Hidroksilamin NH2OH – asanlıqla suda həll olaraq NH2ОН•Н2О hidratı əmələ gətirən rəngsiz kristallardır.
Hidroksilamin | |
---|---|
Ümumi | |
Kimyəvi formulu | NH₂OH |
Molyar kütlə | 33,0298 q/mol |
Fiziki xassələri | |
Sıxlıq | 1,21 q/sm³ |
Termik xüsusiyyətlər | |
Ərimə nöqtəsi | 33 °S |
Qaynama nöqtəsi | 58 °S |
Alışma temperaturu | 129 °S |
Kimyəvi xassələri | |
Turşunun dissosasiya sabiti | 5,97 ± 0,01[1] |
Təsnifatı | |
CAS-da qeyd. nöm. | [7803-49-8] |
PubChem | 787 |
RTECS | NC2975000 |
ChEBI | 15429 |
ChemSpider | 766 |
Turş sulu məhlulda hidroksilamin davamlıdır, lakin kecid metal ionları onun çevrilməsini katalizləşdirir. NH3 kimi, hidroksilamin turşularla reaksiya girərək hidroksilamin duzlarını əmələ gətirir, məsələn;
Havada birləşmə qeyri- stabildir: lakin 3 kPa (2.25 mm Hg) təzyiqdə 32 ° C-də əriyir və parçalanmadan 57°C-də qaynayır.
Asanlıqla atmosfer oksigeni ilə oksidləşir:
Hidroksilamin reduksiyaedici xassəyə malikdir, oksidləşdiricilərin təsirindən N2 və ya N2O-ya ayrılır.
Bəzi reaksiyalarda NH2OH oksidləşdirici xassə göstərərək NH3 və ya NH4 ionuna reduksiya olunur, məsələn;
Hidroksilamin aldehid və ketonlarla reaksiyaya daxil olduqda oksimlər alınır: R—CH=NOH и R2—C=NOH.
Laboratoriyada hidroksilamin duzlarıın vakuumda parçalanmasından alınır: (NH3OH)3PO4 və ya [Mg (NH3OH)6] (ClO4)2. Hidroksilaminin spirtdə məhlulu, etanolun NH3OHCl-a təsiri ilə alınır. Sənayedə hidroksilamin duzlarını platin katalizatorunun iştirakı ilə hidrogenin NO-ya reduksiyası və ya azot turşusunun hidrogenləşdirilməsi, həmçinin atomar hidrogenin azot turşusuna təsiri ilə əldə edilir:
Hidroksilaminin ən cox istifadə olunan duzları hidroksilamin xliorid (NH2OH•HCl) və hidroksilamin sulfatdır (NH2OH)2•H2SO4). Hidroksilamin və onun duzları istifadə olunur:
Hidroksilaminin duzları fotoqrafiyada rənglərin qoruyucusu kimi istifadə olunur. Qara-ağ işlənmədə natrium sulfit əsas qoruyucu vasitə kimi istifadə olunur. Lakin rəngli fotoqrafiya işlənməsində natrium sulfit rəngli maddənin osidləşmiş formasını birləşdirir və bununla da boyanın cıxımını azıldır, buna görə də onyn miqdarı 4q/litr-dən cöx olmamalıdır. Problemi həll etmək üçün hidroksilamin məhlula 3 q / litrə qədər miqdarda əlavə edilə bilər. Sülfitlə reaksiyaya girərək maddənin rəngini effektiv saxlayan birləşmə əmələ gətirir [1].