ilə yaxın əlaqələrə malik idi. Bəni-Əmirin digər qolu olan Kilab və Kəb, "Haram"da (ərəblər tərəfindən Məkkə ətrafındakı toxunulmaz hesab edilən ərazilər) Qureyş və digər qəbilələri də əhatə edən sosial-iqtisadi və dini pakt olan "Hüms"ə aid idi.[6][7] Kilab və Kəb "Haram"da yaşamırdı. Üzvlüklərini ana tərəfdən Qureyş nəslinə borclu idilər.[7]