Kalabriyalı Mariya

Alba qrafinyası Kalabriyalı Mariya (it. Maria; 6 may 1329, Neapol – 20 may 1366, Neapol) — böyük bacısı Kraliça I İoannanın ölümündən sonra Neapol tacını miras almış Anju-Siciliya ailəsinin neapollu şahzadəsi.

Mariya
it. Maria
Santa-Kyara, Neapoldakı məzarı.
Santa-Kyara, Neapoldakı məzarı.
Doğum tarixi
Doğum yeri
Vəfat tarixi (37 yaşında)
Vəfat yeri
Dəfn yeri Santa-Kyara Bazilikası
Həyat yoldaşları Karl (Durattso hersoqu) (1343-1348)
Robert (Bo lordu və Avellino qrafı) (1350-1353)
Tarantolu II Filipp (1355-?)
Uşağı 5
Atası Karl (Kalabriya hersoqu)
Anası Valualı Mariya
Dini Roma-Katolik
Fəaliyyəti empress consort[d]
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Erkən həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mariya Kalabriya hersoqu Karlın (Neapol Kralı Müdrik Robertin böyük oğlu) və Valualı Mariyanın (Fransa Kralı VI Filippin ögey bacısı) beşinci və ölümündən sonra dünyaya gələn övladı idi. O, atasının ölümündən təxminən altı ay sonra, 9 noyabr 1328-ci ildə anadan olub. Onun doğulduğu vaxt, üç böyük bacısı və bir qardaşından yalnız 1325-ci ilin martında anadan olmuş bacısı İoanna sağ idi. İki il sonra, 23 oktyabr 1331-ci ildə Mariyanın anası Valualı Mariya Bariyə ziyarəti zamanı öldü və Mariya və onun böyük bacısı İoanna (hazırda Neapol taxtının varisi) yetim qaldı. Hər ikisi ata tərəfdən babaları Kral Robertin Neapoldakı sarayında böyüdülər.

30 iyun 1332-ci il tarixli qərarla Papa XXII İoann rəsmi olaraq Mariya və onun böyük bacısının Macarıstan Kralı I Karlın oğulları ilə evlənəcəyinə qərar verdi: İoanna Macarıstanlı Endryu ilə nişanlandı, Mariya isə böyük qardaşı ilə nişanlandı — Macarıstan taxtının varisi, Macarıstan Kralı I Lüdovik; lakin bu nişan, İoannanın evliliyi başa çatana qədər öldüyü təqdirdə Mariyanın kiçik qardaşı Endryu ilə evlənəcəyini şərtləndirdi.[1] Kral Robert bu yolla Neapol tacından məhrum olan böyük qardaşının övladları ilə öz qan soyunu öz xeyrinə barışdırmaq istəyirdi.

Mariyanın babası 20 yanvar 1343-cü ildə vəfat etdi. Onun vəsiyyətinə əsasən, onun böyük bacısı İoanna Neapol hökmdarı olmalı idi, Mariya isə təkcə Alba qraflığı (bununla Alba qrafinyası oldu) və böyük miras[2] deyil, həm də Macarıstan Kralı I Lüdoviklə nişanlı olduğu da təsdiqləndi və ya bu birlik heç vaxt baş vermədiyi halda,[3] Neapol Kralı ona Fransa taxt-tacının varisi Normandiya hersoqu Con ilə evlənə biləcəyini tapşırdı (baxmayaraq ki, o, artıq evli idi, 1332).

İlk evliliyi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Lakin babası Kral Robertin ölümündən qısa müddət sonra Mariya, Durattso hersoqu Conun dul arvadı Periqordlu Aqnes tərəfindən qaçırıldı, o, Mariyanın oğlu Durattso hersoqu Çarlzla evlənməsini təşkil etdi. Nikah 21 aprel 1343-cü ildə baş tutdu, gəlinin on dörd, bəyin isə iyirmi yaşı vardı.[4] Onların beş övladı var idi:

  • Durattsolu Lüdovik (dekabr 1343 – 14 yanvar 1344)
  • İoanna, Durattso hersoginyası (1344 – 20 iyul 1387); əvvəlcə 19 iyun 1366-cı ildə Qraf Bomont İnfante Lüdovik ilə (ö. 1372), ikinci dəfə isə 1376-cı ildə E qrafı IV Artualı Robert (ö. 1387) ilə evləndi. Evlilikdə heç bir problem yox idi.
  • Durattsolu Aqnes (1345 – 15 iyul 1388, Neapol), ilk olaraq 6 iyun 1363-cü ildə Verona Lordu Kansinyorio della Skala (ö. 1375), ikinci dəfə isə 1382-ci ildə Konstantinopol İmperatoru Jan de Bo ilə (ö. 1383) evləndi. Evlilikdə heç bir problem yox idi.
  • Durattsolu Klementiya (1346–1363, Neapol)
  • Durattsolu Marqaret (28 iyul 1347 – 6 avqust 1412, Mela), 1369-cu ilin yanvarında Durattsolu Katl, Qravina və Morron qrafı ilə evləndi, sonradan Neapol və Macarıstan Kralı oldu.

Mariya və əri Karl Mariyanın bacısı Neapol Kraliçası İoanna və onun ikinci əri Tarantolu Lüdovikə qarşı olan fraksiyaya rəhbərlik edirdilər. 15 yanvar 1348-ci ildə Mariyanın əri general-leytenant və Neapol Krallığının qubernatoru təyin edildi. Karl, görünür, Neapol Kralı və Kraliçası Macarıstan Kralı I Lüdovikin işğalı qarşısında Neapoldan qaçanda hakimiyyətə sahib olmaq üçün fürsət görürdü, lakin o, yalnız bir neçə gün sonra Aversa yaxınlığında macarlar tərəfindən əsir götürüldü. 23 yanvar 1348-ci ildə Mariyanın ərinin San-Pietro-a-Macella qarşısında başı kəsildi. Onun hakimiyyət dövrü bir həftədən az davam etdi.[5] Beləliklə, Mariya on doqquz yaşında dul qaldı.

İkinci evliliyi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Karlın ölümü ilə Mariya Neapoldan Avinyona qaçdı. O, Papa VI Klimentin məhkəməsinə sığındı. 1348-ci ildə qara ölüm İtaliya yarımadasına çatdı və Macarıstan Kralını və ordusunun əksəriyyətini yayılan epidemiyadan xilas olmaq ümidi ilə vətənlərinə geri çəkilməyə məcbur etdi. Mariya Neapola qayıtdı və Kastel-dell-Ovoda məskunlaşdı.

Parfenop xronikasına görə, Macarıstan Kralı I Lüdovik Cənubi İtaliyaya ilk yürüşü zamanı həbsdə saxladığı Neapol şahzadələri ona öncəki nişanlısı Mariya ilə evlənməyi təklif ediblər. 1350-ci ilin yayında Aversa mühasirəsi zamanı Macarıstan Kralı yaxınlıqdakı Trentola-Duçentada öz elçisi ilə görüşdü və onların evlilik şərtləri qəbul edildi, Ancaq evlilik baş tutmamışdan əvvəl o, yenidən qaçırıldı, bu dəfə Avellino qrafı və Bo lordu IV Hyu tərəfindən Mariyanı böyük oğlu və varisi Avellinolu Robert ilə evlənməyə məcbur etdi.[6] Onların uşaqları yox idi.[7]

Avellinolu Qraf IV Hyu 1351-ci ildə Mariyanın qaynı Tarantolu Lüdovikin əmri ilə öldürüldü. İki il sonra (1353) Mariya nəhayət Kral I Lüdovik tərəfindən xilas edildi, lakin əri Robert qardaşı tərəfindən tutularaq həbs edildi. Onun qətlin şahidi olduğu bildirilir.

Üçüncü evliliyi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İkinci ərinin ölümündən qısa müddət sonra Mariya yenidən həbs edildi, bu dəfə qaynı Tarantolu Lüdovik tərəfindən həbs edildi və yalnız 1355-ci ilin aprelində Lüdovikin kiçik qardaşı Tarantolu II Filipplə evləndikdən sonra sərbəst buraxıldı. Mariya və Filippin gənc ölən üç oğlu var idi: Filipp (1356), Karl (1358) və Filipp (1360). Onların 1362-ci ildə və 1366-cı ildə iki ölü doğulmuş oğlu var idi.[8][9] 1364-cü ildə Filipp böyük qardaşı, Konstantinopol İmperatoru Tarantolu II Robertin ölümü ilə Konstantinopolun Latın İmperatoru və Axey və Tarantonun şahzadəsi oldu.

Babasının vəsiyyəti ilə böyük bacısı I İoanna övladsız öldüyü halda Mariya Neapol Krallığının varisi oldu. Mariya 1366-cı ildə vəfat edəndə onun mülkü sağ qalan üç qızına keçdi, onlardan Durattsolu Karl — üçüncü qızı Marqaretin əri, nəhayət, 1382-ci ildə Kral III Karl taxt-tacını iddia etdi və I İoannanı öldürdükdən sonra Mariya öldü. 37 yaşında, ehtimal ki, doğuşun ağırlaşmasından bu baş verdi və Neapolun Santa-Kyara Bazilikasında dəfn edilib.

Həmçinin bax

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2023-07-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-12-05.
  2. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2017-12-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-12-05.
  3. ↑ https://archive.org/stream/cu31924087981720/cu31924087981720_djvu.txt
  4. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2017-12-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-12-05.
  5. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2017-12-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-12-05.
  6. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2023-07-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-12-05.
  7. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2018-12-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-12-05.
  8. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2017-12-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-12-05.
  9. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2022-04-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-12-05.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]