Girdə xul

Girdə xul (lat. Neogobius melanostomus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin şüaüzgəclilər sinfinin xulkimilər dəstəsinin xullar fəsiləsinin xul cinsinə aid heyvan növü. Başqa növlərdən bədəninin xarakter quruluşuna görə fərqlənir.

Girdə xul
Elmi təsnifat
Ranqsız:
Ranqsız:
Ranqsız:
Ranqsız:
Ranqsız:
Aləm:
Yarımaləm:
Tipüstü:
Yarımtip:
Ranqsız:
Yarımsinif:
Ranqsız:
Dəstəüstü:
Dəstə:
Fəsilə:
Cins:
Növ:
Girdə xul
Beynəlxalq elmi adı

Morfoloji əlamətləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Baş və bədəni dəyirmi və bir qədər qısaldılmış formadadır. Dodaqları bir qədər ətli formadadır. Alnının eni gözünün diametrinə bərabərdir. Ağzı kiçikdir və gözün ön kənarına qədər çatmır. Qarun üzgəci anusa qədər çatır. Birinci bel üzgəcində böyük qara ləkə olur. Burnu kütdür. Bədəni piqmentlidir. Bədəninin yanlarında uzunsov tünd-qonur ləkələr olur.

Girdə xul Xəzər dənizinin sahil boyu çox dərin olmayan sahələrində yayılmışlar. Eyni zamanda çaylarda, göllərdə və su anbarlarında təsadüf olunur. Həmçinin Azov və Qara dənizlərinin, o sıradan çayların, göllərin, su anbarlarının ən adi xulkimi növüdür. Xaçmazdan Astaraya qədər kütləvi növ sayılır. Şimal-Şərqdə isə onun sayı azalır.

Yaşayış yeri və həyat tərzi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Girdə xulun qidasını dənizdə yaşayan molyuskalar təşkil edir. Molyuskalar içərsində əsas yeri metilaster tutur.

2-3 yaşında cinsi yetişkənliyə çatır. Volqanın deltasında və Dağıstan sahillərində may-iyun aylarında, Azərbaycan sahillərində isə may - sentyabr aylarında çoxalırlar. Dişi girdə xulun hər biri 328-1331 ədəd kürü verir. Kürüsünü hissə-hissə tökür.

Təsərrüfat əhəmiyyəti

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Vətəgə əhəmiyyəti yoxdur, həvəskar balıqçılar tərəfındən ovlanır.[2]

  1. Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1996.
  2. Əsgerov F.S., Zaytsev Y.Y., Qasımov R.Y., Quliyev Z.«Biomüxtəliflik: Xəzərin əsrarəngiz balıqları» “Bəşər-XXI” nəşriyyatı, Bakı, 2003,  səh76.