Herod qapısı

Herod qapısı — Yerusəlimin Köhnə Şəhərinin Müsəlman Məhəlləsinin qapısı. Köhnə şəhərin şimal divarında, Dəməşq qapısından bir qədər şərqdə, Şərqi Qüdsdəki Bab əl-Zaara ərəb məhəlləsi ilə üzbəüz yerləşir. Şimala baxır. Abidə dəniz səviyyəsindən 755 metr yüksəklikdə yerləşirlər.

Herod qapısı
Xəritə
Ümumi məlumatlar
Memarlıq üslubu islam memarlığı
Ölkə
Koordinatlar 31°46′58″ şm. e. 35°14′01″ ş. u.HGYO
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar
Çiçəklər Qapısı, 1905

İçəri Şəhərin şimal divarı boyunca qüllələrdən birindən açılan bu təvazökar darvaza Yerusəlimin ən yeni qapılarından biridir. 1539-cu ildə Qanuni Osmanlı sultanı Süleyman şəhərin divarlarını tikən zaman qüllənin şərq yan divarında dar bir kiçik darvaza qalmışdır. Onun girişi şərqdən düz bucaq altında idi. Qapı nadir hallarda açıldı və 19-cu əsrin əvvəllərində müvəqqəti olaraq daşlarla bağlandı. 1875-ci ilə qədər Bab əl-Xuta məhəlləsinin sakinlərinin xahişi ilə Köhnə şəhərin şimalında inkişaf etməyə başlayan yeni məhəllələrə rahat keçid yaratmaq üçün Osmanlılar şimal, ön divarda yeni bir qapı açdılar. Qüllənin Sultan Süleyman küçəsinə baxan və orijinal yan qapıları bağlandı.[1]

Arxeoloji qazıntılar

[redaktə | mənbəni redaktə et]

1998-ci ildə və sonrakı bir neçə arxeoloji mövsümdə İsrail Qədim Əşyalar İdarəsinin arxeoloqları Çiçək Qapısının şərq tərəfində qazıntılar apardılar. Qazıntılar divara bitişik üç ayrı sahəyə yönəldilib. Dəmir dövründən türk hakimiyyəti dövrünə aid son təbəqəyə qədər 9 mədəni təbəqə aşkar edilmişdir.[2] Ən əhəmiyyətli tapıntılar arasında İkinci Məbəd dövrünə aid tikililər, Bizans-Roma divarının bütöv bir seqmenti və divarın altındakı iri miqyaslı istehkamların tikintisinə aid artefaktlar var. Bu tapıntılar Yerusəlim hökmdarlarının onun ən həssas yerlərindən biri olan şəhərin şimal divarının möhkəmləndirilməsinə verdiyi əhəmiyyəti vurğulayır. Həqiqətən də, tarixi hesabatlar göstərir ki, 1099-cu ildə Bulyonlu Qodfrinin komandanlığı altında səlibçi ordusu indiki Herod Qapısından bir qədər şərqdə yerləşən yarıqdan şəhərə daxil olub.[3] Darvazanın bir az kənarında bir neçə yəhudi evi var və onların arxasında əsasən qaraçıların məskunlaşdığı Bab əl-Xutanın kasıb məhəlləsi başlayır. Bundan əlavə, bu ərazidə kiçik bir bazar var.

  1. Murphy-O'Connor, Jerome. The Holy Land: An Oxford Archaeological Guide from Earliest Times to 1700. OUP. 2008. səh. 14. ISBN 978-0-19-164766-6. 2023-11-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-02-01. [Herod's Gate] got its present name only in the C16 or C17 because pilgrims believed a Mamluk house inside near the Franciscan Monastery of the Flagellation to be the palace of Herod Antipas.
  2. Stephan Hanna Stephan, Boulos Afif and Eugene Hoade, This is Palestine: A Concise Guide to the Important Sites in Palestine, Transjordan and Syria (2nd ed.) (Jerusalem: The Modern Press, 1947), 105
  3. Pringle, Denys. The Churches of the Crusader Kingdom of Jerusalem. 3. Cambridge University Press. 1993. 161. ISBN 978-0-521-39038-5. 2024-02-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-02-01. ... Herod Antipas and that in the Middle Ages the building was identified as the house of Herod […] However, […] there is no certain evidence to suggest that it was ever associated with the Dair al-ʿAdas before the later nineteenth century. Around that time the Dair al-ʿAdas assumed that identity from another house standing some 90 m west of it