General-leytenant (Azərbaycan)
General-leytenant — Azərbaycan hərbi birləşmələrində və dövlət orqanlarında verilən ali rütbə. Hərbi və xüsusi rütbə olmaqla iki əsas qrupa bölünür. General-leytenant rütbəsi Azərbaycan Respublikasının Prezidenti tərəfindən, əsasən, hərbi birləşmə və dövlət orqanı rəhbərlərinin müavinlərinə verilir.
| General-leytenant | ||
|---|---|---|
| ||
| Ölkə |
 Azərbaycan |
|
| Təsis edilib | 5 sentyabr 1991 | |
| Yuxarı rütbə | General-polkovnik | |
| Aşağı rütbə | General-mayor | |
| Analoji rütbə |
Vitse-admiral, II dərəcəli dövlət ədliyyə müşaviri, II dərəcəli dövlət miqrasiya xidməti müşaviri, 2-ci dərəcəli dövlət vergi xidməti müşaviri |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | ||
Tarixi
[redaktə | mənbəni redaktə et]SSRİ dövründə general-leytenant rütbəsi 7 may 1940-cı ildə təsis edilmiş və Fəhlə-Kəndli Qırmızı Ordusunun ali zabit heyətinə verilmişdir. Böyük Vətən müharibəsində və sonrakı illərdə bu rütbə müxtəlif kateqoriyalara bölünərək ittifaq respublikalarındakı, habelə Azərbaycan SSR-dəki şəxslərə SSRİ Nazirlər Sovetinin qərarı ilə verilmişdir.[1]
Azərbaycan 1991-ci ildə SSRİ-nin tərkibindən çıxaraq müstəqillik əldə etdikdən sonra general-leytenant rütbəsinin verilməsini Azərbaycan Respublikasının Prezidenti həyata keçirmişdir.
Təsnifatı
[redaktə | mənbəni redaktə et]"Xüsusi, hərbi və diplomatik rütbələrin ixtisas dərəcələri ilə qarşılıqlı uyğunlaşdırılması Qaydası"na əsasən general-leytenant rütbəsi hərbi dəniz donanmasındakı vitse-admiral ali hərbi rütbəsinə, prokurorluq və ədliyyə orqanlarındakı II dərəcəli dövlət ədliyyə müşaviri, miqrasiya orqanlarındakı II dərəcəli dövlət miqrasiya xidməti müşaviri, vergi orqanlarındakı 2-ci dərəcəli dövlət vergi xidməti müşaviri ali xüsusi rütbələrinə, birinci dərəcəli fövqəladə və səlahiyyətli elçi diplomatik rütbəsinə, eləcə də dövlət qulluğundakı 2-ci dərəcə dövlət müşaviri ixtisas dərəcəsinə uyğundur.[2]
Azərbaycanda hərbi birləşmələr və dövlət orqanlarında general-leytenant rütbəsi aşağıdakı kimi təsnifatlaşdırılır:
- Azərbaycan Ordusu və digər silahlı birləşmələrdə — general-leytenant ali hərbi rütbəsi;
- Silahlı birləşmələrdə və dövlət orqanlarında — tibb xidməti general-leytenantı ali hərbi və ali xüsusi rütbələri;
- Ədliyyə və prokurorluq orqanlarında — ədliyyə general-leytenantı ali hərbi və ali xüsusi rütbələri;
- Gömrük orqanlarında — gömrük xidməti general-leytenantı ali xüsusi rütbəsi;
- Daxili işlər orqanlarında — polis general-leytenantı ali xüsusi rütbəsi;
- Fövqəladə hallar orqanlarında — daxili xidmət general-leytenantı ali xüsusi rütbəsi;
- Feldyeger rabitəsi orqanlarında — feldyeger xidməti general-leytenantı ali xüsusi rütbəsi.
Fərqlənmə nişanları
[redaktə | mənbəni redaktə et]Poqonlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]| Ali hərbi rütbələr | Ali xüsusi rütbələr | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| General-leytenant | Ədliyyə general-leytenantı | Polis general-leytenantı | Gömrük xidməti general-leytenantı | Ədliyyə general-leytenantı | Daxili xidmət general-leytenantı | Feldyeger xidməti general-leytenantı | ||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Azərbaycan Ordusu və digər silahlı birləşmələrdə | Hərbi Hava Qüvvələrində | Dövlət Sərhəd Xidmətində | Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətində | Xarici Kəşfiyyat Xidmətində | Ədliyyə və prokurorluq orqanlarında | Daxili işlər orqanlarında | Gömrük orqanlarında | Ədliyyə və prokurorluq orqanlarında | Fövqəladə hallar orqanlarında | Feldyeger rabitəsi orqanlarında |
Rəhbər vəzifədə çalışan şəxslərin poqonları sünbül təsviri ilə haşiyələnir. Mərasim geyimlərində isə poqonların üzərinə qızılı rəngdə naxışlı örtük çəkilir.
| Ali hərbi rütbələr | Ali xüsusi rütbələr | |||
|---|---|---|---|---|
| General-leytenant | Gömrük xidməti general-leytenantı | |||
|
|
|
|
|
| Azərbaycan Ordusu və digər silahlı birləşmələrin rəhbəri vəzifəsində | Dövlət Sərhəd Xidmətinin rəisi vəzifəsində | Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin rəisi vəzifəsində | Xarici Kəşfiyyat Xidmətinin rəisi vəzifəsində | Dövlət Gömrük Komitəsinin sədri vəzifəsində |
Həmçinin bax
[redaktə | mənbəni redaktə et]İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ Ҝенерал // Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [10 ҹилддә]. VI ҹилд: Куба—Мисир. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1982. С. 59.
- ↑ "Xüsusi, hərbi və diplomatik rütbələrin ixtisas dərəcələri ilə qarşılıqlı uyğunlaşdırılması Qaydası"nın təsdiq edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı // Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu. № 6. Bakı. 2021. S. 1157–1165.