III Luarsab (Kartli çarı)

II Luarsab (gürc. ლუარსაბ II) — 1606–1615-ci illərdə hakimiyyətdə olmuş Kartli (şərqi Gürcüstan) çarı.[3] Gürcüstan Pravoslav Kilsəsi tərəfindən müqəddəs elan edilmişdir.

II Luarsab
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi 1592[1][2][…]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 1622[1][2][…]
Vəfat yeri
Fəaliyyəti monarx
Ailəsi Baqrationi
Dini Gürcü Ortodoks Kilsəsi
İmzanın şəkli
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

II Luarsab atası X Georginin qəfildən 1606-cı ildə vəfat etməsindən sonra 14 yaşında Kartli taxtına oturdu.[4] Uşaqlıq dövründə Karli çarlığı saray müəllimi Şadiman Barataşvili tərəfindən idarə edilirdi.

Bu dövrdə Səfəvi şahı I Abbas Osmanlı ordularını Gürcüstanın şərqindən uzaqlaşdırmaq və bölgədəki Osmanlı hökmranlığına son qoymaq fikrində idi. I Abbas Tiflisə müəyyən qədər qızılbaş qarnizonu yerləşdirmək və Luarsabı çar taxtına çıxarmaq istəyirdi. Osmanlılar Luarsabı və qüvvələrini aradan qaldırmağa qərar verdilər. 1609-cu ildə baş tutmuş Taşiskari döyüşündə Georgi Saakadzenin başçılıq etdiyi Kartli ordusu Osmanlı qüvvələrini məğlubiyyətə uğratdı.[4] Bu qələbədən sonra Tiflis qalasının idarə edilməsi yenidən Luarsaba verildi.

1611-ci ilin sonlarında Luarsab aşağı dərəcəli zadəganlardan olan Georgi Saakadzenin bacısı Makrine ilə evləndi. Lakin Şadiman Barataşvilinin rəhbərlik etdiyi çarlığın aparıcı zadəganları Georgi Saakadzenin Səfəvilərin adamı olması və onu devirmək istəməsi barədə Luarsabı inandırmağı bacardılar. Nəhayət, Luarsab Makrine ilə boşanmağa razı oldu və Georgi Saakadzeni Səfəvi ərazilərinə sürgün etdi. Bu hadisələrdən hiddətlənən I Abbas gürcülərdən daha çox sədaqət və itaət tələb etdi. Bundan sonrakı dövrdə Luarsab və I Abbas arasındakı münasibətlər daha da gərginləşdi. Səfəvilərin hücumundan çəkinən I Luarsab digər gürcü hökmdarı, Kaxeti çarı I Teymuraz ilə müttəfiq oldu.

1614-cü ilin əvvəlində Səfəvilər böyük ordu ilə Kartliyə doğru hərəkət etdilər. Ardınca Kartli çarlığının torpaqları Səfəvi ordusunun nəzarətinə keçdi. Luarsab və Teymuraz Gürcüstanın qərbindəki İmereti çarlığına qaçmalı oldular.[4] I Abbas İmereti çarı III Georgidən onları təslim etməsini istəsə də, Goergi bundan imtina etdi. I Abbas Georgini ölkəsini dağıtmaqla təhdid etdi və Luarsabı təslim edəcəyi təqdirdə sülh bağlaya biləcəklərinə dair söz verdi. 1615-ci ilin oktyabrında Luarsab təslim oldu. Luarsab islamı qəbul etməyi rədd etdi və əvvəlcə Astrabadda (hazırkı Gürgan), daha sonra isə Şiraz yaxınlığındakı bir yerdə həbs edildi. Gürcülər Rus çarı I Mixail vasitəsi ilə Luarsabı xilas etməyə çalışsalar da, müzakirələr heçbir nəticə vermədi. Luarsab şahın əmri ilə 1622-ci ildə İranın cənub-qərbində yerləşən Qalehye qolab qalasında yay ipi ilə boğularaq edam edildi.[5]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 II, King of Kʻartʻli Luarsab // Faceted Application of Subject Terminology.
  2. ↑ 1 2 Kartli, König Luarsab II. // CERL Thesaurus (ing.). Consortium of European Research Libraries.
  3. ↑ www.geocities.com. "(ლუარსაბ წამებულის მოსახსენებელი დღისათვის - 21 ივნისისათვის)" (gürcü). 2009-10-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 08.112020.
  4. ↑ 1 2 3 www.georoyal.ge. "წმინდა მეფე ლუარსაბ II (1606-1615)" (gürcü). ნინო ტარყაშვილმა. 2016-03-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 08.11.2020.
  5. ↑ Beradze, Grigol. On the Iranian prison-fortress where King Luarsab II of Kartli was martyred in 1622. International Conference "The Middle East and Caucasus: History, Culture, Politics" dedicated to the 110th Anniversary of Acad. George Tsereteli. Tbilisi. 19–20 December 2014. 45–46. 3 October 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 November 2020.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]