Həsi Abdullayev

Həsi Abdullayev (25 dekabr 1910, Qaraağac, Zəngəzur qəzası, Yelizavetpol quberniyası, Rusiya imperiyası – 23 mart 1967, Bakı) — Azərbaycan tarixçisi, tarix elmləri doktoru (1963), professor (1964). ADU-da baş müəllim (1941-1948, Bakı Ali Partiya Məktəbində kafedra müdiri (1945-1955) işləmiş, 1956-cı ildən ömrünün sonunadək Azərbaycan SSR EA Tarix İnstitutunda şöbə müdiri olmuşdur. Tədqiqatları Azərbaycan tarixinin son orta əsr dövrünün (18 əsr) öyrənilməsinə həsr edilmişdir. H. Abdullayev Azərbaycan-Rusiya münasibətləri tarixinin (XVIII əsrin ikinci yarısı) ilk tədqiqatçısıdır.

Həsi Abdullayev 25 dekabr 1910-cu ildə Rusiya İmperiyasının Qubadlı rayonunun Qarağac kəndində anadan olmuşdur^[1]. Orta təhsilini Qubadlıda alan Həsi 1927-28-ci illərdə Şuşa Pedoqoji Məktəbində oxuyur, 1929-cu ildə Gəncə Dəmiryol Məktəbində müəllim işləyir. 1930-cu ildə Bakı pedagoji məktəbində təhsilini davam etdirir. 1939-40-cı illərdə Moskva Dövlət Universitetinin aspiranturasında təhsil alır və "Qubalı Fətəli xanın Şimali-Şərqi Azərbaycan dövlətini yaratmaq siyasəti" mövzusunda dissertasiya işini müdafiə edir.

H. Abdullayev müdafiədən sonra Bakıya qayıtmış, 1941-1948-ci illərdə ADU-da baş müəllim, Azərbaycan SSR EA-da elmi işçi kimi fəaliyyət göstərmişdir. 1943-cü ildə Azərbaycan KP Mərkəzi Komitəsinin məsul təşviqatçısı, 1944-cü ildən isə Azərbaycan SSR Xarici İşlər Nazirliyində məsul vəzifəyə təyin olunmuşdur.

1945-1955-ci illərdə Azərbaycan KP Mərkəzi Komitəsinin təbliğat şöbəsinin müdiri, mühazirəçilər qrupunun sədri, Azərbaycan KP MK-nın yanında Bakı Ali Partiya Məktəbində SSRİ tarixi kafedrasının müdiri işləmişdir. O, 1956-1967-ci illərdə Azərbaycan SSR EA Tarix İnistitutunun "Orta əsrlər tarixi" şöbəsinə rəhbərlik etmiş, 1963-cü ildə "Azərbaycan-Rusiya münasibətləri XVIII əsrin ikinci yarısında" mövzusunda doktorluq işini müdafiə edərək tarix elmləri doktoru adı almışdır. Onun bir çox sanballı elmi əsərləri vardır.

Həsi Abdullayev 23 mart 1967-ci ildə, 56 yaşında vəfat etmişdir.

• Marksizm-leninizm və din, B., 1950.
• Из истории Северо-Восточного Азербайджана 60—80 гг. XVIII века., B., 1958.
• Азербайджан в XVIII веке и его взаимоотношение с Россией, B., 1965.^[2]