Ju 87

Junkers Ju 87, İkinci Dünya Müharibəsi dövründə Almaniya Hərbi Hava Qüvvələri(Lüftvaffe) tərəfindən istifadə edilən pike bombardmançı təyyarəsidir. Özünəməxsus dizaynı və yüksək dəqiqliyi ilə tanınır. Xüsusilə Polşa və Fransa kampaniyalarında böyük rol oynamışdır.^[1] Sirenaları ilə birlikdə pike bombardmançı hücumları düşmən qüvvələrinə psixoloji təsir göstərmişdir.^[2] Müharibənin sonrakı illərində effektivliyi azalsa da, Ju 87 tarixi əhəmiyyətini qoruyur və bir çox hava muzeylərində sərgilənir.^[3]

Junkers Ju 87
Junkers Ju 87 "Stuka"
Tipi	Pike bombardmançı təyyarəsi
Hazırlayan	Junkers Flugzeugwerke
İstehsalçı	Junkers Flugzeugwerke
Dizayner	Hermann Pohlmann
İlk uçuş	17 Eylül 1935
İstismara verilmə tarixi	1937
İstimarının bitmə tarixi	1945
Status	Xidmət xaric
İstismarçılar	Üçüncü Reyx
İstehsal ili	1937-1945
Buraxılış sayı	6,500+
Baza modeli	Junkers Ju 87 A
Variantları	Ju 87 A, Ju 87 B, Ju 87 D, Ju 87 G, Ju 87 R
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Junkers Ju 87, 1930-cu illərin ortalarında Almaniya Hərbi Hava Qüvvələrinin yeni bir pike bombardmançı təyyarəsinə olan ehtiyacını qarşılamaq üçün Junkers şirkəti tərəfindən inkişaf etdirilmişdir.^[1] Təyyarənin dizaynı, yüksək dəqiqlik və manevr qabiliyyətini təmin etmək üçün bir sıra yenilikçi texniki həllər tətbiq edən Hermann Pohlmann tərəfindən hazırlanmışdır.

İlk prototip 1935-ci ildə Junkers Jumo 210 mühərriki ilə uçuşa başlamış və tez bir zamanda aradan qaldırılan bir sıra texniki problemlərlə qarşılaşmışdır.^[4] Alman Hərbi Hava Qüvvələri tərəfindən yaxından izlənilən təyyarənin sınaqları müvəffəqiyyətlə tamamlanmışdır.

İlk istehsal variantı olan Ju 87A, əsasən sınaq məqsədilə istifadə edilmiş və 1936-cı ildə seriya istehsalına başlamışdır.^[4] Bu variant, Junkers Jumo 210C mühərriki ilə təchiz edilmiş, maksimal sürəti 335 km/saat olmuş və 7.92 mm-lik pulemyotlar və 250 kq-a qədər bomba ilə silahlanmışdır.

Daha təkmilləşdirilmiş variant olan Ju 87B, daha güclü Junkers Jumo 211 mühərriki ilə təchiz edilmiş və 1937-ci ildə istehsalına başlamışdır.^[4] Maksimal sürəti 390 km/saat olan bu variantın silahlanması daha da təkmilləşdirilmiş və İkinci Dünya Müharibəsinin başlanğıcında əsasən istifadə edilən variant olmuşdur.

Junkers Ju 87, İkinci Dünya Müharibəsinin başlanğıcından etibarən Alman Hərbi Hava Qüvvələri tərəfindən geniş istifadə edildi. İlk döyüş təcrübəsini 1936-cı ildə İspaniya Vətəndaş Müharibəsində qazandı və bu, təyyarənin daha da təkmilləşdirilməsinə kömək etdi.

İkinci Dünya Müharibəsi başladığında, Ju 87 Polşa kampaniyasında düşmən mövqelərini və zirehli texnikasını məhv etmək üçün geniş istifadə edildi və Alman qüvvələrinin irəliləməsinə əhəmiyyətli dərəcədə kömək etdi.^[2]

Daha sonra Fransa kampaniyasında da eyni məqsədlərlə istifadə edilən Ju 87, Fransa qüvvələrinə böyük ziyan vurdu. Balkanlar kampaniyasında Yunanıstan və Yuqoslaviya qüvvələrinə qarşı da effektiv şəkildə istifadə edildi.

Şimali Afrika kampaniyasında Britaniya və Müttəfiq qüvvələrinə qarşı da geniş istifadə edilən Ju 87, pike bombardmançı hücumları ilə düşmənə böyük ziyan vuraraq Alman qüvvələrinin irəliləməsinə kömək etdi.

Müharibənin sonrakı illərində Ju 87-nin yavaş sürəti və zəif müdafiə silahları onun düşmən qırıcılarına qarşı həssas hala gətirdi və döyüşlərdəki effektivliyini azaltdı.^[3] Bu problemləri həll etmək üçün sonrakı variantları, Ju 87D və Ju 87G, daha güclü mühərrik və daha yaxşı müdafiə silahları ilə təkmilləşdirildi. Xüsusilə Ju 87G, zirehli texnikanı məhv etmək üçün istifadə edildi və müharibənin sonlarına doğru da geniş istifadə edildi.

Müharibənin sonunda Ju 87-nin istifadəsi azalsa da, o, İkinci Dünya Müharibəsinin bir çox döyüşündə mühüm rol oynamış və Alman Hərbi Hava Qüvvələrinin effektivliyinə kömək etmişdir. Bu gün Ju 87, tarixi əhəmiyyətini qoruyaraq bir çox hava muzeyində sərgilənir.

Junkers Ju 87-nin əsas mühərriki, təyyarəyə yüksək performans və etibarlılıq təmin edən 12 silindrli, su ilə soyudulan V-formalı Junkers Jumo 211 idi.^[5]

Ju 87B variantında istifadə edilən Jumo 211A mühərriki 1100 at gücünə (820 kW) malik idi.^[6] Ju 87D variantında isə daha güclü olan Jumo 211J mühərriki istifadə edildi və bu mühərrik təyyarəyə 1400 at gücünə (1044 kW) sahib idi.^[5]

Jumo 211 mühərriki, Ju 87-nin yüksək performansını təmin etmək üçün yüksək kompressiya nisbəti və yüksək sürətli val kimi bir sıra texniki yeniliklərə malik idi.^[6] Bu yeniliklər mühərrikin yüksək gücünü və etibarlılığını təmin edirdi.

Junkers Ju 87, 390 km/saat maksimal sürəti ilə yüksək manevr qabiliyyətinə və döyüşlərdə effektivliyə malik idi. Bu sürət, təyyarənin düşmən qüvvələrinə qarşı effektiv hücumlar aparmasına imkan verirdi. Ju 87-nin aerodinamik dizaynı, invert qanadları və güclü mühərriki onun bu yüksək sürətini təmin edirdi və bu da təyyarənin döyüşlərdəki uğurlarına səbəb olurdu.

Junkers Ju 87, 800 km mənzili ilə uzun məsafəli hücumlar apara bilirdi.^[1] Bu, təyyarənin yanacaq çəni və aerodinamik dizaynı sayəsində mümkün olmuşdur. Ju 87-nin yüksək mənzili, onun döyüşlərdəki effektivliyini və uğurlarını təmin edən əsas amillərdən biri idi.

Junkers Ju 87, 7.92 mm-lik pulemyotlar və 250 kq-a qədər bomba ilə təchiz edilmişdi.^[1] Bu silahlanma, təyyarənin pike bombardmançı dizaynı ilə birlikdə yüksək dəqiqlik və effektivlik təmin edərək, döyüşlərdəki uğurlarına əhəmiyyətli dərəcədə kömək etdi.

Təyyarənin müxtəlif variantlarında silahlanma fərqlənirdi. Ju 87B variantında yüksək dəqiqlik təmin edən 7.92 mm-lik MG 17 pulemyotları,^[4] Ju 87D variantında isə daha da yüksək dəqiqlik təmin edən 7.92 mm-lik MG 81 pulemyotları istifadə edilmişdir.^[5]

Bomba yükü də variantlara görə dəyişirdi. Ju 87B 250 kq-a qədər bomba daşıya bilirkən, Ju 87D variantında bu rəqəm 500 kq-a qədər artırılmışdır.^[5]

Junkers Ju 87-nin konstruksiyası əsasən alüminium ərintilərindən hazırlanmış gövdə və qanadlarla yüksək möhkəmlik və yüngüllük təmin edirdi. Bu, təyyarənin yüksək dəqiqlik və manevr qabiliyyətinə nail olmasına, dolayısı ilə döyüşlərdə effektiv və uğurlu olmasına kömək edirdi.

Təyyarənin pike bombardmançı dizaynı da onun effektivliyində mühüm rol oynayırdı. Ju 87B variantında bu dizayn yüksək dəqiqlik təmin edərkən, Ju 87D variantında daha da təkmilləşdirilərək daha yüksək dəqiqlik və effektivlik əldə edilmişdir.

Müxtəlif variantlarda konstruksiya fərqlənirdi. Ju 87D variantında gövdə və qanadlar daha möhkəm alüminium ərintilərindən hazırlanmışdır ki, bu da təyyarəyə daha yüksək möhkəmlik və yüngüllük qazandırmışdır.

Junkers Ju 87-nin invert qanadları, təyyarəyə yüksək manevr qabiliyyəti təmin edərək onun yüksək dəqiqlik və effektivliklə hücumlar etməsinə imkan verirdi. Bu da təyyarənin döyüşlərdəki uğurlarında mühüm rol oynayırdı.

Qanadlar əsasən alüminium ərintilərindən hazırlanmışdı və bu, təyyarəyə yüksək möhkəmlik və yüngüllük qazandırırdı. Ju 87D variantında isə daha möhkəm alüminium ərintilərindən istifadə edilərək qanadların daha da möhkəm və yüngül olması təmin edilmişdir.

Qanad dizaynı da variantlara görə fərqlənirdi. Ju 87B variantında təyyarəyə yüksək manevr qabiliyyəti təmin edən invert qanadlar istifadə edilmişdir. Ju 87D variantında isə bu qanadlar daha da təkmilləşdirilərək daha yüksək manevr qabiliyyəti əldə edilmişdir.

Junkers Ju 87-nin aerodinamik dizaynı, onun yüksək dəqiqlik və manevr qabiliyyətinə nail olmasını təmin edərək döyüşlərdəki effektivliyini və uğurlarını artırırdı.

Təyyarənin müxtəlif variantlarında aerodinamik dizayn fərqlənirdi. Ju 87B variantında pike bombardmançı dizaynı yüksək dəqiqlik təmin edərkən, Ju 87D variantında bu dizayn daha da təkmilləşdirilərək daha yüksək dəqiqlik və effektivlik əldə edilmişdir.

Junkers Ju 87, İkinci Dünya Müharibəsinin ilk döyüşlərindən biri olan 1939-cu il Polşa kampaniyasında geniş istifadə edilmişdir. Bu kampaniya zamanı Ju 87, Polşa qüvvələrinin mövqelərini və zirehli texnikasını məhv etmək üçün istifadə edilərək, Alman qüvvələrinin irəliləməsinə əhəmiyyətli dərəcədə kömək etmişdir.

Ju 87-nin Polşa kampaniyasındakı performansı, təyyarənin yüksək dəqiqliyini və effektivliyini sübut etdi. Sirenaları ilə birlikdə pike bombardmançı hücumları, Polşa qüvvələrinə böyük psixoloji təsir göstərərək onların müqavimətini zəiflətdi.

Junkers Ju 87, 1940-cı ilin mayında başlayan Fransa kampaniyasında da geniş istifadə edilmiş və Fransa qüvvələrinin mövqeləri ilə zirehli texnikasına böyük ziyan vuraraq Alman qüvvələrinin irəliləməsinə kömək etmişdir.

Ju 87-nin Fransa kampaniyasındakı performansı, təyyarənin yüksək dəqiqliyini və effektivliyini bir daha sübut etdi. Sirenaları ilə birlikdə pike bombardmançı hücumları, Fransa qüvvələrinə böyük psixoloji təsir göstərərək onların müqavimətini zəiflətdi.

Junkers Ju 87, 1941-ci ilin aprelində başlayan Balkanlar kampaniyasında da geniş istifadə edilmişdir. Yunanıstan və Yuqoslaviya qüvvələrinin mövqeləri və zirehli texnikasına qarşı effektiv şəkildə istifadə edilən Ju 87, pike bombardmançı hücumları ilə Balkan qüvvələrinə böyük ziyan vuraraq Alman qüvvələrinin irəliləməsinə kömək etmişdir.

Bu kampaniyadakı performansı da təyyarənin yüksək dəqiqliyini və effektivliyini bir daha təsdiqlədi. Sirenaları ilə birlikdə pike bombardmançı hücumları Balkan qüvvələrinə böyük psixoloji təsir göstərərək onların müqavimətini zəiflətdi.

Junkers Ju 87, 1940-cı ilin iyunundan 1943-cü ilin mayına qədər davam edən Şimali Afrika kampaniyasında da geniş istifadə edilmişdir. Bu kampaniya zamanı Ju 87, Britaniya və Müttəfiq qüvvələrinin mövqeləri və zirehli texnikasına qarşı effektiv şəkildə istifadə edilərək, Alman qüvvələrinin irəliləməsinə kömək etmişdir.

Ju 87-nin Şimali Afrika kampaniyasındakı performansı da təyyarənin yüksək dəqiqliyini və effektivliyini bir daha təsdiqlədi. Sirenaları ilə birlikdə pike bombardmançı hücumları Müttəfiq qüvvələrinə böyük psixoloji təsir göstərərək onların müqavimətini zəiflətdi.

Junkers Ju 87, 1941-ci ilin iyununda başlayan Sovet İttifaqı kampaniyasında da geniş istifadə edilmişdir. Sovet qüvvələrinin mövqeləri və zirehli texnikasına qarşı effektiv şəkildə istifadə edilən Ju 87, pike bombardmançı hücumları ilə Sovet qüvvələrinə böyük ziyan vuraraq Alman qüvvələrinin irəliləməsinə kömək etmişdir.

Bu kampaniyadakı performansı da təyyarənin yüksək dəqiqliyini və effektivliyini bir daha təsdiqlədi. Sirenaları ilə birlikdə pike bombardmançı hücumları Sovet qüvvələrinə böyük psixoloji təsir göstərərək onların müqavimətini zəiflətdi.

Junkers Ju 87, əsasən düşmən mövqeləri və zirehli texnikanı məhv etmək üçün istifadə edilmişdir. Təyyarənin pike bombardmançı dizaynı sayəsində yüksək dəqiqlik və effektivlik əldə edilmiş, bu da düşmən qüvvələrinə böyük ziyan vuraraq Alman qüvvələrinin irəliləməsinə kömək etmişdir.

Ju 87-nin taktiki rolu onun yüksək dəqiqliyi və effektivliyi ilə sıx bağlı idi. Pike bombardmançı hücumları və sirenalarının yaratdığı psixoloji təsir düşmən qüvvələrinə qorxu salaraq onların müqavimətini zəiflədirdi.

Təyyarənin müxtəlif variantlarında taktiki rol da fərqlənirdi. Ju 87B variantı yüksək dəqiqlik təmin edən pike bombardmançı dizaynı və 7.92 mm-lik MG 17 pulemyotları ilə 250 kq-a qədər bomba ilə silahlanmışdır. Ju 87D variantında isə pike bombardmançı dizaynı daha da təkmilləşdirilmiş, silahlanma isə 7.92 mm-lik MG 81 pulemyotları və 500 kq-a qədər bomba ilə gücləndirilmişdir. Bu təkmilləşdirmələr təyyarənin daha yüksək dəqiqlik və effektivlik əldə etməsini təmin etmişdir.

Junkers Ju 87-nin sirenaları ilə birlikdə pike bombardmançı hücumları, düşmən qüvvələrinə psixoloji təsir göstərmişdir. Bu təyyarənin hücumları, düşmən qüvvələrinə qorxu salmış və onların müqavimətini zəiflətmişdir. Ju 87-nin sirenaları, təyyarənin pike bombardmançı hücumları zamanı yüksək səs çıxarırdı və bu səs, düşmən qüvvələrinə psixoloji təsir göstərirdi.

Ju 87-nin psixoloji təsiri, əsasən onun pike bombardmançı dizaynı ilə bağlı idi. Təyyarənin pike bombardmançı dizaynı, onun yüksək dəqiqliyi və effektivliyini təmin edirdi. Ju 87-nin pike bombardmançı hücumları, düşmən qüvvələrinə böyük ziyan vurmuş və Almaniya qüvvələrinin irəliləməsinə kömək etmişdir.

Ju 87-nin psixoloji təsiri, əsasən Polşa, Fransa, Balkanlar və Şimali Afrika kampaniyalarında görünmüşdür. Bu kampaniyalar zamanı Ju 87-nin pike bombardmançı hücumları, düşmən qüvvələrinə böyük psixoloji təsir göstərmişdir. Ju 87-nin sirenaları ilə birlikdə pike bombardmançı hücumları, düşmən qüvvələrinə qorxu salmış və onların müqavimətini zəiflətmişdir.

Ju 87-nin psixoloji təsiri, həmçinin Sovet İttifaqı kampaniyasında da görünmüşdür. Bu kampaniya zamanı Ju 87-nin pike bombardmançı hücumları, Sovet qüvvələrinə böyük psixoloji təsir göstərmişdir. Ju 87-nin sirenaları ilə birlikdə pike bombardmançı hücumları, Sovet qüvvələrinə qorxu salmış və onların müqavimətini zəiflətmişdir.

Junkers Ju 87, bir çox döyüşdə strateji əhəmiyyət daşıyan hədəfləri məhv etməkdə mühüm rol oynamışdır. Bu təyyarənin strateji təsiri, əsasən onun yüksək dəqiqliyi və effektivliyi ilə bağlı idi. Ju 87-nin pike bombardmançı hücumları, düşmən qüvvələrinin strateji hədəflərini məhv etməkdə mühüm rol oynamışdır.

Ju 87-nin strateji təsiri, əsasən Polşa, Fransa, Balkanlar və Şimali Afrika kampaniyalarında görünmüşdür. Bu kampaniyalar zamanı Ju 87-nin pike bombardmançı hücumları, düşmən qüvvələrinin strateji hədəflərini məhv etməkdə mühüm rol oynamışdır. Ju 87-nin pike bombardmançı hücumları, düşmən qüvvələrinə böyük ziyan vurmuş və Almaniya qüvvələrinin irəliləməsinə kömək etmişdir.

Ju 87-nin strateji təsiri, həmçinin Sovet İttifaqı kampaniyasında da görünmüşdür. Bu kampaniya zamanı Ju 87-nin pike bombardmançı hücumları, Sovet qüvvələrinin strateji hədəflərini məhv etməkdə mühüm rol oynamışdır. Ju 87-nin pike bombardmançı hücumları, Sovet qüvvələrinə böyük ziyan vurmuş və Almaniya qüvvələrinin irəliləməsinə kömək etmişdir.

Ju 87-nin strateji təsiri, əsasən onun yüksək dəqiqliyi və effektivliyi ilə bağlı idi. Təyyarənin pike bombardmançı dizaynı, onun yüksək dəqiqliyi və effektivliyini təmin edirdi. Ju 87-nin pike bombardmançı hücumları, düşmən qüvvələrinin strateji hədəflərini məhv etməkdə mühüm rol oynamışdır.

Ju 87-nin strateji təsiri, həmçinin onun müxtəlif variantlarında fərqlənirdi. Ju 87B variantında, təyyarənin pike bombardmançı dizaynı ilə təmin edilmişdir. Bu dizayn, təyyarəyə yüksək dəqiqliyi və effektivliyini təmin edirdi. Ju 87D variantında isə, təyyarənin pike bombardmançı dizaynı daha da təkmilləşdirilmişdir. Bu dizayn, təyyarəyə daha yüksək dəqiqliyi və effektivliyini təmin edirdi.

Ju 87-nin strateji təsiri, həmçinin onun silahlanması ilə bağlı idi. Ju 87B variantında, təyyarənin silahlanması 7.92 mm-lik MG 17 pulemyotları və 250 kq-a qədər bomba ilə təmin edilmişdir. Bu silahlanma, təyyarəyə yüksək dəqiqliyi və effektivliyini təmin edirdi. Ju 87D variantında isə, təyyarənin silahlanması 7.92 mm-lik MG 81 pulemyotları və 500 kq-a qədər bomba ilə təmin edilmişdir. Bu silahlanma, təyyarəyə daha yüksək dəqiqliyi və effektivliyini təmin edirdi.

Müharibənin sonrakı illərində Ju 87-nin effektivliyi azalmışdır. Bu təyyarənin əsas problemlərindən biri, onun yavaş sürəti və zəif müdafiə silahları idi. Bu problemlər, Ju 87-ni düşmən qırıcılarına qarşı həssas edirdi. Ju 87-nin bu problemləri, onun döyüşlərdəki effektivliyini azaltmışdır.

Ju 87-nin sonrakı variantları, bu problemləri həll etmək üçün bir sıra təkmilləşdirmələrə məruz qalmışdır. Ju 87D variantı, daha güclü mühərrik və daha yaxşı müdafiə silahları ilə təchiz edilmişdir. Ju 87D, İkinci Dünya Müharibəsinin sonrakı illərində geniş istifadə edilmişdir.

Ju 87-nin son variantı olan Ju 87G, daha güclü mühərrik və daha yaxşı müdafiə silahları ilə təchiz edilmişdir. Ju 87G, əsasən zirehli texnikanı məhv etmək üçün istifadə edilmişdir. Ju 87G, İkinci Dünya Müharibəsinin sonrakı illərində geniş istifadə edilmişdir.

Buna baxmayaraq, Ju 87-nin effektivliyi azalmış və daha yeni və daha effektiv təyyarələrə üstünlük verilmişdir. Müharibənin sonrakı illərində, Ju 87-nin istifadəsi azalmış və daha yeni və daha effektiv təyyarələrə üstünlük verilmişdir.

Müharibənin sonrakı illərində Ju 87-nin istifadəsi azalmışdır, lakin bu təyyarə hələ də bir çox hava muzeylərində sərgilənir və tarixi əhəmiyyətini qoruyur.^[1] Ju 87, İkinci Dünya Müharibəsinin bir çox döyüşlərində mühüm rol oynamış və Almaniya Hərbi Hava Qüvvələrinin effektivliyinə kömək etmişdir.

Ju 87, hələ də bir çox hava muzeylərində sərgilənir.^[7] Bu muzeylər, Ju 87-nin tarixi əhəmiyyətini və texniki xüsusiyyətlərini ətraflı şəkildə araşdırır. Ju 87, həmçinin bir çox aviasiya şoularında da nümayiş etdirilir.

Ju 87, hələ də bir çox tarixi kitablarda və sənədli filmlərdə də qeyd olunur. Bu kitablar və filmlər, Ju 87-nin tarixi əhəmiyyətini və texniki xüsusiyyətlərini ətraflı şəkildə araşdırır. Ju 87, həmçinin bir çox video oyunlarında da təsvir edilir.

Ju 87, hələ də bir çox tarixi tədqiqatlarda da qeyd olunur. Bu tədqiqatlar, Ju 87-nin tarixi əhəmiyyətini və texniki xüsusiyyətlərini ətraflı şəkildə araşdırır. Ju 87, həmçinin bir çox akademik məqalələrdə də qeyd olunur. Bu məqalələr, Ju 87-nin tarixi əhəmiyyətini və texniki xüsusiyyətlərini ətraflı şəkildə araşdırır.