Harun Tazıyev (11 may 1914[1][2][…], Varşava, Rusiya imperiyası – 2 fevral 1998[1], Parisin 4-cü rayonu[d], Paris, Fransa) — tatar əsilli fransız vulkan alimi və geoloq. Vulkan partlayışları və lava axıntıları haqqında çox sayda məşhur sənədli filmin və vulkanlar haqqında çox sayda kitabın yazıçısıdır.[3]
Harun Tazıyev | |
---|---|
Haroun Tazieff | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Varşava |
Vəfat tarixi | (83 yaşında) |
Vəfat yeri | Paris |
Dəfn yeri |
|
Vətəndaşlığı | |
Milliyyəti | Krım tatarı |
Təhsili | Liege Universiteti |
Fəaliyyəti | geoloq, vulkan alimi |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
O dövrdə Rusiya imperiyası sərhədləri daxilində yer alan Varşavada anadan olmuşdur. Atası tatar əsilli həkim, anası isə rus əsilli kimyaçı və politologiya üzrə doktor dərəcəsinə sahib şəxsdir. Haroun Tazıyevin anası Zenitta Klupta (1886-1984), Dvinskdə bir yəhudi həkim atası İllias Klupt və ortodoks xristian anadan, Dvinsk qalasının qubernatoru Sawa Philipoviçin qızı Sophie Arianoff von Arian, uşaqları Arianoff adını aldı. Zénitta Illiassovna Tazieva təbiət elmləri və kimya üzrə doktor idi və Sərbəst Brüssel Universitetini siyasi elmlər üzrə bitirmişdir. Brüsseldə gənc rus tələbələr Zénitta və Sabirlə görüşdü. 1906-cı ildə orada evləndilər. Onların ilk övladı Salvator vardı, yalnız iki ay yaşayırdılar. Məhz 1913-cü ildə Rusiyaya qayıtdılar. Zénitta, 1919-cu ilə qədər həyat yoldaşının ölümü haqqında məlumat almadı. 1917-ci ildən etibarən Belçikanın Brüssel şəhərində yaşamışdır.
Harun Tazıyev 1998-ci ildə dünyasını dəyişmişdir. Paris şəhərindəki Passi qəbiristanlığında dəfn edilmişdir.
1938-ci ildə Gemblouksda kənd təsərrüfatı, 1944-cü ildə Liege Universitetində geologiya sahəsində dərəcə almışdır. Daha sonra Fransada dövlət katibi olaraq işləmişdir.
Tazıyevin 1971-ci ildə Siciliya adasındakı Etna dağı ilə o tarixlərdə Zair olaraq bilinən Konqo Demokratik Respublikasındəki Nyiraqonqo dağına etdiyi səyahətlər National Geographic dərnəyinin "Qəzəbli" yer səthi adlı filmində əks olunmuşdur.[4]
Fransanın Pirenezindəki "Saint-Martin" La Verna mağara sisteminin ilk detallı kəşfiyyatında iştirak etdi. 1952-ci ildə Marsel Loubens'in Pierre-Saint-Martin qaya üzünə qalxması filmini çəkərkən, qaldırıcıın kabeli qırıldı və Loubens 80 metrdən çox düşdü. Loubens 36 saat sonra öldü, ancaq cəsədi yalnız 1954-cü ildə mağaradan çıxarıldı.
Haroun Tazieff, 1952-ci ildə "Le Gouffre de la Pierre Saint-Martin" adlı bir kitab nəşr etdikdən sonra Fransada məşhur olmuşdur.
Harun Tazıyevin yazıları ingilis dilində nəşr edilmişdir. Bunlardır: