Hava kütləsi

Hava kütləsi– troposferin təqribən eyni fiziki xassəyə malik olan, atmosferin ümumi sirkulyasiyası sistemində hərəkət edən, sahəsinə görə materiklərlə müqayisə edilən irihəcmli hava hissəsi. Hava kütləsi qalınlığı bir neçə kilometr olub, bəzi hallarda bütövlükdə troposferi əhatə edir. Fiziki xassələrini (temperatur, rütubətlik, şəffaflıq və s.) üzərində yerləşdiyi ərazinin təsiri nəticəsində formalaşdırır.^[1]

Fiziki xüsusiyyətlərinə görə hava kütləsinin aşağıdakı tiplərini ayırırlar:

• 

  Ekvatorial hava kütləsi
• Tropik hava kütləsi
• Mülayim enlik (və ya qütb) hava kütləsi
• Arktik və ya Antarktik hava kütləsi

Rütubətliyinə görə Ekvatorial hava kütləsindən başqa, bütün hava kütlələri iki tipə bölünürlər.

• Dəniz hava kütləsi (məsələn, dəniz tropik hava kütləsi)
• Kontinental hava kütləsi (məsələn, kontinental tropik hava kütləsi)

Stabilliyinə hava kütləsinin adlandırılması:

• İsti hava kütləsi- hava kütləsinin temperaturu keçdiyi ərazinin temperaturundan daha yüksəkdir.
• Soyuq hava kütləsi- hava kütləsinin temperaturu keçdiyi ərazinin temperaturundan daha soyuqdur.

Bu və ya digər ərazidə daimi və yaxud ilin müəyyən dövründə hakim olan hava kütləsi həmin ərazinin iqlim tipini müəyyən edir.

• İqlim
• İqlim tipləri

AZƏRBAYCANIN HAVA KÜTLƏLƏRİ

1. ↑ Qərib Məmmədov, Mahmud Xəlilov. Ensiklopedik ekoloji lüğət. Bakı-Elm-2008.